Od piątku zmiany w przepisach emerytalnych dla funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej

10 czerwca 2022 r. wchodzą w życie nowe przepisy, które pozwolą na zaliczenie b. pracownikom wywiadu skarbowego okresów zatrudnienia w nim jako równorzędnych ze służbą, co umożliwi nabycie uprawnień z systemu zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych. Na nierówne traktowanie w kwestii prawa do zaopatrzenia emerytalnego skarżyli się funkcjonariusze Służby Celno-Skarbowej.

Chodzi o tych, którzy przed konsolidacją służb celno-skarbowych, byli zatrudnieni w wywiadzie skarbowym oraz w wydziałach realizacji urzędów kontroli skarbowej i Ministerstwie Finansów. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił w ich sprawie do ministra finansów.

Czytaj więcej: RPO w obronie praw emerytalnych funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej>>

Nierówne traktowanie funkcjonariuszy SCS

Wnioskodawcy przed przyjęciem do służby w SCS - jeszcze jako pracownicy Wywiadu Skarbowego lub wydziałów realizacyjnych UKS - prowadzili czynności operacyjno-rozpoznawcze o charakterze informacyjno-wywiadowczym (współpraca z osobowymi źródłami informacji, technika i obserwacja, kontrola operacyjna, przesyłka niejawnie nadzorowana, informatyka śledcza, analiza kryminalna). Wykonywali też zadania o „policyjnym” charakterze (ochrona fizyczna inspektorów i pracowników kontroli skarbowej, zabezpieczanie konwojów, zatrzymania, doprowadzenia, przeszukania). Po przyjęciu do SCS funkcjonariusze ci szkolili byłych funkcjonariuszy SC, z którymi obecnie pełnią służbę. Ze względu na wiek nie są oni jednak w stanie wypracować minimalnego świadczenia w systemie zaopatrzeniowym. Zasady przekazywania składek do systemu powszechnego nie obejmują chociażby udziału pracownika w Pracowniczych Planach Kapitałowych (PPK), co stawia ich w pozycji znacznie trudniejszej niż gdyby kontynuowali zatrudnienie w formie umowy o pracę. W wyniku konsolidacji służb celno-skarbowych, a następnie korekty systemu zaopatrzeniowego, ta grupa funkcjonariuszy SCS (obejmująca mniej niż 500 osób) została potraktowana w sposób szczególnie dolegliwy, ponieważ właściwie każde rozwiązanie emerytalne jest dla nich niekorzystne.

Legal Alert - Gotowe newsy o zmianach w prawie dla klientów Twojej kancelarii prawnej >

W ocenie Rzecznika, ta grupa znajduje się w sytuacji nieporównywalnie gorszej od byłych funkcjonariuszy celnych, którym zaproponowano pełnienie służby w SCS. Wywołuje to wątpliwości z punktu widzenia zgodności przepisów „ustawy zaopatrzeniowej” z zasadą równości wobec prawa (art. 32 Konstytucji). RPO powołuje się przy tym na wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 3 marca 2015 r. (sygn. akt K 39/13) oraz norm prawnych stanowiących jego wykonanie, w tym m.in. art. 13 ust. 1 pkt 1d ustawy z 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin.

Jak wskazywał RPO, zasadnicze argumenty podnoszone przez wnioskodawców znalazły odzwierciedlenie w projekcie ustawy o zmianie ustawy i Krajowej Administracji Skarbowej oraz niektórych innych ustaw (projekt z 5 października 2020 r.). Niestety, nie nadano mu oficjalnego biegu.

W ocenie zainteresowanych część rozwiązań prawnych zawartych w tym projekcie ma zostać wprowadzona w ramach Polskiego Ładu. Rozwiązania te nie dotyczą jednak postulatów tej grupy funkcjonariuszy SCS, co - w ich ocenie – oznacza, że prace nad projektem w tym zakresie ostatecznie porzucono. 

RPO Marcin Wiącek zapytał MF, czy prowadzone są prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy oraz ewentualnie, jaki jest prognozowany harmonogram działań.

Legal Alert - Gotowe newsy o zmianach w prawie dla klientów Twojej kancelarii prawnej >

Zmiana przepisów wejdzie w życie 10 czerwca

W przekazanej Rzecznikowi Praw Obywatelskich odpowiedzi Bartosz Zbaraszczuk, szef Krajowej Administracji Skarbowej poinformował, że z dniem 10 czerwca 2022 r. wchodzą w życie nowe regulacje prawne ustawy z dnia 12 maja 2022 r. o zmianie ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin, ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1115). Nowelizacja umożliwi uwzględnienie w wymiarze emerytury mundurowej okresów pracy cywilnej w przypadku określonej grupy funkcjonariuszy (i żołnierzy zawodowych) – przyjętych do służby po raz pierwszy po dniu 1 stycznia 1999 r., ale przed dniem 1 października 2003 r., którzy w dniu zwolnienia ze służby mają okres co najmniej 25 lat służby i okresów z nią równorzędnych. Ustawodawca w tym zakresie pozostawił wolny wybór zainteresowanym. Zgodnie z brzmieniem art. 15ab ustawy zaopatrzeniowej funkcjonariusz, o którym mowa w art. 15aa ma prawo wyboru sposobu ustalenia emerytury na zasadach i w wysokości określonych w art. 15a albo w art. 15aa, albo w art. 15d ww. ustawy. 

Kwestionariusz osobowy kandydata do służby w Służbie Celnej - wzór dokumentu >

Jak twierdzi MF, znowelizowana ustawa w przypadku funkcjonariuszy Służby Celnej i funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej znosi dodatkowy warunek nabywania uprawnień emerytalnych odnośnie posiadania stażu służby co najmniej 5 lat przy wykonywaniu zadań określonych odpowiednio w art. 1 ust. 2 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej lub w art. 2 ust. 1 pkt 4–6 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o Służbie  Celnej lub Służby w Służbie Celno-Skarbowej. Ponadto, nowe regulacje prawne rozszerzają katalog okresów określonych w art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 723 z późn. zm.), które są traktowane jako równorzędne ze służbą.

Tym sam, jak podkreśla szef KAS, dodanie w art. 13 ust. 1 pkt 6 i 7 spowoduje, że jako równorzędne ze służbą w Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służbie Kontrwywiadu Wojskowego, Służbie Wywiadu Wojskowego, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służbie Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służbie Celnej, Służbie Celno-Skarbowej i w Służbie Więziennej będą traktowane okresy zatrudnienia w komórkach organizacyjnych, o których mowa w art. 11g ust. 1 i 2 oraz art. 36 (pkt 6 lit. a) jako inspektorzy prowadzący czynności dochodzeniowo-śledcze, o których mowa w art. 38 ust. 4 i 5 (pkt 6 lit. b) ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej (Dz. U. z 2016 r. poz. 720, ze zm.) oraz okresy zatrudnienia w Inspekcji Celnej (pkt 7). 

- Wprowadzone zmiany pozwolą na zaliczenie byłym pracownikom wywiadu skarbowego wskazanych w znowelizowanej ustawie okresów zatrudnienia w wywiadzie skarbowym jako równorzędnych ze służbą, co umożliwi nabycie uprawnień emerytalnych z systemu zaopatrzenia emerytalnego służb mundurowych – zapewnia wiceminister Zbaraszczuk.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.