Takie stanowisko Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej przekazała do Sejmu wiceminister Barbara Socha. To odpowiedź na interpelację poselską Krystyny Sibińskiej z grupą posłów (nr 31197) w sprawie wsparcia opiekunów osób niepełnosprawnych, którzy nie są z nimi blisko spokrewnieni.

Kawecka Anna: Prawo do świadczenia pielęgnacyjnego - komentarz praktyczny >

- Zwrócił się do mnie 43-letni mężczyzna, który jest osobą niepełnosprawną (porażenie czterokończynowe), porusza się na wózku inwalidzkim i wymaga całodobowej opieki. Przed dwoma laty zmarli jego rodzice, którzy do tej pory opiekowali się nim. Po śmierci rodziców zamieszkał z rodziną brata, a opiekę nad nim przejęła bratowa, która zmuszona była zrezygnować z pracy. W przypadku gdy jedno z rodziców rezygnuje z pracy zawodowej, aby podjąć opiekę nad swoim niepełnosprawnym dzieckiem, otrzymuje świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia. Niestety wsparcie to nie obejmuje osób niebędących osobami blisko spokrewnionymi z niepełnosprawną osobą – podkreśliła poseł Sibińska. Chciała też wiedzieć, czy nie należy zmienić przepisów, aby świadczenie pielęgnacyjne przysługiwało każdej osobie pielęgnującej niepełnosprawnego.

Czytaj również: WSA: Zawieszenie emerytury wystarczy, by pobierać świadczenie pielęgnacyjne>>

Katalog osób uprawnionych określony w ustawie

Jak wskazuje MRiPS, katalog osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego zawiera art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2020 r. poz.111), zgodnie z którym, świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:

  1. matce albo ojcu,
  2. opiekunowi faktycznemu dziecka (opiekun faktyczny to osoba opiekująca się dzieckiem, która wystąpiła do sądu rodzinnego z wnioskiem o jego przysposobienie),
  3. osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (będącej wstępnym lub rodzeństwem dziecka);
  4. innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy (dalej: K.r.i.o.) ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności - jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.

Partyk Aleksandra: Uzyskiwanie przez opiekuna emerytury a prawo do świadczenia pielęgnacyjnego >

O świadczenie pielęgnacyjne mogą ubiegać się w szczególności osoby, na których zgodnie z przepisami K.r.i.o. ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej wymagającej opieki (z wyjątkiem opiekuna faktycznego dziecka, którym jest osoba w trakcie adopcji). Zgodnie z art. 128 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, obowiązek alimentacyjny czyli obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża w szczególności krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Krewnymi w linii prostej są osoby, z których jedna pochodzi od drugiej, czyli wstępni (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie) oraz zstępni (dzieci, wnuki, prawnuki, itd.) Tak więc, osobami uprawnionymi do świadczenia pielęgnacyjnego są osoby zobowiązane do alimentacji na podstawie K.r.i.o., które są spokrewnione z osobą niepełnosprawną w linii prostej oraz rodzeństwo.

Sprawdź też: Czy osobie z zawieszoną rentą socjalną przysługuje świadczenie pielęgnacyjne? >

- Powyższy katalog osób uprawnionych do otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego, oparty na katalogu osób zobowiązanych do alimentacji, nie jest wynikiem swobody ustawodawcy, lecz jest wynikiem realizacji orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16 czerwca 2008 roku (sygn. akt P 37/07) i z dnia 22 lipca 2008 r. (sygn. akt P 41/07), w których to orzeczeniach Trybunał Konstytucyjny stwierdził, że o świadczenie z tytułu rezygnacji z aktywności zawodowej spowodowanej koniecznością sprawowania opieki nad niepełnosprawnym członkiem rodziny, poza rodzicem lub opiekunem faktycznym niepełnosprawnego dziecka (opiekun faktyczny to osoba opiekująca się dzieckiem, która wystąpiła do sądu z wnioskiem o jego przysposobienie), mają prawo ubiegać się także inni członkowie rodziny, na których zgodnie z przepisami Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ciąży obowiązek alimentacyjny – wyjaśnia Barbara Socha. I dodaje: - W związku z powyższym, katalog osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie obejmuje innych krewnych osoby niepełnosprawnej, na których nie ciąży obowiązek alimentacyjny oraz osób pozostających w stosunku powinowactwa z osobą niepełnosprawną a także osób niespokrewnionych.

 

Nowość / Bestseller
Nowość / Bestseller
Kodeks cywilny. Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Księgi wieczyste i hipoteka. Kodeks postępowania cywilnego. Prawo prywatne międzynarodowe. Prawo o aktac

Sprawdź  

Osoby niesamodzielne mogą zwrócić się o pomoc

Wiceszefowa resortu rodziny i polityki społecznej poinformowała też, że nie są prowadzone prace nad rozszerzeniem katalogu osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego o osoby na których nie ciąży obowiązek alimentacyjny względem osoby niepełnosprawnej. Jednocześnie jednak wskazała, że osoby niesamodzielne, wymagające pomocy innych, mogą zwrócić się o wsparcie do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania, o udzielenie pomocy w postaci usług opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych, przyznawanych na podstawie ustawy z 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2021 r. poz. 2268 z poźn. zm.).

Sprawdź też: Czy możliwe jest przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego dla ojca, jeśli matka zrezygnowała ze świadczenia pielęgnacyjnego i otrzyma świadczenie rodzicielskie? >

- Wsparcie w tej formie przyznawane jest osobom, które z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymagają pomocy innych osób. Wsparcie to kierowane jest przede wszystkim do osób samotnych, ale także do osób, którymi, z różnych przyczyn, rodzina nie jest w stanie się zaopiekować – zaznacza Barbara Socha. Według niej, usługi opiekuńcze obejmują pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną, zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz, w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Natomiast specjalistyczne usługi opiekuńcze są to usługi dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym.

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.