Zdzisław i Maria B. wystąpili do Starosty Łomżyńskiego o wyrażenie zgody na zmianę lasu o powierzchni 0,4022 ha na użytek rolny. Ten, wskazując na obowiązki związane z trwałym utrzymaniem lasów i zapewnieniem ciągłości ich użytkowania, wydał decyzję odmowną. Podkreślił, że potrzeba przekształcenia terenu leśnego na użytek rolny musi być zupełnie wyjątkowa i nadzwyczajna. Organ odwoławczy utrzymał jego decyzję w mocy.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze wyjaśniło, że zmiana lasu na użytek rolny jest dopuszczalna w szczególnie uzasadnionych przypadkach potrzeb właścicieli lasów. Tymczasem wnioskodawcy powołali się tylko na utrudnione gospodarowanie na jednej z działek - w jej środkowej części znajdowały się dwa wydzielenia leśne, które chcieliby wykarczować. Sprawa trafiła do sądu administracyjnego.

Sprawdź w LEX: Czy zmiana lasu na użytek rolny dopuszczalna w przypadkach szczególnie uzasadnionej potrzeby właściciela lasu na podstawie art. 13 ust. 2 u.l. na wniosek właściciela lasu a zmiana UPUL na podstawie art. 23 ust. 1 u.l. to dwie odrębne procedury? >

 

Za zmianą przemawia więcej niż przeciwko niej

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku wyjaśnił, że, udzielając zgody na zmianę lasu na użytek rolny, organ działa w ramach uznania administracyjnego. Ma zatem obowiązek rozpatrzenia indywidualnego wniosku właściciela lasu z uwzględnieniem wszystkich istotnych okoliczności danej sprawy, samodzielnie oceniając, czy w danym przypadku zaistniały szczególnie uzasadnione potrzeby właściciela lasu. Pojęcie "szczególnie uzasadnionych potrzeb właściciela lasu" o których mowa w art. 13 ust. 2 i 3 ustawy o lasach należy pojmować jako sytuację wyjątkową, podkreślił sąd. Użycie sformułowania "szczególnie" oznacza, że nie wystarczy ustalenie wystąpienia po stronie właściciela lasu jakiejkolwiek potrzeby przekształcenia terenu leśnego na użytek rolny, ale musi to być potrzeba wykraczająca poza zwykłą potrzebę tj. potrzeba kwalifikowana, uzasadniona szczególnymi okolicznościami. Za szczególne potrzeby mogą być zatem uznane tylko takie, które w sytuacji konkretnego właściciela przeważają nad zasadą ochrony i trwałości utrzymania lasu. W skrócie, zmiana przekształcenia lasu w użytek rolny musi być dla właściciela lasu czymś absolutnie niezbędnym w danej sytuacji. Co ważne, w orzecznictwie sądowym podkreśla się że powody wystąpienia z takim wnioskiem do starosty powinny wykraczać poza subiektywny interes strony, nawet uzasadniony. W szczególności, nie wystarczy tutaj chęć zagospodarowania działki dla celów rekreacyjnych, czy hodowlanych, a nawet dążenie do rozwijania własnej działalności.

Sprawdź w LEX: W jakim trybie starosta ma nakazać ponowne wprowadzenie roślinności leśnej w lesie zdewastowanym przez jego właściciela? >

 

Ułatwienie gospodarcze ważne, ale las ważniejszy

Sąd podkreślił, że szczególnie uzasadniona potrzeba właściciela lasu musi być aktualna (realna) w dacie występowania z wnioskiem a nie tylko być potencjalna. Musi ona być przy tym na tyle realna, że jej szybkie niezaspokojenie stanowiłoby wręcz zagrożenie dla egzystencji właściciela lasu. Tymczasem z akt administracyjnych oraz z treści uzasadnienia skargi wynika, że u podstaw dążenia skarżących do przekształcenia leśnej działki na grunty rolne legły potrzeby ułatwienia rolniczego wykorzystania powierzchni całej działki, którą dwa kontury leśnych użytków przedzielają, a z uwagi na małą szerokość działki utrudniają dostęp do użytków rolnych dalej położonych.

Sprawdź w LEX: Czy organ może zezwolić w części na zmianę lasu na rolę, a w części odmówić? >

Z punktu widzenia ochrony trwałości lasów, dążenie do poprawy jakości gospodarstwa rolnego jest wprawdzie naturalnym dążeniem każdego rolnika ale nie stanowi o nadzwyczajności sytuacji. Dlatego decyzja organów w tej sprawie była prawidłowa.

Wyrok WSA w Białymstoku z 4 grudnia 2023 r., sygn. akt II SA/Bk 818/23

Zobacz wzór dokumentu: Wniosek o zamianę lasu na użytek rolny >