Tak orzekł WSA w Gliwicach w wyroku z dnia 13 lipca 2016 r., sygn. akt II SA/Gl 362/16.
Po przeprowadzonych oględzinach budynku PINB zobowiązał właścicieli nieruchomości do dokonania robót budowlanych polegających na: usunięciu luźnych dachówek, luźnych elementów okapu oraz luźnych elementów ściany szczytowej. Wskazał również, że budynek zagraża bezpieczeństwu zdrowia i życia ludzi oraz bezpieczeństwu mienia, a jego rozbiórka nie jest możliwa ze względu na brak zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - przedmiotowy budynek podlega ochronie konserwatorskiej. Właściciele nieruchomości odwołali się od decyzji. Nie zakwestionowali stwierdzenia, że budynek stanowi zagrożenie. Wskazali jednak, iż wykonanie nakazanych robót przekracza ich możliwości finansowe. W związku z tym w ich ocenie zasadne jest dokonanie rozbiórki budynku, a nie jego zabezpieczenie.
WINB zwrócił się do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z pytaniem, czy przedmiotowy budynek jest objęty ochroną konserwatorską i jakie są tego konsekwencje. WKZ wskazał, że budynek został wpisany do rejestru zabytków, figuruje w wojewódzkiej ewidencji zabytków oraz jest objęty ochroną w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W ocenie Konserwatora jedynym rozwiązaniem sprawy jest remont budynku bądź jego translokacja do parku etnograficznego. W związku z powyższym WINB utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Właściciele nieruchomości skierowali skargę do WSA.
Po rozpatrzeniu sprawy Sąd stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie, jednak z innych powodów niż w niej podniesione. Co prawda organy prawidłowo zastosowały art. 66 ust. 1 pr. bud. Nie ma bowiem wątpliwości, że odpadające fragmenty dachu stanowią zagrożenie życia, zdrowia ludzkiego oraz mienia. Powoduje to również to, że budynek szpeci otoczenie. W ocenie Sądu organy nałożyły również obowiązki na odpowiednie podmioty, tj. właścicieli obiektu. Jednakże nałożone na właściciela nieruchomości obowiązki w zakresie usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości powinny być adekwatne i zabezpieczyć obiekt budowlany przed dalszym pogarszaniem się jego stanu. Z kolei realizacja obowiązków w postaci usunięcia luźnych dachówek, elementów okapu oraz ściany szczytowej w bardzo krótkim czasie spowoduje znaczące pogorszenie stanu budynku i może spowodować zagrożenie wystąpieniem katastrofy budowlanej. Tym samym wykonanie obowiązków nałożonych kontrolowaną decyzją nie tylko nie usunie przyczyn ich nałożenia, ale może spowodować nowe zagrożenia, poważniejsze niż dotychczasowe. Właściwą podstawą prawną jest tu art. 66 ust. 1 pr. bud. Jednakże przed wydaniem rozstrzygnięcia konieczne jest jednoznaczne ustalenie, na czym zabezpieczenie powinno polegać. Nie może jednak ono ograniczać się do usunięcia luźnych elementów dachu. W szczególności nakazane przez organ nadzoru budowlanego działania nie mogą skutkować dewastacją budynku i powstaniem nowych, znacznie poważniejszych zagrożeń.
Sygnatura akt: II SA/Gl 362/16