Z najnowszego raportu Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że obecnie sytuacja FUS jest historycznie bardzo dobra. W ubiegłym roku składki pokryły prawie 81,6 proc. wydatków i ZUS oddał znaczną część dotacji z budżetu państwa. Po pierwszym półroczu tego roku pokrycie wydatków ze składek osiągnęło poziom 84,6 proc. Natomiast już w drugim kwartale tego roku wyniósł on 86,8 proc. i to jest najlepszy wynik w historii. Według szacunków ZUS, w latach 2023–2027 FUS pozostanie deficytowy, co oznacza konieczność dalszego zasilania go m.in. dotacją z budżetu państwa.
- Długoterminowa prognoza dla FUS do 2080 roku pokazuje znaczną odporność systemu emerytalnego na finansowe skutki zmian demograficznych – zapewnia Iwona Kowalska-Matis regionalny rzecznik prasowy ZUS na Dolnym Śląsku. Jak twierdzi, jeśli chodzi o najbliższe lata na wysokość deficytu rocznego FUS wpływać będą deficyty generowane w funduszu emerytalnym i chorobowym oraz nadwyżki w funduszu rentowym i wypadkowym. Należy jednak pamiętać, że fundusze te są różnej wielkości i tym samym w różnym stopniu wpływają na wynik całego FUS. Fundusz emerytalny odpowiada za 72 proc., rentowy 17,6 proc., chorobowy 8,7 proc., a wypadkowy 1,6 proc. ogółu wydatków FUS w 2023 r.
Czytaj również: ZUS: Sytuacja FUS stabilna, ale nadal będzie deficyt. Eksperci mówią o pętli zadłużenia>>
Czytaj w LEX: Renta z tytułu niezdolności do pracy - komentarz praktyczny >>>
Czytaj w LEX: Zasady orzekania o niezdolności do pracy >>>
Rośnie liczba emerytów
Według danych ZUS, przeciętna wysokość emerytury w 2022 roku wynosi 2 767,47 zł i jest wyższa od wypłacanej w analogicznym okresie ubiegłego roku o 9 proc. To efekt przede wszystkim waloryzacji, która w 2022 r. wyniosła 107 proc. W ciągu trzech kwartałów 2022 r. ZUS wypłacał przeciętnie każdego miesiąca 7,8 mln świadczeń emerytalno-rentowych, tj. o 17,2 tys. więcej niż w analogicznym okresie 2021 r. Od stycznia do września br. wydatki na emerytury i renty finansowane z FUS wyniosły 200,2 mld zł, tj. o 9,4 proc. więcej niż przed rokiem.
Dodajmy, że w żadnym miesiącu 2022 r. – zgodnie z najnowszą „Informacją o wybranych świadczeniach pieniężnych” z września 2022 r. – liczba emerytów nie spadła poniżej 6 milionów osób. Zgodnie z danymi ZUS, we wrześniu Zakład wypłacał świadczenia 6 083,9 emerytów. Na trwałe liczbę 6 milionów w zasadzie przekroczyliśmy już w październiku 2021 r. i czas pokazał, że jest to trwały trend rosnący.
Czytaj w LEX: Zmniejszanie i zawieszanie emerytur i rent z FUS w związku z osiąganiem przychodu w państwach członkowskich UE >>>
Deficyt także w innych krajach UE
Rzeczniczka zwraca uwagę, że Polska nie jest wyjątkiem, jeśli chodzi o sytuację systemu ubezpieczeń społecznych. - Większość krajów Unii Europejskiej utrzymuje deficyty systemów w ramach składkowo-podatkowego finansowania tych systemów – podkreśla.
Z prognozy ZUS wynika, że nadal najbardziej deficytowy będzie fundusz emerytalny. - Wchodzimy w czas, kiedy powojenne roczniki wyżu demograficznego osiągają wiek emerytalny i tym samym będą pobierać świadczenia z ZUS – wyjaśnia Iwona Kowalska-Matis.
Jak podaje ZUS, deficyt funduszu emerytalnego (od 2,24 proc. PKB w 2023 r. do 2,95 proc. PKB w 2027 r.) wynika również z ogromnych zobowiązań zaciągniętych przez stary system emerytalny, obowiązujący do 1998 r., których pokolenie pracujące nie jest w stanie sfinansować wyłącznie ze składki na ubezpieczenie emerytalne.
Czytaj w LEX: Rozwiązanie stosunku pracy jako warunek wypłaty emerytury >>>
Czytaj w LEX: Nabywanie prawa do emerytury a obowiązki płatników składek >>>
W raporcie ZUS zwraca uwagę, że w najbliższych latach deficytowy będzie również fundusz chorobowy. Deficyt ten (od 0,25 proc. PKB w 2023 r. do 0,24 proc. PKB w 2027 r.) występuje od 2010 r. i wynika z rozszerzania w ciągu ostatniej dekady uprawnień do zasiłków przy pozostawieniu stopy składki bez zmian. W perspektywie prognozy stopień pokrycia wydatków funduszu chorobowego ze składek wzrośnie z 73 proc. do 74 proc.
Sprawdź również książkę: Polski system emerytalny. Prawne uwarunkowania trzech filarów >>
Dobra sytuacja funduszu rentowego i wypadkowego
W prognozie ZUS zwrócono uwagę, że fundusze rentowy i wypadkowy będą generować nadwyżki roczne. - Dobra sytuacja obu funduszy to efekt tego, że zdrowie Polaków jest lepsze a warunki i bezpieczeństwo pracy poprawiają się. Odnotowujemy coraz mniej wypadków w pracy – mówi Kowalska-Matis. I dodaje: - My mamy o wiele większą wiedzę niż poprzednie pokolenia na temat tego, jak dbać o swoje zdrowie, no i do tego dochodzi postęp szeroko pojętej medycyny.
Czytaj w LEX: Dodatki do emerytury >>>
Czytaj w LEX: Warunki przejścia nauczycieli na emeryturę w obniżonym wieku emerytalnym >>>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
