Uchwalona 16 października 2019 roku, a obowiązująca od 27 lutego 2020 roku nowelizacja prawa własności przemysłowej ma sprawić, że do Urzędu Patentowego będzie wpływać więcej zgłoszeń. Nowela doprecyzuje pojęcia wynalazku, przewiduje też zwolnienie z opłat okresowych na wzory przemysłowe i znaki towarowe dla małych i średnich przedsiębiorców. Po zmianach Urząd Patentowy będzie rozpatrywał zgłoszenia w sposób podobny do Europejskiego Urzędu Patentowego. A jak wyglądają statystyki? W 2018 r. zgłoszono do niego 4207 wynalazków, rok wcześniej 3924, a w 2016 r. - 4261. Z kolei w przypadku wzorów użytkowych - to nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym - widać tendencję zniżkową. W 2018 r. zgłoszono ich 943, w 2017 - 952, a w 2016 r. - 1084. Nieco lepiej jest z wzorami przemysłowymi, które odnoszą się do estetyki przedmiotu, jego kształtu, kolorystyki, struktury. W 2018 r. zgłoszono ich 1081, czyli o 110 więcej niż w 2017 r. i o 18 więcej niż w 2016 r.
Czytaj w LEX: Własność przemysłowa jako aport do spółki handlowej >
Większe uprawnienia dla adwokatów i radców
Nowelizacja sprawia, że adwokaci i radcowie prawni mogą występować jako pełnomocnicy stron w postępowaniach przed Urzędem Patentowym RP w sprawach wzorów przemysłowych. O taką zamianę samorządy zawodowe adwokatów i radców zabiegały od lat. Przeciwni jej byli rzecznicy patentowi. Tłumaczyli, że prawnicy nie dysponują dostateczną wiedzą techniczną, niezbędną do opisu wynalazku. Tyle, że rzeczników patentowych jest 940, a radców i adwokatów ok. 50 tys. Jadwiga Emilewicz, minister rozwoju, przekonywała jeszcze podczas prac legislacyjnych, że nowelizacja zwiększy też dostęp pomocy prawnej. Od 30 listopada 2015 r. radcowie i adwokaci mają prawo występowania jako pełnomocnicy w postępowaniach dotyczących znaków towarowych.
Czytaj również: Lekko uchylone wrota do rejestracji znaków zapachowych >>
Co się zmieni przy rejestracji patentów
Mali i średni przedsiębiorcy w ciągu 3 lat od rozpoczęcia działalności mogą zostać zwolnieni z opłat okresowych na wzory przemysłowe i znaki towarowe przedsiębiorców. Nowela wprowadza też tzw. poszukiwanie międzynarodowe. Ma ono umożliwić zgłaszającemu – już na etapie wniosku o zgłoszenie wynalazku – uzyskanie bardziej szczegółowych informacji na temat stanu aktualnej stan wiedzy w obszarze jego zainteresowania i czy może dokonać zgłoszenia swojego wynalazku jako rzeczywiście innowacyjnego na arenie międzynarodowej. - Sporządzone przez urząd sprawozdanie z takich poszukiwań ułatwi zgłaszającym wynalazki dokonanie wstępnej oceny szans w przedmiocie możliwości patentowych tak w Polskie, jak i w innych krajach - tłumaczy Aleksandra Modzelewska z kancelarii RKKW - Kwaśnicki, Wróbel & Partnerzy, specjalizującej się w prawie własności przemysłowej. Ponadto zgodnie z nowelą zgłoszenie może obejmować jeden lub więcej wynalazków połączonych ze sobą w taki sposób, że stanowią wyraźnie jeden pomysł wynalazczy. - Na gruncie nowelizacji jednolitość pomysłu wynalazczego ma być badana przez pryzmat istotnych cech technicznych, które łączą zgłaszane wynalazki – tłumaczy Modzelewska.
Czytaj w LEX: Znaki towarowe - wycena i ewidencja >
Ponadto nowela przewiduje możliwość rejestrowania jako wzory użytkowe rozwiązań technicznych o charakterze modułowym. Obecnie przepisy wymagają trwałego połączenia elementów – zgodnie z proponowaną zmianą wystarczy istnienie ich funkcjonalnego powiązania. Ma też usprawnić postępowania, w tym przyspieszyć postępowania sporne w sprawach o unieważnienie albo stwierdzenie wygaśnięcia patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji. Skróci się też czas oczekiwania na wydanie dokumentów potwierdzających udzielenie prawa wyłącznego. Przedsiębiorstwa będą uzyskiwać prawa wyłączne przed upływem miesiąca od dnia zgłoszenia.
Według Jadwigi Emilewicz to gruntowna przebudowa systemu własności przemysłowej, dzięki której zgłaszanie i korzystanie z uzyskiwanych praw będzie szybsze, prostsze i bardziej przyjazne dla użytkowników. W 2017 r. średni czas postępowań przed Urzędem Patentowym RP wynosił w miesiącach:
- 35,86 dla wynalazku;
- 37,4 dla dodatkowego prawa ochronnego;
- 2,01 dla topografii układu scalonego.
Zmiany też w samym urzędzie i wyborze prezesa
Zgodnie z nowelą prezes Urzędu Patentowego będzie powoływany przez premiera spośród osób wyłonionych w otwartym i konkurencyjnym naborze, na wniosek ministra do spraw gospodarki na pięcioletnią kadencję. Ta sama osoba nie będzie mogła być prezesem UP więcej niż dwie kadencje. Dotychczas art. 263 Prawa własności przemysłowej nic nie mówił o kadencyjności. Co ważniejsze, premier, na wniosek ministra będzie mógł odwołać prezesa w przypadku m.in.: zaprzestania spełniania któregokolwiek z ustawowych wymagań, działań niezgodnych z prawem lub zasadami rzetelności i gospodarności, a także niezatwierdzenia rocznego sprawozdania z działalności urzędu. Obecnie prezesem UP jest Edyta Demby-Siwek, która zastąpiła urzędującą ponad 16 lat Alicję Adamczak.
Ponadto nowela przewiduje skrócenie z 18 do 6 miesięcy aplikacji eksperckiej dla pracowników Urzędu Patentowego. Obecnie trwa ona 3 lata i można ją skrócić do 18 miesięcy. Zdaniem resortu przedsiębiorczości przyspieszy to proces przechodzenia na stanowiska eksperckie pracowników zatrudnionych w UP, dzięki czemu wyspecjalizowanych kadr będzie więcej, co ma skutkować skróceniem czasu rozpatrywania zgłoszeń o nadanie ochrony patentowej.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
