W komunikacie opublikowanym na stronie internetowej Ministerstwa Funduszy i Polityki Regionalnej podano, że w ramach polityki spójności Polska otrzymała już pierwsze środki w formie zaliczek, które w oparciu o obowiązujące przepisy unijne (art. 90 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1060), wypłacane są na realizację konkretnych programów. Zaliczki wypłacane są corocznie. Pierwsza zaliczka jest wypłacana w tym samym roku, w którym został przyjęty program. W przypadku programów, które zostały zaakceptowane przez Komisję Europejską w 2022 roku, wypłacana jest zaliczka w wysokości 1 proc. wartości programu odpowiednio za 2021 i 2022 rok. Warunkiem otrzymania zaliczki jest wyłącznie decyzja przyjmująca program.
Czytaj również: Kanclerz Niemiec: W UE nie ma pieniędzy bez przestrzegania praworządności
5,5 mln euro na obsługę programów
Pierwsza zaliczka - w wysokości 5,5 mln euro – trafiła do Polski 11 października 2022 r. na realizację programu Pomoc Techniczna dla Funduszy Europejskich na lata 2021-2027. Kolejnych zaliczek na przyjęte ostatnio trzy kolejne programy spodziewamy się w najbliższym czasie.
- Fundusze Europejskie dla Nowoczesnej Gospodarki (FENG) – 79,7 mln euro;
- Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat i Środowisko (FEnIKS) – 241,8 mln euro;
- Fundusze Europejskie Polska Wschodnia (FEPW) – 26,5 mln euro.
- Pozostałe programy krajowe i regionalne z polityki spójności będą przyjęte do końca 2022 r. Zatem do końca roku otrzymamy zaliczki w ramach wszystkich programów - czytamy we wtorkowym komunikacie ministerstwa.
Warunki horyzontalne zostały spełnione
Według MFiPR, w perspektywie finansowej na lata 2021-2027 wszystkie państwa członkowskie UE muszą spełnić 20 warunków podstawowych, żeby otrzymać fundusze na realizację poszczególnych programów unijnych. Dokonując, zgodnie z obowiązującymi przepisami, samooceny Polska potwierdziła spełnienie wszystkich warunków horyzontalnych. Nie ma żadnej decyzji Unii Europejskiej w zakresie zawieszenia środków finansowych z polityki spójności i polityki rolnej dla Polski.
Natomiast Komisja Europejska potwierdziła spełnienie przez Polskę 13 warunków, a w zakresie pozostałych siedmiu toczy się dialog techniczny ze stroną polską. Inne państwa członkowskie, tj. Słowenia, Chorwacja i Węgry, również nie spełniły jeszcze wszystkich warunków. Niektóre państwa – np. Hiszpania i Węgry - nie mają też zatwierdzonej Umowy Partnerstwa (UP). Przyjęcie tego dokumentu oraz zatwierdzenie przez Komisję Europejską programów unijnych, a następnie ich uruchomienie (w tym otrzymanie zaliczki z KE) jest niezależne od spełnienia warunków podstawowych.
Spełnienie warunków podstawowych jest potrzebne, aby KE dokonała refundacji środków z budżetu UE. Wystąpienie z wnioskiem o płatność wymaga poniesienia i rozliczenia wydatków związanych z realizacją konkretnych projektów. Do tego momentu Polska ma czas na zakończenie dialogu technicznego z KE, który dotyczy warunków podstawowych.
Sprawdź również książkę: Nowoczesne technologie – szansa czy zagrożenie dla funkcjonowania przedsiębiorców w obrocie prawnym i postępowaniach sądowych >>
Kwestia warunkowości w perspektywie finansowej 2014-2020
Kwestia warunkowości w przyznawaniu środków unijnych nie jest nowym zagadnieniem w polityce spójności. W perspektywie finansowej na lata 2014-2020 refundowanie środków z budżetu UE również było objęte tym mechanizmem. Wówczas państwa członkowskie musiały spełnić 36 warunków. Wszystkie instytucje zaangażowane we wdrażanie polityki spójności mają świadomość znaczenia warunkowości dla realizacji polityki spójności, dlatego prace nad wypełnianiem warunków trwają od dłuższego czasu równolegle do przygotowania programów.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.