Takie m.in. zmiany przewiduje projekt rozporządzenia Ministra Rodziny i Polityki Społecznej zmieniającego rozporządzenie w sprawie zakładów aktywności zawodowej z 8 września (nr 152 z wykazu). - Zmiana rozporządzenia ukierunkowana jest na poprawę warunków działania zakładów aktywności zawodowej (ZAZ) przez wprowadzenie udogodnień w funkcjonowaniu tych podmiotów. Zarówno organizacje zrzeszające pracodawców prowadzących zakłady aktywności zawodowej, jak i samorządy wojewódzkie oraz wojewodowie zgłaszają problemy, które należy rozwiązać, aby ułatwić działalność tych społecznie niezwykle pożytecznych podmiotów – czytamy w ocenie skutków regulacji do projektu. W zakładach aktywności zawodowej pracują osoby z niepełnosprawnością w stopniu znacznym i umiarkowanym z różnego rodzaju niepełnosprawnościami.
Czytaj również: Rehabilitacja osób z niepełnosprawnościami rzadko prowadzi do aktywności zawodowej>>
Łatwiejsze planowanie wydatków ZAZ
Projekt rozporządzenia zakłada ryczałtowe planowanie środków z PFRON na działalność ZAZ-ów. To oznacza odejście od dzielenia środków algorytmowych na poszczególne rodzaje kosztów w formie przyjętej tabeli (preliminarza kosztów). Teraz należy enumeratywnie wyliczyć rodzaje kosztów, wskazując nazwy wydatków, zakupów, a następnie, w przypadku jakichkolwiek zmian, przesunięcia środków podlegają limitowaniu, przechodząc procedurę zmiany uchwały budżetowej na sesji sejmiku samorządu województwa. - Zaproponowane brzmienie przepisów pozwoli uniknąć wielokrotnych zmian w preliminarzu. Zakład i tak będzie musiał wykazać wydatki ponoszone ze środków PFRON i nie będzie mógł ich wydawać poza katalogiem określonym w zmienianym rozporządzeniu – podkreśla projektodawca. Sam katalog kosztów możliwych do poniesienia ze środków PFRON na działanie zakładu nie ulega zmianie, dodano jedynie możliwość wypłacania z nich także odpraw rentowych oprócz emerytalnych.
Sprawdź w LEX: Jak planować czas pracy osoby niepełnosprawnej zatrudnionej w zakładzie aktywności zawodowej? >
Zakup maszyn przez ZAZ to koszt jego działania
Przemysław Momot, członek Zarządu Głównego Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Niepełnosprawnością Intelektualną (PSONI) oraz od samego początku kierownik pierwszego ZAZ-u w Polsce prowadzonego przez Koło PSONI w Stargardzie zaznacza, że te zmiany były długo oczekiwane przez zakłady aktywności. – Uważam, że to rozporządzenie odpowiada na dzisiejszą rzeczywistość, bo ponad 20 lat temu, kiedy zaczęły powstawać ZAZ-y, mieliśmy zupełnie inne warunki gospodarcze. To bardzo ważne dla zakładów, by miały elastyczność w zarządzaniu kosztami i finansami, gdyż to pozwoli im się rozwijać, a co bardzo istotne – poprawiać warunki pracy – podkreśla. Szczególnie istotne jest w jego opinii zwiększenie limitu środków zakładowego funduszu aktywności, przeznaczanych na poprawę warunków pracy, rehabilitacji, warunków socjalnych w zakładzie oraz związanych z dowozem pracowników z niepełnosprawnością z 40 proc. do 75 proc. wpływów funduszu aktywności w roku ubiegłym. Środki zakładowego funduszu aktywności pochodzą m.in. z pieniędzy wypracowanych przez ZAZ, ze zwolnień podatkowych, z darowizn, projekt rozporządzenia poszerza także te środki o te wypłacone przez PFRON. – Dotąd katalog wydatków z zakładowego funduszu określony w rozporządzeniu był bardzo sztywny, i nieraz było tak, że ZAZ miał pieniądze, ale nie mógł ich wydać np. na zakup maszyn – mówi Przemysław Momot.
Teraz ZAZ będzie mógł zaliczyć do kosztów działania także zakup maszyn i urządzeń niezbędnych do produkcji lub świadczenia usług. Dotychczas można było jedynie wymieniać części i naprawiać urządzenia. Zakłady będą miały większą elastyczność w wydatkowaniu środków, które zarobią np. na nowe inwestycje czy remonty. Katalog kosztów działania zakładu projektuje się też uzupełnić o koszty remontów pomieszczeń i budynków służących do prowadzenia działalności wytwórczej lub usługowej oraz innych wydatków niezbędnych do jej prowadzenia. - Podobnie jak w przypadku środków PFRON należy też rozszerzyć katalog możliwych kosztów o inne enumeratywnie niewymienione, ale niezbędne do prowadzenia działalności wytwórczej lub usługowej. Dzięki temu wiele zakładów, które z powodu wzrostu cen surowców, paliw, czy energii, a także kosztów płacy są w trudnej sytuacji finansowej, będzie mogła nadal funkcjonować przeznaczając wypracowane środki na rozwój możliwości produkcyjnych i usługowych – czytamy w uzasadnieniu do projektu.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Wynagrodzenia, urlopy i czas pracy. Ochrona zatrudnienia i świadectwa pracy. Organizacje pracodawców, związki zawodowe i spory zbiorowe >>
Łatwiejsza organizacja dojazdu pracowników do ZAZ
W par. 15 rozporządzenia zmienianego uzupełniony też został katalog wydatków ze środków zakładowego funduszu aktywności o wydatki związane z:
- pokryciem kosztów zakupu i eksploatacji środka transportu przeznaczonego do dowozu i transportu niepełnosprawnych pracowników zakładu;
- pokryciem kosztów zakupu usług w zakresie dowozu i transportu niepełnosprawnych pracowników zakładu.
Bardzo często problem dojechania do pracy jest barierą dla osób z niepełnosprawnością w jej podjęciu. Teraz może to być prostsze.
Ma być także zmniejszona minimalna norma czasu pracy pracowników ZAZ z orzeczeniem o niepełnosprawności z 0,55 do 0,5 normy określonej dla tej grupy pracowników.
Zajęcia rehabilitacyjne tylko na wniosek pracownika ZAZ
Zmienią się także zasady zajęć rehabilitacyjnych w ZAZ-ach. Odtąd to sama osoba z niepełnosprawnością będzie decydować, czy chce z nich korzystać oraz w jakiej formie. – Idziemy w kierunku upodmiotowienia osób z niepełnosprawnością. Są to dorosłe osoby, które same chcą decydować o sobie. Korzystanie z rehabilitacji ma być ich autonomiczną decyzją, nie możemy ich do tego zmusić – mówi Przemysław Momot. – Jeśli ktoś zadecyduje, że zamiast zajęć ruchowych chce mieć basen, to będzie to wpisane w jego indywidualny program rehabilitacji i ZAZ będzie mu to finansował – dodaje. Zajęcia będą mogły trwać maksymalnie dwie godziny dziennie, nie określono minimalnego czasu ich trwania.
Czytaj również: Model zwiększający aktywizację zawodową osób z niepełnosprawnością do zmiany>>
Wyższe dofinansowanie do ZAZ
Z nieoficjalnych informacji Prawo.pl wynika, że zwiększy się także finansowanie ZAZ-ów. W tym roku od 1 października dodatkowo na jedną osobę będzie to 1000 zł miesięcznie (zatem 32 tys. zł rocznie na osobę), a od 1 stycznia przyszłego roku ma to być 36 tys. zł rocznie na osobę w ZAZ.
Plany zwiększenia finansowania, ale bez określonych kwot potwierdza wiceminister rodziny Paweł Wdówik, pełnomocnik rządu ds. osób niepełnosprawnych, w odpowiedzi na poselską interpelację (nr 43485). - Planowane jest kolejne zwiększenie środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych na koszty zatrudnienia osoby z niepełnosprawnością pracującej w zakładzie aktywności zawodowej. Aktualnie trwają prace nad możliwością zwiększenia kwoty przeznaczonej na niepełnosprawnego pracownika ZAZ – mówi wiceminister Wdówik.
Sprawdź w LEX: Jaka jest podstawa przetwarzania danych osobowych w ramach funkcjonowania zakładów aktywności zawodowej? >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
