Pytanie:
W 2009 r. starosta zlecił wykonanie modernizacji ewidencji gruntów. W wyniku przeprowadzonej modernizacji na jednej z działek wykonawca modernizacji błędnie wprowadził zmianę użytku rolnego zajętego pod sad na użytek leśny oznaczony "Ls". W 2014 r. starosta zlecił wykonanie UPUL w tym m.in. na wskazanej działce. UPUL objęto wszystkie użytki określone w aktualnej ewidencji jako "Ls". Właściciel działki został poinformowany przez burmistrza o wyłożeniu projektu UPUL w gminie i możliwości składania uwag i zastrzeżeń do projektu planu. Właściciel nie skorzystał z przysługującego prawa do wniesienia uwag, w związku z tym plan został zatwierdzony i obowiązuje od 2015 r. Działka jest objęta zadaniami gospodarczymi i nie widnieje w wykazie rozbieżności pomiędzy ewidencją gruntów, a stanem faktycznym na gruncie.
W jaki sposób można zmienić użytek na grunt nieleśny? W jaki sposób można wskazać rozbieżność w planie? Czy właściciel działki powinien poczekać aż aktualny plan przestanie obowiązywać i na etapie zlecenia nowego planu złożyć uwagi przy wyłożeniu projektu planu w gminie. Należy dodać, że obecny plan jest objęty jeszcze okresem trzyletniej gwarancji udzielonej przez wykonawcę dokumentacji.
Odpowiedź:
UPUL sporządzany jest na podstawie zapisów ewidencji gruntów i budynków. Po jego zatwierdzeniu nie ma możliwości jego zmiany w drodze aneksu. Zastanawiające jest jednak "podejście" osób sporządzających UPUL, skoro sad został uznany za las, a w wykazie rozbieżności między danymi ewidencyjnymi odnoszącymi się do gruntów objętych sporządzanym UPUL a stanem faktycznym tych gruntów nie zaznaczono, że na gruncie leśnym urządzono sad. W chwili obecnej zmiana klasyfikacji gruntu może być dokonana tylko na wniosek właściciela nieruchomości i na jego koszt, skoro na etapie sporządzania UPUL właściciel nieruchomości nie wnosił zastrzeżeń. Obecnie jest on właścicielem gruntu leśnego i teraz, jako właściciel lasu, może zostać zobowiązany do wykonywania obowiązków wynikających z UPUL, gdyby nie prowadził racjonalnej gospodarki leśnej, w trybie art. 24 ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach - dalej u.l.
Zatwierdzenia aktualizacji klasyfikacji gleboznawczej gruntów w zakresie zmienionych użytków gruntowych dokonywał starosta odrębną decyzją, od której właściciel działki mógł się odwołać do Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego za pośrednictwem starosty w terminie 14 dni od dnia jej wywieszenia, a tego nie zrobił. Nawet po ogłoszeniu operatu w dzienniku urzędowym województwa właściciel gruntu mógł kwestionować zawarte w nim dane. Te wszystkie czynności zostały przez niego zaniedbane. Zastanawiające jest również, że od 2009 r. organ nie reagował na to, że właściciel "lasu" uiszcza podatek rolny a nie leśny.
Starosta nie ma również podstaw do zmiany lasu na użytek rolny w trybie art. 13 ust. 2 u.l. Przepis ten ma zastosowanie w przypadkach szczególnie uzasadnionych potrzeb właściciela lasu. Taką potrzebą nie jest błąd przy klasyfikowaniu gruntu i tą drogą błędu naprawić nie można.
Najwcześniej po upływie ważności UPUL właściciel nieruchomości będzie mógł składać zastrzeżenia do planu, chyba że wcześniej zostanie przymuszony do usunięcia sadu i wprowadzenia upraw leśnych albo sam wystąpi o zmianę klasyfikacji gruntu.
Uzasadnienie:
Zgodnie z art. 24a ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, starosta, zarządzając z urzędu przeprowadzenie modernizacji ewidencji gruntów na obszarze poszczególnych obrębów ewidencyjnych, ma obowiązek podania do publicznej wiadomości informacji o rozpoczęciu prac geodezyjnych oraz poinformowania o trybie postępowania związanego z modernizacją ewidencji gruntów i budynków przez wywieszenie tych informacji na okres 14 dni na tablicy ogłoszeń w siedzibie starostwa powiatowego. Następnie projekt operatu opisowo-kartograficznego podlega, na okres 15 dni roboczych, wyłożeniu do wglądu każdego zainteresowanego jego treścią. Informację o tym starosta również podawał do publicznej wiadomości, na co najmniej 14 dni przed dniem wyłożenia, oraz ogłoszenia jej w prasie o zasięgu krajowym. Wtedy właściciel (jeszcze) gruntu rolnego mógł w okresie wyłożenia projektu do wglądu zgłaszać uwagi do tych danych. Jego uwagi i zastrzeżenia musiały być rozpatrzone, a on sam byłby zawiadomiony o sposobie ich rozpatrzenia. Treść zgłoszonych uwag i sposób ich rozpatrzenia powinny zostać zapisane w protokole. Po upływie wskazanego terminu projekt operatu opisowo-kartograficznego stał się operatem ewidencji gruntów i budynków, a informacja o tym została ogłoszona w dzienniku urzędowym województwa. Także wtedy właściciel gruntu mógł zgłosić zarzuty w odniesieniu do danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków ujawnionych w operacie opisowo-kartograficznym, w terminie 30 dni od dnia ogłoszenia w dzienniku urzędowym województwa. O ich uwzględnieniu lub odrzuceniu starosta rozstrzyga w drodze decyzji.
Natomiast zarzuty zgłoszone po upływie wskazanych 30 dni traktowane są jak wnioski o zmianę danych objętych ewidencją gruntów i budynków. Oznacza to, że obecnie właściciel działki albo "pogodzi się" z tym, że został właścicielem lasu ze wszystkimi tego konsekwencjami, albo zgłosi wniosek o przeklasyfikowanie gruntu. Do wniosku powinien on dołączyć operat techniczny przeprowadzenia ponownie gleboznawczej klasyfikacji gruntów (zawierający w szczególności protokół oraz projekt klasyfikacji gruntów) przyjęty następnie do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, co z kolei pozwala ujawnić zmiany w gleboznawczej klasyfikacji gruntów w ewidencji gruntów i budynków.
UPUL sporządzany jest na podstawie zapisów ewidencji gruntów i budynków
Uproszczony plan urządzenia lasu (UPUL) sporządzany jest na podstawie zapisów ewidencji gruntów i budynków. Po zatwierdzeniu UPUL nie ma możliwości jego zmiany w drodze aneksu.
