Na podstawie unijnego rozporządzenia 2025/2061, część państw z Europy Środkowej ma dostać środki na rekompensaty dla producentów owoców. Polska ma z budżetu UE otrzymać 14,8 miliona euro, ale rząd może powiększyć tę pulę trzykrotnie, do 44,4 miliona euro, gdyż dodatkowe wsparcie z polskiego budżetu może sięgnąć nawet 29,6 miliona euro, czyli 200 proc. środków przyznanych już przez Brukselę. Takie są też bieżące deklaracje. -W proponowanych przepisach przewidziano zastosowanie najwyższego dopuszczonego przepisami UE poziomu wsparcia pochodzącego z budżetu krajowego – czytamy w uzasadnieniu rozporządzenia. Przygotowaniem polskich przepisów o rekompensatach zajmuje się Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW), a samym procesem zbierania wniosków i wypłatami zajmie się Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Akcja zbierania wniosków ma potrwać trzy tygodnie i się zakończyć jeszcze przed Bożym Narodzeniem, do 21 grudnia br. Tak wynika z projektu rozporządzenia w sprawie realizacji przez ARiMR zadań związanych z udzieleniem nadzwyczajnego wsparcia finansowego producentom owoców poszkodowanym na skutek wystąpienia niekorzystnych zjawisk klimatycznych wiosną 2025 r. (numer w wykazie RCL – RC16).

Dla kogo pomoc i na jakich zasadach

Z pomocy mogliby skorzystać producenci owoców, którzy w kwietniu i maju br. padli ofiarami przymrozków – zimno zaatakowało kwitnące drzewa i krzewy owocowe oraz plantacje jagodowe. Telewizje i internet pełne były filmów i zdjęć pokazujących zdesperowanych sadowników m.in. z okolic Sandomierza, trzymających nocne warty i palących ogniska, a także wożących żar pomiędzy drzewkami na swoich plantacjach. Szacunkowe szkody są duże, gdyż według wstępnych danych Głównego Urzędu Statystycznego (które w uzasadnieniu projektu rozporządzenia przytacza MRiRW) produkcja owoców z drzew w 2025 r. wyniesie 4,1 miliona ton. To niby o ok. 10 proc. więcej niż w 2024 r., ale to wynik znacznie odbiegający od średniej z ostatnich kilku lat (najgorzej było w 2023 r., kiedy to produkcja wyniosła 4,3 miliona ton). Odpowiednie szacunkowe wyniki dla produkcji owoców z krzewów i plantacji jagodowych to 484 tysiące ton w bieżącym roku, podczas gdy – pomijając wyjątkowo słaby 2024 r. – bywało to w latach poprzednich minimum 555 tysięcy ton.

Na wsparcie finansowe mogą liczyć posiadający uprawy owoców, w których w kwietniu i maju wystąpiły szkody spowodowane przymrozkami, skutkujące stratami wynoszącymi co najmniej 70 proc. produkcji. Podstawą do określenia poziomu strat będą protokoły z oszacowania szkód przygotowane przez powołane przez wojewodów komisje do spraw szacowania szkód rolnych. Rozporządzenie ma zawierać także odpowiedni algorytm do wyliczenia kwoty rekompensaty - tak wyliczona kwota wsparcia zostanie jednak redukowana do poziomu, przy którym suma wsparcia oraz kwoty już uzyskanego przez plantatora odszkodowania nie przekracza wartości poniesionej szkody.

 

Krótki termin na złożenie wniosku

Jeśli rząd zdąży do końca listopada br. z wydaniem rozporządzenia, to poszkodowani mogliby składać wnioski o pomoc w terminie od 1 do 21 grudnia br. (z załączeniem protokołu z oszacowania szkód). Nie będzie jednak obowiązywała zasada „kto pierwszy, ten lepszy”, ale po zebraniu i weryfikacji wszystkich wniosków ARiMR – która ma się zająć obsługą poszkodowanych - zastosuje proporcjonalny współczynnik korygujący.    

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.