Zakład Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w Łodzi po rozpatrzeniu wniosku Marka S. odmówił mu prawa do świadczenia przedemerytalnego. W okresie od 1 września 2014 roku do 30 kwietnia 2021 roku był zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku kierownika ds. Administracji. Jako przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę pracodawca wskazał likwidację zakładu pracy. Wnioskodawca Marek S. miał łącznie 42 lata, 11 miesięcy i 7 dni okresów składkowych i nieskładkowych.
Dla uzasadnienia swojej decyzji odmownej Zakład Ubezpieczeń Społecznych wskazał, iż dokumenty znajdujące się w Oddziale nie potwierdzały zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez płatnika składek. Zatem - brak było informacji o likwidacji zakładu. Organ rentowy podał, iż do stażu pracy nie uwzględniono okresów rejestracji w Powiatowym Urzędzie Pracy bez prawa do wypłaty zasiłku dla bezrobotnych.
Likwidacja pracodawcy
Odwołanie od tej decyzji złożył Marek S., reprezentowany przez profesjonalnego pełnomocnika, wnosząc o jej zmianę poprzez przyznanie wnioskodawczy świadczenia przedemerytalnego od 16 listopada 2021 roku oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
Czytaj też: Związki zabiegają o jeszcze lepszą ochronę chronionych pracowników>>
W uzasadnieniu podnoszono, iż przed wydaniem zaskarżonej decyzji, organ rentowy otrzymał pismo od byłego pracodawcy Marka S. Wyjaśniono w tym piśmie, że w przypadku działalności gospodarczej, polegającej na administrowaniu nieruchomościami, zamykanie firmy, a tym samym przekazywanie administrowanych nieruchomości innym podmiotom trwa dłużej w przypadkach, gdy dla danej nieruchomości - są rozpoczęte i kontynuowane prace remontowe oraz prowadzone jest dla nich postępowanie o uzyskanie kredytu i jego obsługa. A także - są rozpoczęte i prowadzone wieloletnie postępowania sądowe.
Odwołujący się podniósł, iż Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie wziął powyższych okoliczności pod uwagę i uznał, że skoro były pracodawca nie zaprzestał prowadzenia działalności, faktyczną przyczyną rozwiązania umowy o pracę z Marka S. nie mogła być likwidacja pracodawcy.
Sąd Okręgowy uchyla decyzję ZUS
Kwestią do rozstrzygnięcia w tym postępowaniu okazała się zasadność negowanego przez skarżącego stanowiska Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, według którego M. S. nie jest uprawniony do świadczenia przedemerytalnego z uwagi na to, iż nie doszło do faktycznego zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej przez płatnika składek K. P., a w konsekwencji likwidacji zakładu pracy – wymienionej w treści oświadczenia o rozwiązaniu z wnioskodawcą umowy o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia.
Sąd Okręgowy ocenił, iż stanowisko organu rentowego nie zasługuje na aprobatę.
Likwidacja pracodawcy ma miejsce, gdy dochodzi do unieruchomienia bytu prawnego i całkowitego faktycznego unieruchomienia działalności prowadzonej przez pracodawcę - orzekł sąd. Stwierdził, że likwidacja jest pewnym procesem, obejmującym formalny stan związany z wyrejestrowaniem działalności w organie ewidencyjnym oraz faktyczne i trwałe zakończenie prowadzenia działalności i rozwiązanie w związku z tym stosunków pracy ze wszystkimi pracownikami w celu zakończenia działalności.
Podobne stanowisko zostało przedstawione w wyroku z 13 grudnia 2017 roku Sądu Apelacyjnego w Krakowie. W tej sprawie sąd wskazał, że wniosek o wykreślenie z rejestru ma jedynie charakter deklaratoryjny, co nie oznacza, że działalność nie została zaprzestana już przed dokonaniem zgłoszenia (wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 13 grudnia 2017 r., III AUa 1286/16, LEX nr 2426289).
Likwidacja zakładu - realna
Jak wynika z ustalonego stanu faktycznego, właściciel zakładu Krzysztof P. rozpoczął proces likwidacji zakładu pracy z uwagi na dwie okoliczności. Pierwszą z nich było osiągnięcie przez niego wieku emerytalnego, drugą pobyt za granicą, a trzecią brak obecności pracownika. Nieobecność ta dotyczyła osoby wnioskodawcy i wynikała z faktu, iż Marek S. uległ wypadkowi, na skutek czego stał się niezdolny do pracy i przebywał na zwolnieniu lekarskim przez pół roku w 2020- 2021 roku korzystając ze świadczeń z ubezpieczenia chorobowego.
Przedłożona do akt sprawy dokumentacja ukazała, iż właściciel zakładu podjął szereg czynności faktycznych związanych z toczącym się procesem likwidacji. Przede wszystkim Krzysztof P. w 2021 roku i 2022 roku dokonał rozwiązania umów o administrowanie Wspólnotami Mieszkaniowymi. W związku z tym, niezrozumiałym dla Sądu było zakwestionowanie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, prawdziwości podanej przyczyny rozwiązania stosunku pracy z wnioskodawcą. Zebrane w sprawie dowody w postaci dokumentów i, przede wszystkim, zeznań świadka wskazują na okoliczności wprost przeciwne.
Sąd Okręgowy zaznaczył, iż nie formalny status pracodawcy decyduje o prawie do świadczenia przedemerytalnego, lecz utrata miejsca pracy z przyczyn leżących po jego stronie. Ostatecznie, stwierdził, iż w stosunku do Marka S. ziściła się przesłanka w postaci rozwiązania umowy o pracę z pracodawcą z uwagi na jego likwidację.
Sąd przyznał więc Markowi S. prawo do świadczenia przedemerytalnego od 16 listopada 2021 roku.
Sygnatura akt VIII U 111/22, wyrok SO w Łodzi z 8 grudnia 2022 r.
