Inspekcja nie może ścigać pracodawców nakłaniających do rezygnacji z PPK

Państwowa Inspekcja Pracy nie może ścigać pracodawców albo osób przez nich upoważnionych, którzy namawiają swoich pracowników lub już uczestników PPK, do rezygnacji z oszczędzania w tym programie. Ustawodawca zapomniał bowiem wpisać tego wykroczenia do zadań inspekcji. W efekcie jedyne co może robić PIP, to kierować pracowników składających zawiadomienia na najbliższy posterunek policji.

Chodzi o art. 127 ustawy z 4 października 2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych. To nim ustawodawca zmienił przepisy ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, a dokładnie jej art. 10 ust. 1 mówiący o  zadaniach PIP, dodając nowy pkt. 14b. Stanowi on upoważnienie dla Inspekcji Pracy do ścigania wykroczeń, o których mowa w art. 106 i art. 107 ustawy PPK oraz udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących tych wykroczeń w charakterze oskarżyciela publicznego.

Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem

Inetta Jędrasik-Jankowska

Sprawdź  

Artykuł 106 i 107, ale bez 108

Ustawa o PPK zawiera sankcje karne dla przedsiębiorców, którzy jako pracodawcy nie przestrzegają jej postanowień. Mianowicie art. 106 reguluje kary, jakie mogą być nakładane na pracodawców za nieterminowe zawarcie umowy o zarządzanie PPK. Kolejny, art. 107 mówi o sankcjach karnych za nieterminowe zawarcie umowy o prowadzenie PPK, nieterminowe dokonywanie wpłat do PPK, niezgłaszanie wymaganych ustawą danych lub zgłaszanie nieprawdziwych danych albo udzielanie w tych sprawach nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich udzielenia lub nieprowadzenie dokumentacji związanej z obliczaniem wpłat do PPK.

Zobacz procedury w LEX:

• Ustalenie terminów zawarcia umowy o prowadzenie PPK i umowy o zarządzanie PPK w okresie przejściowym >
• Kwalifikowanie świadczeń stanowiących podstawę naliczania wpłat do PPK >
• Wpływ terminu wypłaty wynagrodzenia (do końca miesiąca i do 10. dnia następnego miesiąca) na sposób naliczania i odprowadzanie wpłat do PPK  >

Z kolei art. 108 przewiduje kary za nakłanianie pracowników i uczestników PPK do rezygnacji z oszczędzania w PPK. Do kontrolowania obowiązków pracodawcy w tym zakresie została upoważniona Państwowa Inspekcja Pracy. Szkopuł jednak w tym, że tylko w zakresie art. 106 i 107. Ustawodawca najwyraźniej zapomniał dopisać do zadań PIP także ww. art. 108.

W efekcie inspektorzy pracy nie mogą zajmować się donosami pracowników, którzy skarżą się na pracodawców nakłaniających ich do rezygnacji z PPK.

Sprawdź również książkę: Prawo do emerytury z ubezpieczenia i zaopatrzenia społecznego. Komentarz do ustaw z orzecznictwem >>

Póki co pozostaje tylko zawiadomienie policji

Dr Marcin Wojewódka, radca prawny z kancelarii Wojewódka i Wspólnicy przyznaje, że wie o kilku zawiadomieniach, jakie były składane do PIP przez pracowników dużych firm, które jako pierwsze miały obowiązek przystąpić do PPK. I słusznie, bo – jak mówi - jeśli ktoś łamie prawo, to powinien ponieść tego konsekwencje.

- Problem polega na tym, że polski ustawodawca jest dosyć niekonsekwentny. Bo z jednej strony wie dobrze o wyspecjalizowanym organie do kontrolowania pracodawców jakim jest PIP, a z drugiej strony nie wyposaża tego organu w odpowiednie narzędzia. Należy podkreślić, że PIP może działać wyłącznie na podstawie i w granicach przepisów prawa. Oznacza to, że skoro ustawodawca nie upoważnił PIP do działań w zakresie art. 108 ustawy o PPK, to organ ten nie jest właściwy do podejmowania takich działań. A ewentualne kontrolowanie pracodawców przez PIP w tym zakresie mogłoby być nawet potraktowane jako tzw. przestępstwo urzędnicze – podkreśla dr Marcin Wojewódka.  I dodaje, że jedyne co może zrobić inspekcja, to skierować takich pracowników na najbliższy posterunek policji.

Zdaniem niektórych ekspertów, ustawodawca zdał sobie już sprawę z tego ewidentnego niedopatrzenia. Co więcej, próbą jego naprawienia może być zaproponowana przez rząd zmiana w przepisach ustawy o PPK, która ma zostać wprowadzona przy okazji prac nad ustawą o zmianie niektórych ustaw w związku z przeniesieniem środków z otwartych funduszy emerytalnych na indywidualne konta emerytalne (druk sejmowy nr 114). W art. 32 tego projektu rząd zaproponował niewielką modyfikację obecnego art. 111 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych. Zgodnie z rządową propozycją,  orzekanie w sprawach o czyny, o których mowa w art. 106–108 i art. 110 ust. 1 i 2 ustawy o PPK (obecnie – art. 110) następuje na zasadach i w trybie przepisów Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia.

Szkopuł jednak w tym, że nie rozwiązuje to jednak problemu braku delegacji ustawowej dla PIP do działania w przypadkach określonych w art. 108 ustawy o PPK.

- Artykuł 111 ustawy o pracowniczych planach kapitałowych określa jedynie procedurę postępowania w sprawach, o których mowa w art. 106-108 i w art. 110 ustawy o PPK. Nie mówi natomiast, kto jest uprawniony do ścigania tych wykroczeń – powiedział nam Tomasz Klemt, radca prawny z kancelarii Klemt. Jak zaznaczył, Państwowa Inspekcja Pracy jest organem, który może działać na podstawie i w granicach prawa. Oznacza to, że bez przepisu kompetencyjnego inspekcja nie może ścigać pracodawców, którzy nakłaniają pracowników i uczestników PPK do rezygnacji.

Niewykluczone, że stosowna poprawka pojawi się w trakcie dalszych prac nad projektem ustawy. Obecnie pracują nad nim sejmowe Komisje: Finansów Publicznych oraz Polityki Społecznej i Rodziny.

Czytaj również: Podwyżka płacy minimalnej korzystna dla najmniej zarabiających uczestników PPK>>

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.