Sprawa dotyczy emerytowanego kolejarza Janusza T. Otrzymał on emeryturę po przepracowanych latach na kolei, ale po pewnym czasie dopatrzył się, iż jest ona pozbawiona jednego elementu, który przysługiwał skarżącemu - tj. ekwiwalentu za deputat węglowy, wynikający z art. 74 ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji PKP.

Czytaj też: III AUa 963/20, Prawo do deputatu węglowego ubezpieczonego, który spełnił warunki konieczne do przyznania mu prawa do emerytury pomostowej, ustalonej na podstawie zatrudnienia kolejowego. - Wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie >

Ustawa o komercjalizacji PKP jest podstawą

Według tego przepisu, byłemu pracownikowi kolejowemu pobierającemu emeryturę lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, przyznaną na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym pracowników kolejowych i ich rodzin lub przepisów ustawy z 12 czerwca 1975 r. o świadczeniach z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych albo przepisów ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z  FUS (...) przysługuje prawo do deputatu węglowego w ilości 1800 kg węgla kamiennego rocznie, w formie ekwiwalentu pieniężnego.

Za podstawę ustalenia wysokości ekwiwalentu pieniężnego, przyjmuje się przeciętną średnioroczną cenę detaliczną 1000 kg węgla kamiennego z roku poprzedzającego rok.

ZUS Oddział w Łodzi na skutek wniosku o wyrównanie wypłacił Januszowi T. deputat za trzy lata, od września 2015 roku, a nie za pełny okres służby czyli od 2006 roku.

Sprawdź też: Jak należy wypowiedzieć prawo do ekwiwalentu za deputat węglowy? >

 

Ekwiwalent za trzy lata

Wnioskodawca zaskarżył tę decyzję do sadu pracy i obie instancje przyznały mu rację. W tej sytuacji ZUS złożył skargę kasacyjną do Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Najwyższego powołując się na art. 133 ust. 1 pkt 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS. W przepisie tym ograniczono wypłatę świadczenia do trzech lat: "W razie ponownego ustalenia przez organ rentowy prawa do świadczeń lub ich wysokości, przyznane lub podwyższone świadczenia wypłaca się, poczynając od miesiąca, w którym powstało prawo do tych świadczeń lub do ich podwyższenia, jednak nie wcześniej niż za okres trzech lat."

 

 

Radca prawny Katarzyna Pikuła występująca za Zakład Ubezpieczeń twierdziła, że w takim wypadku należy zastosować ustawę o rentach i emeryturach z FUS, gdyż ustawa o komercjalizacji PKP jest ułomna i nie przewiduje wszystkich sytuacji. Słuszne jest zatem wyrównanie emerytury o ekwiwalent za deputat węglowy, ale tylko w zakresie trzech miesięcy.

SN: skarga jest niedopuszczalna

Sąd Najwyższy w postanowieniu wydanym 27 kwietnia br. odrzucił skargę ZUS, stwierdzając, że jest ona niedopuszczalna. Tak wynika też z opublikowanych w poprzednich latach orzeczeń tej Izby.

Sędzia sprawozdawca Bohdan Bieniek wskazał, że skarga kasacyjna do SN jest niedopuszczalna bez względu na wartość przedmiotu sporu. Nie jest to świadczenie z ubezpieczenia społecznego, lecz jego źródłem jest stosunek pracy.  - Deputat węglowy, to świadczenie majątkowe i można je wypłacać bez ograniczeń - powiedział sędzia Bieniek. - A roszczenie nie dotyczyło wyrównania emerytury, jako to w pismach określił organ rentowy, lecz spór o ekwiwalent pieniężny, przysługujący z ustawy o prywatyzacji i komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa - dodał.

Sygnatura akt I USKP 98/21, wyrok z 27 kwietnia 2022 r.