Z interpretacji nr 0113-KDIPT3.4011.523.2018.1.KK wynika, że aby można było zastosować 50-procentowe koszty uzyskania przychodów do wynagrodzenia twórców, muszą być spełnione dwie przesłanki. Po pierwsze, konieczne jest wystąpienie przedmiotu praw majątkowych (autorskich) w postaci utworu lub artystycznego wykonania. Po drugie zaś, osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich.
Utwór musi być stworzony
Organ podatkowy zwrócił uwagę, że stworzony utwór musi mieć cechy indywidualnej twórczości. Pracownik musi natomiast korzystać ze swoich praw lub „dokonać rozporządzenia prawami”. Pojęcia „korzystanie” i „rozporządzanie” nie są jednak dokładnie zdefiniowane w ustawie o prawie autorskim i prawach pokrewnych.
Zobacz również:
Przedsiębiorcy mają duży problem z leasingiem samochodów >>
Fiskus spyta sąsiada, kto zajmuje się dzieckiem >>
Skarbówka rozliczy PIT już 15 lutego >>
Honorarium za przeniesienie praw autorskich
Z treści umowy o pracę powinno wynikać, że wyodrębniona wartość wynagrodzenia stanowi honorarium za przeniesienie praw autorskich do utworu. Konieczne jest dokładne wyróżnienie tej części wynagrodzenia, która związana jest z korzystaniem lub rozporządzaniem przez pracownika z przysługujących mu praw autorskich. Wyróżnienie to musi czytelne i jednoznaczne. Organ podatkowy podkreślił, że do zastosowania podwyższonych kosztów podatkowych niezbędne jest także prowadzenie szczegółowej dokumentacji. Może to być np. ewidencja przeniesionych praw autorskich. Stanowisko to potwierdza interpretacja nr 0115-KDIT2-1.4011.439.2018.2.MN.
Wskazanie czasu nie wystarczy
W interpretacji przypomniany został wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. W orzeczeniu z 24 stycznia 2018 r., sygn. akt I SA/Po 831/17, wskazał on, że dla zastosowania autorskich kosztów uzyskania przychodów konieczne jest jednoznaczne określenie prac twórczych oraz przede wszystkim jednoznaczne, precyzyjne wyodrębnienie wartości wynagrodzenia. Konieczne jest rozróżnienie wynagrodzenia na część związaną z wykonywaniem obowiązków pracowniczych i część określającą honorarium, związaną z korzystaniem z praw autorskich za eksploatacje dzieła w określony sposób i na określonym polu. Sąd zwrócił uwagę, że nie jest przy tym wystarczające wyróżnienie w umowie o pracę części czasu pracy przeznaczonej na prace twórczą, gdyż z takiego wyróżnienia nie wynika, czy jakikolwiek utwór rzeczywiście powstał i czy w związku z jego eksploatacją wypłacono honorarium. Do takiego samego wniosku prowadzą wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z 12 marca 2010 r., sygn. akt II FSK 1791/08 i z 16 września 2010 r., sygn. akt II FSK 839/09. Poznański WSA dodał jeszcze, że abstrahując od wyodrębnienia wynagrodzenia należnego za pracę twórczą, musi dochodzić także do przeniesienia praw do rozporządzenia utworami. Jest to kolejna przesłanka stosowania podwyższonych kosztów podatkowych. - Istotne jest, że utwór faktycznie powstał, co powinno być udowodnione oraz że za przejęcie utworu pracodawca zapłacił konkretną wartość. Przy czym honorarium nie ma dotyczyć tylko i wyłącznie czasu pracy poświęconego na pracę twórczą, a ma stanowić zapłatę za korzystanie przez pracodawcę z praw autorskich przysługujących pracownikowi – podkreślił sąd.
Problematyczny podział wynagrodzenia
Jak tłumaczy Tobiasz Szczęsny, doradca podatkowy, starszy konsultant w Gekko Taxens, organy podatkowe w szczególności akcentują obowiązek po stronie pracodawców (płatników) wyodrębnienia kwot związanych z korzystaniem z praw autorskich (honorarium autorskie) oraz kwot związanych z wykonywaniem typowych obowiązków pracowniczych. Ciężko jednak znaleźć w tego typu stanowiskach, jak i w ustawie o PIT odpowiedź, czy nawet wskazówkę, w jaki sposób należy takiego rozgraniczenia dokonać. Ekspert wyjaśnia, że w orzecznictwie sądów administracjach zdarza się, że akceptowalną w tym zakresie praktyką jest procentowy podział czasu pracy związany z pracą twórczą oraz z pozostałymi obowiązkami pracownika w odniesieniu do kwoty brutto wynagrodzenia. - Jeśli w tym czasie pracownik stworzy utwór (zakładając, że pozostałe warunki będą spełnione, np. prowadzenie ewidencji), to iloczyn udziału czasu pracy twórczej (w stosunku do łącznie przepracowanych godzin w danym miesiącu) i kwoty brutto wynagrodzenia pracownika pozwoli na ustalenia kwoty honorarium. W praktyce przyjmuje się, że czas przeznaczony na pracę twórczą nie może przekroczyć określonego pułapu (np. 80 proc. czasu pracy pracownika). Do tak ustalonej kwoty honorarium byłyby już stosowane 50-proc. koszty autorskie – podkreśla Szczęsny. Dodaje, że nie ma przeciwwskazań, aby takie rozgraniczenie procentowe wskazać w umowie o pracę, a nawet w innym dokumencie, byleby prowadziło tylko do jednoznacznego wyodrębnienia honorarium autorskiego. Jednym z warunków koniecznych jest jednak powstanie utworu, a nie tylko wykonywanie pracy twórczej.
Dla kogo wyższe koszty
Od stycznia 2018 r. do art. 22 ust. 9b ustawy o PIT wprowadzono ograniczenie zastosowania podwyższonych kosztów uzyskania przychodu do niektórych rodzajów działalności twórczej.
- Warto pamiętać, że katalog działalności pracownika, które mogą korzystać z 50-proc. kosztów uzyskania przychodów został w lato 2018 r. zmodyfikowany, ale przepisy – jak zauważa Radosław Maćkowski, doradca podatkowy w MVP TAX - weszły w życie z mocą wsteczną, od 1 stycznia. Do katalogu aktywności korzystających z preferencyjnego opodatkowania dodane zostały m.in. działalność w zakresie produkcji audialnej i audiowizualnej, opracowania cudzego utworu w postaci tłumaczenia czy gier komputerowych. Ta ostatnia kategoria powinna mieć znaczenie dla pracowników zatrudnionych na umowach o pracę w prężnie rozwijających się w Polsce studiach produkujących gry. Tylko – jak zastanawia się Maćkowski – warto się zastanowić, czy jest to popularna forma zatrudnienia w tego typu firmach.
Ministerstwo Finansów jest świadome, że przepisy dotyczące stosowania 50-proc. kosztów uzyskania przychodów są niejasne. Filip Świtała, wiceminister finansów zapowiada, że wkrótce zostaną wydane szczegółowe objaśnienia w tym zakresie.
Zobacz również:
Przychody z praw autorskich przysługujących wspólnie co najmniej dwóm osobom a PIT >>
Optymalizacja opodatkowania PIT twórców >>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
