W sprawie wynagradzania pracowników ZUS wystąpił do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej poseł Kacper Płażyński. W interpelacji poselskiej (nr 37987) wyjaśnił, że do jego biura poselskiego zwrócił się przewodniczący Krajowego Związku Zawodowego Pracowników ZUS „Niezależni”, wskazując na brak dodatku stażowego dla osób pracujących w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych. - Z uwagą zapoznałem się ze złożoną w 2018 roku przez poseł Małgorzatę Zwiercan interpelacją i rozumiem, że kwestie wynagradzania pracowników ZUS od 2007 roku reguluje zawarty przez pracodawcę ze stroną związkową zbiorowy układ pracy. Nie mniej, sytuacja oraz zakres zadań realizowanych przez ZUS od tego czasy zmienił się znacząco. Szereg programów społecznych wprowadzonych przez polski rząd po objęciu władzy przez PiS jest realizowanych przez pracowników tegoż zakładu. Już nie tylko kwestie emerytalno-rentowe, ale również prodemograficzne i prorodzinne leżą u podstaw kompetencji pracowników ZUS-u – podkreślił w interpelacji.
Jak zaznaczył poseł Płażyński, pracownik z wieloletnim stażem jest niezwykle cenny dla funkcjonowania każdego przedsiębiorstwa czy urzędu. Chciał więc wiedzieć, jak obecnie kształtuje się poziom wynagrodzeń w ZUS na poszczególnych stanowiskach, jakie podwyżki przewiduje pracodawca dla pracowników ZUS w 2023 r. i czy pracodawca przyjął strategię podnoszenia wynagrodzeń na lata następne, a także jak w ZUS kształtuje się polityka przyznawania nagród pracownikom i czy ma charakter obligatoryjny. Poseł zapytał też o to, jak wygląda rotacja pracowników w ZUS i czy planowane jest zwiększenie budżetu ZUS, tak by pracodawca mógł wprowadzić dodatek stażowy.
Czytaj również: Pracownicy ZUS walczą o podwyżki - związkowcy piszą do premiera>>
Wynagrodzenia w ZUS
Stanisław Szwed, wiceminister rodziny i polityki społecznej w przekazanej odpowiedzi na interpelację poselską poinformował, że wynagrodzenia pracowników w ZUS uzależnione są od kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku. Przeciętne wynagrodzenie zasadnicze, na poszczególnych stanowiskach, w przeliczeniu na etat wynosi: dyrektor – 14 754,00 zł, zastępca dyrektora – 11 494,00 zł, koordynator – 11 326,00 zł, naczelnik wydziału – 8 743,00 zł, główny specjalista –7 208,00 zł, starszy specjalista – 6 028,00 zł, specjalista – 5 588,00 zł, referent –3 890,00 zł, referent prawny – 5 022,00 zł, inspektor - 4 843,00 zł, inspektor kontroli –6 448,00 zł, informatyk – 6 811,00 zł, radca prawny – 8 420,00 zł, księgowy - 4 477,00 zł, lekarz orzecznik – 11 197,00 zł.
Wzrost płacy minimalnej wymusi podwyżki dla 825 pracowników
Jak przekazał wiceminister Szwed, w 2023 r. zgodnie z obowiązującymi przepisami w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych zostaną poniesione koszty wynikające z podwyżek wynagrodzeń zasadniczych z tytułu wzrostu minimalnego wynagrodzenia za pracę w bieżącym roku dla 858 pracowników (do kwoty 3 490 zł, a następnie do 3 600 zł).
- W chwili obecnej proces legislacyjny związany z ustawą budżetową na rok 2023 nie został jeszcze zakończony. Dlatego Zakład nie ma możliwości potwierdzenia wysokości środków, jakie w 2023 r. zostaną zaangażowane na wynagrodzenia osobowe – zaznaczył przedstawiciel ministerstwa. I dodał, że do czasu podpisania przez Prezydenta RP ustawy budżetowej na rok bieżący oraz jej ogłoszenia, Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie dysponuje środkami umożliwiającymi przeprowadzenie powszechnych podwyżek wynagrodzeń osobowych dla swoich pracowników. W projekcie ustawy budżetowej na rok 2023 ustawodawca przewidział wzrost funduszu wynagrodzeń osobowych dla ZUS o 7,8 proc.
Sprawdź również książkę: Kodeks pracy. Przepisy >>
Strategia wynagrodzeń według ZUS
Odpowiadając na pytanie o to, czy pracodawca przyjął strategię podnoszenia wynagrodzeń na lata następne, Stanisław Szwed przekazał, że Zakład, jako pracodawca, nie może przyjąć strategii podnoszenia wynagrodzeń na lata następne, gdyż nie decyduje o wysokości funduszu wynagrodzeń. - Fundusz wynagrodzeń osobowych, stanowiący część Planu finansowego Zakładu, przekazywany jest do Rady Ministrów i ujmowany w projekcie ustawy budżetowej. Wskaźnik wzrostu wynagrodzeń osobowych w stosunku rok do roku ustala rząd i parlament. Fundusz wynagrodzeń ZUS zależy przede wszystkim od parlamentu, który ustala budżet państwa, w tym fundusz wynagrodzeń Zakładu. Podpisana przez Prezydenta RP i opublikowana ustawa budżetowa jest prawnym dokumentem potwierdzającym wysokość środków, jakie Zakład Ubezpieczeń Społecznych może rozdysponować na wynagrodzenia osobowe dla pracowników - wyjaśnił.
Pytany zaś o rotację pracowników w ZUS wiceminister Szwed poinformował, że rotacja pracowników rozumiana jako stosunek liczby pracowników z zakończonym stosunkiem pracy w roku do przeciętnej liczby pracowników zatrudnionych w danym roku kalendarzowym, w 2022 roku wyniosła 6,5 proc.
Czytaj również: Wynagrodzenia w ZUS - jest sądowy zakaz strajku>>
Nagrody dla pracowników – dla kogo i na jakich zasadach
MRiPS twierdzi ponadto, że zgodnie z Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy (ZUZP) dla pracowników ZUS, pracownikowi Zakładu może być przyznana nagroda przez prezesa Zakładu lub dyrektora oddziału. Nagroda przyznawana jest wyróżniającym się pracownikom – nie ma ona charakteru powszechnego.
Dodatkowo, w zależności od posiadanych oszczędności wygospodarowanych w funduszu wynagrodzeń osobowych w danym roku budżetowym, pracodawca oraz zakładowe organizacje związkowe dokonują podziału środków oraz uzgadniają zasady ich wypłaty w porozumieniu. Taką dodatkową nagrodę otrzymuje każdy pracownik, spełniający warunki określone w zawartym porozumieniu.
ZUS nie ma wolnych pieniędzy, które mógłby przeznaczyć na dodatki stażowe
Według Stanisława Szweda, dodatek za wieloletnią pracę przysługiwał pracownikom Zakładu do czasu wprowadzenia w 2000 r. Regulaminu wynagradzania, uzgodnionego przez pracodawcę z zakładowymi organizacjami związkowymi. Został on w tamtym czasie włączony do wynagrodzenia zasadniczego. - Obecnie Zakład nie dysponuje wolnymi środkami, które mógłby przeznaczyć na sfinansowanie dodatków stażowych – napisał wiceminister. I podkreślił dalej, że obowiązujący w Zakładzie ZUZP przewiduje prawo pracowników ZUS do nagród jubileuszowych przysługujących co 5 lat, w zależności od stażu pracy w przedziale od 10 do 45 lat, oraz w wysokości od 75 proc. do 400 proc. wynagrodzenia pracownika.
- Z tego względu wprowadzanie drugiego składnika wynagrodzenia uzależnionego od stażu pracy nie jest uzasadnione – podkreślił Szwed.
Jak zaznaczył, w ocenie Zakładu ewentualny wzrost funduszu wynagrodzeń osobowych należałoby przeznaczyć bezpośrednio na podwyższenie wynagrodzeń zasadniczych pracowników Zakładu lub wzrost wysokości składników o charakterze motywacyjnym, np. premii kwartalnych, które przysługują pracownikom w wysokości uzależnionej od oceny ich pracy w danym kwartale.
- Niemniej jednak kwestia przyznania pracownikom Zakładu dodatków stażowych jest przedmiotem rozmów prowadzonych od 2021 r. ze związkami zawodowymi w ramach dwóch niezakończonych jeszcze sporów zbiorowych – dodał Stanisław Szwed.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
