Kwestia rozstrzygana przez 7 osobowy skład Naczelnego Sądu Administracyjnego ma niezwykle istotne znaczenie dla podatników i ich pełnomocników. Chodzi bowiem o określenie momentu, z którym następuje skuteczne powiadomienie o przedłużeniu przez organ terminu zwrotu VAT w sytuacji dokonania doręczenia w formie elektronicznej.
Spółka złożyła deklarację VAT za październik 2016 r. i organ kolejny raz przedłużył termin zwrotu, tym razem do końca listopada 2018 r., uzasadniając, że nie zdążył dokonać weryfikacji prawidłowości zwrotu w trybie art. 87 ust 2 ustawy o VAT.
Sprawdź w LEX: Jakie są warunki przyśpieszonego zwrotu nadwyżki VAT na rachunek bankowy? >
Ważny moment otrzymania pisma
Postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu zostało przesłane za pośrednictwem skrzynki elektronicznej. Spółka protestowała, że została zawiadomiona po terminie, ponieważ zawiadomienie nie spełniało warunków określonych w art. 152 a ustawy – Ordynacja podatkowa. Złożyła skargę do warszawskiego WSA, który uznał, że spółka ma rację a organ nie wykazał, że termin zwrotu został skutecznie przedłużony. Fiskus złożył skargę kasacyjną od wyroku WSA.
NSA uznał, że po 2016 r. pojawiły się rozbieżne orzeczenia i skierował pytanie prawne do poszerzonego składu NSA. Generalnie chodziło o wskazanie, który moment należy uznać za skuteczne doręczenie postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu.
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 152 a ustawy – Ordynacja podatkowa w przypadku nieodebrania pisma w formie dokumentu elektronicznego w sposób określony, organ podatkowy po upływie 7 dni od dnia wysłania zawiadomienia, przesyła powtórne zawiadomienie o możliwości odebrania tego pisma. W przypadku nieodebrania pisma doręczenie uważa się za skuteczne po upływie 14 dni, licząc od dnia przesłania pierwszego zawiadomienia.
Zobacz linię orzeczniczą w LEX: Skarga do WSA na postanowienie w sprawie przedłużenia terminu zwrotu VAT >
Podczas rozprawy zarówno prokurator występujący w imieniu Prokuratora Generalnego, jak i radca prawny reprezentujący organy skarbowe uzasadniali swoje stanowisko, w myśl którego tryb ten nie musi być zachowany w przypadku zawiadomienia o przedłużeniu terminu zwrotu VAT. Zdaniem radcy prawnego Jana Dworzańskiego wystarczy, aby organ przed upływem terminu przesłał na skrzynkę profesjonalnego pełnomocnika postanowienie o terminie przedłużenia zwrotu VAT.
Również prokurator Przemysław Słupiński argumentował, że przesyłając postanowienie na skrzynkę pełnomocnika dochodzi do zawiadomienia w sposób pewny i jednoznaczny.
Naczelny Sąd Administracyjny w poszerzonym 7 osobowym składzie nie podzielił argumentów prokuratora i organów skarbowych.
Pismo musi być doręczone
Podjął uchwałę, w myśl której po 1 stycznia 2016 r. do skutecznego przedłużenia terminu zwrotu podatku VAT w trybie art. 87 ust. 2 konieczne jest skuteczne doręczenie adresatowi w formie elektronicznej postanowienia o przedłużeniu terminu tego zwrotu.
- W stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. do skutecznego przedłużenia terminu zwrotu różnicy podatku na podstawie art. 87 ust. 2 ustawy o VAT w przypadku doręczenia pism za pomocą środków komunikacji elektronicznej stosownie do art. 144 par. 5 w zw. z art. 152a ustawy – Ordynacja podatkowa konieczne jest prawidłowe doręczenie adresatowi w formie dokumentu elektronicznego postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu zanim upłynie ten termin – stwierdza Filip Świtała, doradca podatkowy z Kancelarii Martini i Wspólnicy.
- NSA wydał trafne i słuszne rozstrzygnięcie, z którego wynika, że związanie postanowieniem o przedłużeniu terminu zwrotu a zatem upływ terminu na zawiadamianie następuje z chwilą odbioru pisma doręczonego w drodze elektronicznej, a nie z chwilą wpłynięcia na skrzynkę elektroniczną pełnomocnika podatnika – podkreśla Filip Świtała.
Jego zdaniem, oznacza to, że pełnomocnik podatnika staje się dysponentem daty doręczenia w zakresie 14 dniowego terminu na odbiór pisma doręczonego drogą elektroniczną (zgodnie z ar. 152a par. 3 ustawy - Ordynacja podatkowa).
- Zdaniem NSA postanowienie zostaje wprowadzone do obrotu prawnego dopiero z chwilą związania organu jego treścią stosownie do art. 212 w związku z art. 219 Ordynacji podatkowej. O ile takiej właśnie odpowiedzi należało się spodziewać, to należy zauważyć, że wywołuje ona doniosłe skutki w zakresie terminu zwrotu VAT, gdyż organ podatkowy polegający na przesłaniu pisma do skrzynki elektronicznej znajduje się w zwłoce w odniesieniu do zwrotu VAT – podkreśla Filip Świtała.
- Orzeczenie to wywiera także poważny afirmatywny wpływ inne przypadki doręczeń poprzez potwierdzenie, że pełnomocnik nie musi spieszyć się z odebraniem pisma. W komentowanej sprawie organy zarzucały, że pełnomocnik zwlekał z odebraniem pisma. Tymczasem NSA wyraźnie podkreślił, że o odbiorca jest dysponentem terminu doręczenia w granicach 14 dniowego terminu wyznaczonego na odbiór. W praktyce pełnomocnik często „kolejkuje” pisma przychodzące na skrzynkę odbiorczą, gdy nie jest w stanie zapewnić ich należytej obsługi w chwili otrzymania. Ta praktyka została właśnie potwierdzona jako zgodna z prawem przez NSA – ocenił Filip Świtała.
Uchwała Naczelnego Sądu Administracyjnego z 21 września 2020 r., sygn. I FPS 1/20
Zobacz również: NSA: Sentencja uchwały wiąże WSA, uzasadnienie niekoniecznie >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
