Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.

PYTANIE:
Zgodnie z art. 33 rozporządzenia Komisji (UE) nr 601/2012 z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie monitorowania i raportowania w zakresie emisji gazów cieplarnianych zgodnie z dyrektywą 2003/87/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (Dz. U. UE L 181 z 12 lipca 2012 r., s. 30) - dalej rozporządzenie 601/2012, prowadzący instalację objętą systemem handlu emisjami gazów cieplarnianych powinien przedłożyć organowi właściwemu plan poboru próbek do zatwierdzenia.
Który z organów funkcjonujących na terenie Polski jest organem właściwym do zatwierdzenia planu pobierania próbek?
W jaki sposób (decyzja, postanowienie, pismo) organ powinien zatwierdzić taki plan?
Jakie dokumenty prowadzący instalację powinien złożyć, wnioskując o zatwierdzenie planu pobierania próbek?


ODPOWIEDŹ:
Obowiązująca ustawa nie przewiduje odrębnych regulacji dotyczących właściwości, trybu i formy zatwierdzenia planu poboru próbek. Nowa ustawa, uchwalona przez Sejm 12 czerwca 2015 r., (druk nr 3151 Sejmu VII kadencji), stosowne regulacje przewiduje w art. 54 ust. 2 pkt 2, wskazując, że plan poboru próbek podlega zatwierdzeniu w zezwoleniu przez organ właściwy do wydania tego zezwolenia (ustawa ta jeszcze nie obowiązuje).
Jednakże nawet na gruncie obowiązującej ustawy z dnia 28 kwietnia 2011 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. Nr 122, poz. 695, z późn. zm.) - dalej u.s.h.u.e. - wykonanie dyspozycji art. 33 rozporządzenia 601/2012 jest możliwe. Mając na uwadze, że w praktyce krajowej plan monitorowania wielkości emisji może wykraczać, poza wymagania minimalne wskazane w załączniku I do rozporządzenia 601/2012, które mogą obejmować również elementy składające się na treść planu poboru próbek, można przyjąć, że zatwierdzanie planu poboru próbek możliwe jest na zasadach, które na gruncie u.s.h.u.e. odnoszą się do zatwierdzenia planu monitorowania wielkości emisji - przez organy właściwe do wydania zezwolenia i w formie decyzji (zezwolenie, zmiana zezwolenia).


UZASADNIENIE:
W okresie rozliczeniowym rozpoczynającym się w 2013 r. problematyka monitorowania wielkości emisji jest regulowana w rozporządzeniu 601/2012. Rozporządzenie to wskazuje, że prowadzący instalację lub operator statków powietrznych monitoruje emisję gazów cieplarnianych z instalacji lub operacji lotniczych na podstawie planu monitorowania zatwierdzonego przez właściwy organ, uwzględniającego charakter i sposób funkcjonowania instalacji lub operacji lotniczych, do których ma on zastosowanie (art. 11 ust. 1 rozporządzenia 601/2012). Zgodnie z przepisami u.s.h.u.e., plan monitorowania wielkości emisji podlega zatwierdzeniu w zezwoleniu (jest obowiązkowym załącznikiem do wniosku o wydanie zezwolenia i w określonych okolicznościach podlega obowiązkowi aktualizacji) (zob. odnośne przepisy art. 42 ust. 2 pkt 3 i art. 56 ust. 3 u.s.h.u.e., a także art. 14 rozporządzenia 601/2012).
Rozporządzenie 601/2012 wprowadza dwie zasadnicze metodyki monitorowania wielkości emisji z instalacji – metodykę opartą na pomiarach i metodykę opartą na obliczeniach. W ramach metodyki opartej na obliczeniach prowadzący instalację wyznacza współczynniki obliczeniowe, które - zgodnie z art. 30 rozporządzenia 601/2012 - mogą być wyznaczone jako wartości domyślne (zgodnie z art. 31 rozporządzenia 601/2012) lub jako wartości oparte na analizach (zgodnie z art. 32 rozporządzenia 601/2012).
Jeżeli współczynniki obliczeniowe są wyznaczane w drodze analiz, prowadzący instalację, zgodnie z art. 33 rozporządzenia 601/2012, zobowiązany jest przedstawić właściwemu organowi do zatwierdzenia, w odniesieniu do każdego paliwa lub materiału, plan poboru próbek w postaci pisemnej procedury zawierającej informacje o metodyce przygotowania próbek, w tym o obowiązkach, lokalizacjach, częstotliwościach i ilościach, a także o metodyce przechowywania i transportu próbek.
Obowiązująca u.s.h.u.e. nie przewiduje odrębnych regulacji dotyczących właściwości, trybu i formy zatwierdzenia planu poboru próbek. Nowa ustawa, uchwalona przez Sejm 12 czerwca 2015 r., (druk nr 3151 Sejmu VII kadencji), stosowne regulacje już przewiduje, wskazując w art. 53 ust. 2 pkt 4, że elementem wniosku o wydanie zezwolenia w stosownych przypadkach powinien być plan poboru próbek, zaś w art. 54 ust. 2 pkt 2 - że plan poboru próbek podlega zatwierdzeniu w zezwoleniu przez organ właściwy do wydania tego zezwolenia. Nowa ustawa dodaje również, że obowiązkowym elementem procedury zatwierdzenia planu poboru próbek jest zasięgnięcie opinii Krajowego ośrodka bilansowania i zarządzania emisjami (co będzie należało do obowiązków organu prowadzącego postępowanie w sprawie wydania zezwolenia). Po wejściu w życie nowej ustawy problem wykonania dyspozycji art. 33 rozporządzenia 601/2012 zostanie rozstrzygnięty w sposób wyraźny i definitywny.
Warto jednak zwrócić uwagę, że nawet na gruncie obowiązujących przepisów u.s.h.u.e. wykonanie dyspozycji art. 33 rozporządzenia 601/2012 jest możliwe, mając na uwadze brzmienie art. 12 rozporządzenia 601/2012, który wskazuje, że plan monitorowania obejmuje szczegółową, pełną i przejrzystą dokumentację metodyki monitorowania konkretnej instalacji […] i powinien zawierać co najmniej elementy określone w załączniku I do rozporządzenia 601/2012. Pomijając to, że elementy wskazane w załączniku I do rozporządzenia 601/2012 obejmują opis procedury stanowiącej podstawę planu pobierania próbek, a także procedury stosowanej do weryfikacji adekwatności planu poboru próbek, można założyć, że w praktyce krajowej plan monitorowania wielkości emisji może wykraczać poza wymagania minimalne wskazane w załączniku I do rozporządzenia 601/2012 i w konsekwencji może zawierać również elementy składające się na treść planu poboru próbek. W świetle tego zatwierdzanie planu poboru próbek odbywałoby się na zasadach, które odnoszą się do zatwierdzenia planu monitorowania wielkości emisji, przez organy właściwe do wydania zezwolenia i w formie decyzji (zezwolenie, zmiana zezwolenia).

Pytanie pochodzi z programu Prawo Ochrony Środowiska.