Maria A. (dane zmienione) od 1980 r. do 2009 r. była zatrudniona na kolei, gdzie wykonywała pracę w szczególnych warunkach. Była wówczas uprawniona do deputatu węglowego i go pobierała. Po rozwiązaniu umowy, trzy lata przepracowała u różnych pracodawców. Następnie Maria A. złożyła wniosek o przyznanie emerytury i deputatu węglowego w formie ekwiwalentu pieniężnego.

 

Organ nie chciał przyznać prawa do deputatu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych wydał decyzję, na mocy której przyznał wnioskodawczyni emeryturę. Organ odmówił zaś prawa do wypłaty ekwiwalentu za deputat węglowy, wskazując, że bezpośrednio przed przejściem na emeryturę, Maria A. nie była zatrudniona na kolei i nie była uprawniona do pobierania tego świadczenia. Wnioskodawczyni nie zgodziła się z tym rozstrzygnięciem, więc wniosła odwołanie. Podkreśliła, że w czasie zatrudnienia na kolei korzystała z deputatu węglowego, a prawo do emerytury powstało właśnie z tytułu tego zatrudnienia.

Sprawdź inne orzeczenia:

 

 

Czytaj także: SN podejmie uchwałę w sprawie deputatu węglowego emerytowanych kolejarzy >>>

Sąd po stronie argumentów emerytki

Sprawą zajął się Sąd Okręgowy w Zielonej Górze, który wskazał, że stanowisko organu jest błędne. Zgodnie bowiem z art. 74 ust. 1 ustawy o komercjalizacji i restrukturyzacji przedsiębiorstwa państwowego "Polskie Koleje Państwowe" (dalej jako: ustawa), byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego. Sąd wskazał, że ten przepis nie odnosi się tylko do byłych pracowników, ostatnio zatrudnionych na kolei, ale do wszystkich, którzy jako emeryci lub renciści uzyskali to uprawnienie w oparciu o zatrudnienie na kolei. Art. 74 ustawy nie wymaga bowiem, by prawo do ekwiwalentu za deputat węglowy było wyłącznie pochodną zatrudnienia kolejowego (zob. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z 10 lutego 2021 r., sygn. akt III AUa 963/20).

Sprawdź też: Czy osobie, która pobiera deputat węglowy przysługuje dodatek węglowy? >>>

 


Emerytka z prawem do deputatu węglowego w formie ekwiwalentu

SO podkreślił, że prawo do deputatu węglowego, w przypadku byłych pracowników kolejowych, przysługuje im w sytuacji, gdy na podstawie tego zatrudnienia nabyli oni emeryturę. Chodzi więc o sytuację, kiedy zatrudnienie na kolei jest wystarczającą przesłanką stażową do nabycia prawa do świadczenia. Art. 74 ustawy nie wymaga, by emerytura była wyłącznie pochodną zatrudnienia na kolei. Nie jest też konieczne, żeby praca na kolei była wykonywana bezpośrednio przed przyznaniem prawa do tego świadczenia. Sąd podkreślił, że gdyby wolą ustawodawcy było ograniczenie prawa do ekwiwalentu za deputat węglowy jedynie do kategorii osób zatrudnionych na kolei bezpośrednio przed przejściem na emeryturę lub osób, których świadczenie zostało ustalone wyłącznie o zatrudnienie na kolei, to dałby temu wyraz w art. 74 ustawy. Mając powyższe na uwadze, SO zmienił zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznał wnioskodawczyni prawo do deputatu węglowego.

Wyrok SO w Zielonej Górze z 19 lipca 2022 r., sygn. akt IV U 1/22