Czy zorganizowanie przez pracodawcę imprezy wigilijnej dla swoich pracowników powoduje powstanie u nich przychodu do opodatkowania i ozusowania?
Jeśli tak, to w jaki sposób określić wartość takiego przychodu?

Impreza finansowana jest ze środków obrotowych spółki.
Kwestia doliczania do przychodów pracowników, bądź nie – kwot ewentualnie przypadających na tego pracownika z tytułu uczestnictwa w imprezie integracyjnej – pozostawiona jest w pewnej mierze ryzyku pracodawcy. Osobiście uważam, że nie ma tu podstaw do zwiększania przychodów pracowników. Proszę jednak mieć świadomość, że organy podatkowe zasadniczo uznają, iż w tego rodzaju przypadkach pracownicy uzyskują przychód.
Możliwość uczestniczenia w spotkaniu wigilijnym (czy też w ogóle w jakiejkolwiek "imprezie firmowej", na którym uczestnikom oferowana jest konsumpcja i ewentualnie inne świadczenia) można rozważać w kategoriach przychodu podatkowego dla jego uczestników.
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 z późn. zm.) - dalej u.p.d.o.f., przychodem jest także wartość świadczeń rzeczowych oraz innych świadczeń nieodpłatnych, bądź częściowo odpłatnych.
Zastanowić się należy, czy w ogóle mamy tutaj do czynienia ze świadczeniem (którego wartość byłaby przychodem podatkowym).
Otóż wydaje się, że przychód powstaje tylko wówczas, gdy przy tego rodzaju imprezach możliwe jest przyporządkowanie, zindywidualizowanie konkretnego świadczenia dla danego uczestnika. Ma to znaczenie zwłaszcza w kontekście imprez integracyjnych (czy też w ogóle imprez dla pracowników) organizowanych przez firmy (pracodawców) własnymi siłami.

Na tego rodzaju imprezach często bowiem nie ma zindywidualizowanego świadczenia dla każdej osoby (uczestnika), tylko pewna suma świadczeń, z których każdy uczestnik może korzystać wedle chęci (potrzeb) i dostępności.
Taki też pogląd wyrażany był początkowo przez Ministerstwo Finansów oraz przez organa podatkowe. Przykładowo w piśmie z dnia z dnia 30 grudnia 2005 r., PB3/GN-8213-298/05/1680, Ministerstwo Finansów stwierdziło, że suma wydatków na imprezę integracyjną dla pracowników (gdy nie można zidentyfikować świadczeń dla poszczególnych pracowników) nie może być potraktowana jako przychód dla każdego pracownika (na zasadzie suma kosztów podzielona przez liczbę pracowników równa się jednostkowy przychód). Podobnie WSA we Wrocławiu w wyroku z dniu 7 maja 2009 r., I SA/Wr 1326/08, w którym stwierdził: "w przypadku, gdy wartości świadczeń nie można przyporządkować do świadczeń uzyskiwanych przez konkretnego pracownika (jak to ma miejsce w rozpoznawanej sprawie), gdzie opłata jest wnoszona ryczałtowo, bez względu na to, czy pracownik z usług korzystał czy też nie korzystał, brak jest podstaw do ustalenia dla konkretnego pracownika kwoty przychodu uzyskanego z tytułu finansowania przez pracodawcę kosztów organizowanych imprez. Nie sposób bowiem stwierdzić, czy pracownik rzeczywiście otrzymał owo świadczenie i jaka jest jego wartość".
Od niedawna jednak można spotkać się ze zmianą poglądów organów podatkowych w kwestii tzw. świadczeń zbiorowych.
Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w piśmie z dnia 7 listopada 2008 r., PPB2/415-1159/08-5/AK, stwierdził: "Pracodawca nie organizuje imprezy otwartej, tylko imprezę skierowaną do konkretnej grupy osób (pracowników). W związku z powyższym jest w stanie ustalić faktyczną liczbę osób biorących udział w spotkaniu poprzez stworzenie listy osób, które wyrażą chęć uczestnictwa w spotkaniu, a następnie poprzez fizyczne potwierdzenie obecności. (...) Pracodawca jest w stanie określić, którzy pracownicy brali udział w imprezie. Bez znaczenia pozostaje fakt, ile dany pracownik skonsumował posiłków, a także czy skorzysta z organizowanych gier, konkursów i czy otrzyma nagrodę dla zwycięzcy, gdyż koszty zakupu tych usług ponoszone są niezależnie od tego, czy pracownik skorzystał z nich w pełnym zakresie, czy nie. Wartość świadczenia należy obliczyć, dzieląc kwotę (wynikającą z wystawionych faktur i rachunków, które ma wnioskodawca) przez liczbę pracowników biorących udział w spotkaniu integracyjnym".

Podkreślić jednak należy, że nawet obecnie spotkać się można z korzystnymi dla podatników interpretacjami. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 23 września 2010 r., ILPB2/415-152/09/10-S/TR, stwierdził, że "wartość wydatków ponoszonych na rzecz pracowników z tytułu uczestnictwa w imprezie integracyjnej (bądź sportowej mającej na celu zwiększenie przychodów pracodawcy) nie stanowi dla pracowników przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych".
Kwestia doliczania do przychodów pracowników, bądź nie – kwot ewentualnie przypadających na tego pracownika z tytułu uczestnictwa w imprezie integracyjnej – pozostawiona jest zatem w pewnej mierze ryzyku pracodawcy. Osobiście uważam, że nie ma tu podstaw do zwiększania przychodów pracowników. Proszę jednak mieć świadomość, że organy podatkowe zasadniczo uznają, iż w tego rodzaju przypadkach pracownicy uzyskują przychód.
Nie ma prostego przełożenia – jeśli coś nie jest kosztem podatkowym w firmie, to nie będzie przychodem dla pracowników. Oczywiście można się zastanawiać, czy takiej zależności nie należałoby wprowadzić, jednakże nie mam jej wyrażonej w przepisach.
Nawet jeśli wydatki ponoszone na świadczenia dla pracowników, czy też kontrahentów są traktowane jako koszty niepodatkowe (np. z powodu uznania ich za koszty reprezentacji), to nie oznacza to, iż świadczenia powstające w następstwie tych wydatków nie stanowią przychodu dla pracowników, czy też kontrahentów.

Zgodnie z aktualnym stanowiskiem organów podatkowych, uczestnictwo w tego rodzaju spotkaniu powoduje powstanie przychodu dla uczestnika. Nie ma przy tym znaczenia, czy organizator spotkania zaliczył wydatki poniesione na jego zorganizowanie do kosztów uzyskania przychodów, czy też nie. Także w tym ostatnim przypadku (brak kosztów podatkowych) - zdaniem organów podatkowych - mamy do czynienia z powstaniem przychodów dla uczestników.