Unia Europejska ma podpisanych z innymi krajami 49 umów o wolnym handlu. Część z tych krajów przyjmuje tylko deklaracje na fakturze, część tylko REX-a i nie wszystkie przyjmują dokument przewozowy EUR1. Najczęściej takie zależności dzieją się na prawach wzajemnych z stronami umowy o preferencyjnym handlu.
Zasadniczą kwestią co do poświadczenia preferencji w ogóle jest przeanalizowanie pochodzenia towarów, czy towar ten na pewno pochodzi z jednej ze stron podpisanej umowy. W drugiej kolejności należy zweryfikować towar pod kątem zapisanych w umowach regułach dotyczących wymogu przetworzenia i obróbki, aby towar uzyskał preferencje. Dodatkowo należy pamiętać o prawidłowym potwierdzeniu naszego ustalonego pochodzenia i przechowywaniu przez co najmniej trzy lata tej dokumentacji.
Na bazie posiadanej dokumentacji i przeprowadzonej analizy oraz zgodnie z założeniami dwustronnej lub wielostronnej umowy o wolnym handlu podejmujemy decyzję, jaki dokument do danego kraju trzeba wystawić.
Czytaj w LEX: Preferencyjne pochodzenie towarów na przykładzie reguł Generalnego Systemu Preferencji >
Świadectwo przewozowe EUR 1
Świadectwo przewozowe EUR 1 to dokument wystawiany przez organy celne w Unii Europejskiej do danego towaru w danej transakcji. Należy wystąpić z wnioskiem o wydanie EUR 1, w którym eksporter oświadcza informacje o wyrobie i przeprowadzonej analizie pochodzenia oraz zobowiązuje się do poddania się dobrowolnej kontroli przez organy celne w swoim przedsiębiorstwie łącznie z całą księgowością.
EUR 1 jest drukiem ścisłego zarachowania i z każdego pobranego egzemplarza od organów celnych trzeba się rozliczyć. Dokument ten jest wystawiany tylko na towary pochodzące spełniające reguły preferencji w danej naszej przesyłce. Świadectwa EUR 1 nie przyjmują następujące kraje z którymi UE ma umowy o wolnym handlu: Japonia, Singapur, Korea PŁD, Kanada, Wielka Brytania.
Czytaj w LEX: Cło, akcyza oraz VAT w obrocie towarowym z Wielką Brytanią od 1 stycznia 2021 r. >
Deklaracja na fakturze
Deklarację na fakturze do 6 tys. euro (w Maroka i Tunezji do 5 110 euro) może wystawić każdy przedsiębiorca, pod warunkiem wcześniej opisanej analizy pochodzenia i posiadania dokumentacji. Oczywiście deklarację na fakturze wystawiamy tylko na te towary, które spełniają zapisy przepisów prawa.
Deklaracja ta jest uproszczoną formą świadectwa przewozowego EUR 1.
Przy kwotach wyższych niż wspomniane na powyżej trzeba ubiegać się o pozwolenie na „upoważnionego eksportera”. Procedura uzyskania tego pozwolenia jest następująca: do wniosku należy udowodnić powtarzalność wywozów do danego kraju umowy i przedłożyć komplet dokumentów potwierdzających spełnienie pochodzenia towaru wraz z regułami preferencyjnymi. Jednocześnie do wniosku należy dołączyć upoważnienie podpisane przez KRS dla osób, które będą podpisywały deklarację.
Zobacz również: Będzie można przejąć skład podatkowy >>
Po otrzymaniu pozwolenia otrzymujemy numer autoryzacji, który wpisywany jest w określone pole w deklaracji. Należy pamiętać, iż deklaracja taka (tak jak EUR 1) musi trafić do importera podpisana w oryginale. Jeżeli podpis nie będzie wymagany musi to być ujęte w pozwoleniu. Deklaracji na fakturze nie przyjmują następujące kraje z którymi UE ma umowy o wolnym handlu: Japonia, Singapur, Wielka Brytania, Syria i Algieria.
Oświadczenie o pochodzeniu z numerem REX
W tym przypadku mogłoby się wydawać, iż sprawa jest prostsza, ponieważ wymaga złożenia wniosku w formie elektronicznej przez PUESC i numer REX zostaje nam przyznany. Niestety. Cała odpowiedzialność za pochodzenie towaru wraz ze spełnionymi regułami pochodzenia zgodnie z daną umową, posiadaniem pełnej analizy wraz z dokumentacją spada na podmiot gospodarczy, a tak naprawdę to na osoby reprezentujące firmę. Numer REX to instytucja „zarejestrowanego eksportera”. Niestety co do wymogów formalno–prawnych i kontrolnych tak samo zobligowana do posiadania dokumentacji jak przy EUR 1 i deklaracji na fakturze. Podpisane oświadczenie do importera też musi trafić w oryginale. Oświadczenie z numerem REX na fakturze przyjmują: Japonia, Singapur, Wielka Brytania, Kanada, Wietnam.
Zobacz w LEX: Kalendarz najważniejszych zmian w podatkach w 2021 r. >
Fundamentalne zasady do zastosowania preferencji
Należy również podkreślić, że oprócz dokumentów, które będą uprawniały naszego kontrahenta w kraju trzecim do zastosowania obniżonej stawki celnej ze względu na preferencje, trzeba przestrzegać czterech fundamentalnych zasad:
- zasada terytorialności,
- zasada transportu bezpośredniego,
- zasada dokumentowania,
- zasada tożsamości.
Nasz wywóz towaru musi być wykonany z terytorium gdzie zostały wystawione dokumenty, do tego trzeba zachować bezpośredni transport (pod dozorem celnym) oraz pamiętać o zasadzie tożsamości, która przewiduje, iż preferencje mogą być przyznane jedynie tym towarom, których niezbędne dane identyfikujące (znaczenie pierwsze) zostały zawarte w dowodach pochodzenia jako zasada dokumentowania. W drugim znaczeniu zasada tożsamości związana jest z procesem ustalania pochodzenia i zakłada, iż w procesie produkcji wytwórca musi mieć możliwość ustalenia i udokumentowania pochodzenia użytych półproduktów.
System REX w ramach Generalnego Systemu Preferencji
System REX zastąpił wystawianie świadectw pochodzenia FORM A w ramach jednostronnie przyznanych preferencji krajom rozwijającym się i słabo rozwiniętym. GSP działa tylko jednokierunkowo do Unii Europejskiej. Kraje w ramach tego systemu mogą przywozić towaru na terytorium UE po obniżonej stawce celnej od stawki podstawowej, co ma wzmocnić ich eksport i poprawić sytuację ekonomiczną dotyczącą rozwoju. Zasady deklarowania numeru REX na fakturze są takie same jak w przypadkach opisanych powyżej.
Podsumowanie
Dokumenty poświadczające preferencje stosuje się w celu obniżenia cła importowego na wysyłane towary w kraju przeznaczenia. Takie wejście na dany rynek powoduje, iż dane przedsiębiorstwo jest bardziej konkurencyjne od firm, które takich dokumentów wystawić nie mogą.
Pamiętać również trzeba, że działania zgodne z konkurencyjnością są weryfikowane przez Europejski Urząd ds. Zwalczania Nadużyć Finansowych Komisji Europejskiej OLAF i polegają na sprawdzaniu łamania zapisów prawa, które prowadzą do uszczupleń budżetowych.
Pochodzenie towaru przede wszystkim sprawdzane jest na prawach wzajemnych przez organy celne kraju przeznaczenia, które często weryfikują prawidłowość do zastosowania obniżonej stawki celnej.
dr Izabella Tymińska, ekspert celny
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
