Wśród pytań, jakie wpływają do naszej redakcji, są takie dotyczące zatrudniania osób niepełnosprawnych. Na przykład, jakie warunki bhp powinny zostać zapewnione na stanowisku pracy osoby ze stwierdzonym umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, która powinna pracować w warunkach pracy chronionej. Wyjaśniamy. 

Pracownik ze stwierdzonym umiarkowanym stopniem niepełnosprawności zatrudniony na stanowisku handlowca nie musi spełniać żadnych innych wymagań dotyczących bhp niż pracownik, który nie posiada takiego orzeczenia. Do powyższych wymagań należy zaliczyć przede wszystkim posiadanie:

  1. wymaganych kwalifikacji lub potrzebnych umiejętności do wykonywania pracy (np. obsługa komputera),
  2. dostatecznej znajomości przepisów oraz zasad bhp (odbycie szkolenia),
  3. orzeczenia lekarskiego, wydanego przez lekarza medycyny pracy, dopuszczającego pracownika do pracy (badanie profilaktyczne – wstępne).

Trzeba pamiętać, że to na pracodawcy spoczywają szczególne obowiązki wobec takiego pracownika.

Czytaj również: Wyższa kwota wolna w podatku uderzy w niepełnosprawnych pracowników>>

Warunki pracy chronionej

W myśl art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2021 r., poz. 573, dalej: u.r.z.z.n.), do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról społecznych. Zgodnie z art. 4 ust. 5 u.r.z.z.n., zaliczenie do znacznego albo umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie wyklucza możliwości zatrudnienia tej osoby u pracodawcy niezapewniającego warunków pracy chronionej, w przypadkach:

  1. przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej;
  2. zatrudnienia w formie telepracy.

Kontrolę zaś w zakresie spełniania warunku, o którym mowa w ust. 5 pkt 1 (czyli przystosowania przez pracodawcę stanowiska pracy do  potrzeb osoby niepełnosprawnej), w myśl. art. 4 ust. 6 ww. ustawy, przeprowadza Państwowa Inspekcja Pracy.

Pobierz wzór dokumentu w LEX: Umowa o pracę z pracownikiem niepełnosprawnym >

Ta norma prawna (tj. art. 4 ust. 5 u.r.z.z.n.) jest powołana w par. 48 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 2003 r. Nr 169, poz. 1650 z późn. zm.) – r.b.h.p. stanowiąc, że pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie stanowisk pracy oraz dojść do nich - do potrzeb i możliwości tych pracowników, wynikających ze zmniejszonej sprawności. Zgodnie z par. 5 załącznika nr 3 do r.b.h.p., pracodawca zatrudniający pracowników niepełnosprawnych powinien zapewnić dostosowanie urządzeń higienicznosanitarnych oraz dojść do nich do potrzeb i możliwości tych pracowników wynikających ze zmniejszonej sprawności, zgodnie z przepisami techniczno-budowlanymi (w szczególności z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie - tekst jedn. Dz. U. z 2019 r., poz. 1065).

 

Osoby ubogie, niepełnosprawne i bezdomne w systemie pomocy społecznej

Magdalena Małecka-Łyszczek, Radosław Mędrzycki

Sprawdź  

Przystosowanie stanowiska pracy

Przystosowanie przez pracodawcę stanowiska pracy do potrzeb osoby niepełnosprawnej wymaga nie tylko odpowiedniego dostosowania samego stanowiska pracy (przestrzeni roboczej), ale również pomieszczeń higienicznosanitarnych i ciągów komunikacyjnych.

Zobacz procedurę w LEX: Brząkowski Mateusz, Kontrola pracodawców zatrudniających osoby niepełnosprawne >

Choć nierzadko zatrudnienie osoby niepełnosprawnej generuje dodatkowe koszty, warto pamiętać, że zgodnie z art. 26 ust. 1 u.r.z.z.n. w określonych przypadkach pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osoby niepełnosprawne może na swój wniosek otrzymać ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych zwrot kosztów m.in.:

  1. adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych, w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub istniejących stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności;
  2. adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy;
  3. zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności.

Należy podkreślić, że przepisy prawa pracy (w tym bhp) nie określają żadnych szczegółowych wymagań (innych niż w przypadku pracowników bez orzeczenia o niepełnosprawności), jakie powinna spełniać osoba niepełnosprawna. Wręcz przeciwnie – przepisy ustanawiają dodatkowe uprawnienia dla osób niepełnosprawnych, jak dodatkowe urlopy wypoczynkowe, płatne zwolnienia od pracy, a także krótszy czas pracy.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.