Przedsiębiorstwo, które otrzymało subwencję finansową na podstawie nieprawdziwych oświadczeń, od których uzależnione było jej udzielenie, zobowiązany będzie do niezwłocznego jej zwrotu.  Na specjalny rachunek w banku pieniądze powinny trafić nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia ich otrzymania. Tak wynika z par. 11 pkt. 13 nowego regulaminu programu tarcza finansowa, który zacznie obowiązywać 28 maja.

W praktyce przedsiębiorcy mogli złożyć - bo ta procedura już trwa od trzech tygodni - dwa fałszywe oświadczenia. Po pierwsze mogli błędnie określić status firmy, a po drugie złożyć wniosek przez nieuprawnioną osobę. W obu przypadkach powinni liczyć się z koniecznością zwrotu pieniędzy.

Czytaj również: Wszystko, co warto wiedzieć o tarczy finansowej >>

 

PFR precyzuje definicję mikro, małego i średniego przedsiębiorstwa

Jak pisaliśmy na Prawo.pl, 28 kwietnia w dniu uruchomienia naboru na stronie PFR pojawił się jego regulamin, w którym definicja mikro, małego i średniego przedsiębiorcy została zmieniona w porównaniu z tą publikowaną wcześniej w przewodniku oraz pytaniach i odpowiedziach dostępnych przed notyfikacją programu przez Komisję Europejską.

Pierwotnie PFR informował, że definicja odnosi się wyłącznie do przedsiębiorcy, który wnioskuje, a nie właściciela czy spółek zależnych. W regulaminie opublikowanym 28 kwietnia przez PFR w par. 11 zapisano jednak, że określając status firmy należy zweryfikować, czy zachodzą powiązania,  m.in. w ramach grup kapitałowych. Dodatkowo w najnowszej wersji regulaminu w definicji mikro, małego i średniego przedsiębiorcy doprecyzowano, że do określenia statusu powinno uwzględniać załącznik nr  I do Rozporządzenia Pomocowego.

Czytaj w LEX: Wsparcie finansowe dla przedsiębiorców z sektora MŚP oraz dużych przedsiębiorstw - kredyty, pożyczki, gwarancje >

Regulamin od 29 kwietnia, ale czy ten sam?

Ponadto w PFR w komunikacie z 17 maja podkreślił, że informacja o sposobie określenia statusu przedsiębiorcy, była prawidłowo dostępna od początku startu programu, w szczególności właśnie w regulaminie.  PFR podkreśla, że regulamin obowiązuje w tej samej treści od momentu jego publikacji 29 kwietnia 2020 roku, a przedsiębiorca składający wniosek akceptuje jego treść i podpisuje umowę subwencji finansowej. To oznacza, że firmy, które przy ustalaniu statusu MŚP nie uwzględniły powiązań w ramach grup kapitałowych, a zatem spółki powiązane i partnerskie, mogły złożyć nieprawdziwe oświadczenia.

Sprawdź w LEX: Czy pozyskanie subwencji z tarczy finansowej PFR jako pomocy publicznej ma wpływ na wartość pomocy publicznej, w ramach ulgi na wsparcie nowych inwestycji (art. 21 ust. 1 pkt 63b PIT)? >

Najnowsza wersja regulaminu PFR precyzuje zaś, że beneficjent, który otrzymał subwencję na podstawie nieprawdziwych oświadczeń, musi ją zwrócić nie później niż w terminie 14 dni roboczych od dnia jej otrzymania (par. 11 pkt. 13).  - Obawiam się, że te ciągłe zmiany będą skutkować tym, że część podmiotów dostanie subwencje nie spełniając definicji MŚP czy warunku limitu na grupę. Trzeba też bowiem uważać na wykorzystanie limitu 800 tys. euro na grupę – mówi Ewelina Stamblewska-Urbaniak z Crido Taxand. Co więcej, teraz każdy przedsiębiorca musi sprawdzić, czy nie złożył nieprawdziwego oświadczenia i zwrócić subwencję. Obecnie według regulaminu zwrot mógł nastąpić po ustaleniu przez PFR, że beneficjent nie spełnia wymogów dla MŚP.

Sprawdź w LEX: Czy spółka która otrzymała subwencję z PFR może ją zwrócić lub zrezygnować? >

 


Czy nowy regulamin obejmuje stare umowy

Przedsiębiorcy pytają jednak, czy regulamin, który zacznie obowiązywać 28 maja, może objąć umowy podpisane przed tą datą. Julia Trzmielewska, starszy prawnik w kancelarii GESSEL, nie ma wątpliwości, że nowy regulamin dotyczy także wniosków złożonych przed 28 maja.  Zgodnie z umową PFR ma prawo zmiany regulaminu w trakcie trwania umowy, a zmiany wchodzą w życie w terminie 14 dni od dnia doręczenia przedsiębiorcy stosownej informacji, np przez opublikowanie jej na stronie internetowej. Podobnie uważa dr Anna Wilińska-Zelek, adwokat w kancelarii Filipiak Babicz.  - Przedsiębiorcę obowiązuje regulamin w jego każdorazowym brzmieniu, o ile postanowienia regulaminu nie kolidują z postanowieniami zawartymi w umowie subwencji finansowej - tłumaczy mec. Wilińska - Zelek. To też oznacza, że po otrzymaniu subwencji warto śledzić zmiany w regulaminie.

Sprawdź w LEX: Jakie dane księgowe należy wykazać by otrzymać 25% umorzenie subwencji z Polskiego Funduszu Rozwoju? >

Czy każda nieprawdziwe oświadczenie wymaga zwrotu subwencji

Julia Trzmielewska uważa, że co do zasady subwencja przyznana z publicznych pieniędzy na podstawie nieprawdziwych oświadczeń powinna zostać zwrócona. - Co prawda PFR ma prawo indywidualnie przewiedzieć pewne odstępstwa, ale to raczej nie będzie możliwe w kwestii fundamentalnej, jaką jest kryterium decydujące o możliwości przyznania wsparcia. Choć każdy przypadek należy rozpatrywać indywidualnie, bo może się przykładowo okazać, że nieprawdziwe oświadczenie przedsiębiorcy wpłynie wyłącznie na wysokość otrzymanej subwencji - mówi mec. Trzmielewska. Jej zdaniem jednak nowy regulamin to sygnał dla tych, którzy otrzymali subwencję na podstawie nieprawdziwych oświadczeń, że już teraz powinni podjąć kroki zmierzające do jej zwrotu. Jakie? – Warto przede wszystkim zweryfikować, czy dane wskazane we wniosku o subwencje uwzględniały spółki powiązane i partnerskie. Jeżeli nie, to subwencję należało będzie zwrócić. Ze względów ostrożnościowych, wydaje mi się, że w przypadkach wątpliwości warto zwrócić się jednak do PFR z wnioskiem o zajęcie stanowiska - mówi Julia Trzmielewska.

Sprawdź w LEX: Czy dofinansowanie z tytułu przestoju ekonomicznego i obniżonego wymiaru czasu pracy obejmuje zasiłki wypłacane przez pracodawcę? >

Wniosek do PFR mogą podpisać tylko osoby prawidłowo umocowane do reprezentacji

Zgodnie zarówno z obowiązującym jak i nowym regulaminem, warunkiem uzyskania wsparcia jest złożenie przez osobę upoważnioną w formularzu wniosku wszelkich wymaganych oświadczeń, w tym złożenie oświadczenia, że jest ona rzeczywiście uprawniona do samodzielnej reprezentacji beneficjenta, w tym do złożenia wniosku, zawarcia umowy subwencji finansowej oraz dokonywania wszelkich innych czynności związanych z jej zawarciem i wykonaniem.

Sprawdź w LEX: Czy z subwencji z PFR spółka może sfinansować zakup działki? >

Oznacza to, że wniosku wraz ze wszystkimi oświadczeniami nie mogła złożyć osoba, która w danym dniu nie była do tego prawidłowo umocowana. Dr Anna Wilińska-Zelek, adwokat w kancelarii Filipiak Babicz, wyjaśnia, że choć jej kancelaria pomaga przedsiębiorcom przy składaniu wniosków, to nie składa ich za nich. - Nie rekomendujemy składania jakichkolwiek oświadczeń w tym zakresie przez pełnomocnika, w tym księgowych. W taki sposób dochodzi do wykreowania niepotrzebnego ryzyka i wymaga podjęcia działań w celu weryfikacji oświadczeń -  mówi mec. Wilińska -Zelek. I dodaje, że choć nowy § 11 ust. 13 regulaminu o zwrocie subwencji ma  zabezpieczać przede wszystkim przed  fałszywymi oświadczeniami, co do statusu przedsiębiorcy, to może mieć też zastosowanie w sytuacji, w której za beneficjenta rzeczywiście działa osoba nieumocowana do jego reprezentacji beneficjenta, a beneficjent nie ma zamiaru potwierdzać tej czynności prawnej.

Czytaj w LEX: Opodatkowanie i ewidencja pomocy udzielonej w związku z koronawirusem >

W efekcie złożenie wniosku przez księgowego, który nie jest właściwie umocowany,  może skutkować zwrotem subwencji. Warto też pamiętać, że  za sprawą par. 11 regulaminu pkt. 11 dokumenty potwierdzające, że osoba upoważniona była umocowana do złożenia wniosku oraz zawarcia umowy, należy dostarczyć do banku do 31 grudnia 2020 roku. W zależności od sytuacji może to być pełnomocnictwo udzielone zgodnie ze wzorem do regulaminu, odpis z Krajowego Rejestru Sądowego lub wyciąg z Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.