Czy prowadzący nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów nie musi posiadać zezwolenia na zbieranie odpadów ani zezwolenia na przetwarzanie odpadów, ani wpisu do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarującymi odpadami, jeżeli zbiera tylko i wyłącznie odpady, które wytwarza na własnym terenie?

Jest zwolniony z prowadzenia ewidencji odpadów, a więc nie wystawia żadnych dokumentów związanych z przekazaniem wytwarzanych przez siebie odpadów podmiotowi, z którym zawarł umowę w formie pisemnej pod rygorem nieważności, który jest posiadaczem odpadów posiadającym zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów opakowaniowych czy pokonsumpcyjnych, dotyczącą co najmniej nieodpłatnego przyjmowania odpadów?

Nie sporządza rocznego sprawozdania o produktach, opakowaniach i o gospodarowaniu odpadami? Nie sporządza rocznego sprawozdania o wytwarzanych odpadach i o gospodarowaniu odpadami?

Odpowiedź:
Zgodnie z art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21 z późn. zm.) – dalej u.o., podmiot prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, który zbiera odpady opakowaniowe i odpady w postaci zużytych artykułów konsumpcyjnych, w tym zbieranie leków i opakowań po lekach przez apteki, przyjmowanie zużytych artykułów konsumpcyjnych w sklepach, systemy zbierania odpadów w szkołach, placówkach oświatowo-wychowawczych, urzędach i instytucjach - czyli prowadzi tzw. nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów, jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów i/lub zezwolenia na przetwarzanie odpadów.

Taki podmiot jest obowiązany posiadać jedynie umowę zawartą w formie pisemnej pod rygorem nieważności, z posiadaczem odpadów posiadającym zezwolenie na zbieranie odpadów lub zezwolenie na przetwarzanie odpadów, dotyczącą co najmniej nieodpłatnego przyjmowania odpadów (art. 45 ust. 2 u.o.). Podmiot prowadzący tego rodzaju nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów nie podlega również wpisowi do rejestru podmiotów wprowadzających produkty, produkty w opakowaniach i gospodarujących odpadami, co wynika wprost z art. 51 ust. 2 pkt 3 u.o. Należy w tym miejscu zaznaczyć, że inne przepisy regulują działalność podmiotu prowadzącego tzw. nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów, a inne wytwórcy odpadów, który wytwarzane przez siebie odpady zbiera w miejscu ich wytworzenia. Wytwórca odpadów, który zbiera w miejscu wytworzenia jedynie wytwarzane przez siebie odpady nie jest prowadzącym nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów w rozumieniu powyższych przepisów, natomiast również jest zwolniony z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów, z tym że podstawą tego zwolnienia jest art. 45 ust. 1 pkt 10 u.o. Z treści pytania trudno jednoznacznie wywieść, jakiego rodzaju działalność de facto prowadzi podmiot. Należy zaznaczyć, że w myśl art. 66 ust. 4 u.o. obowiązek prowadzenia ewidencji odpadów nie dotyczy wytwórców odpadów komunalnych, odpadów w postaci pojazdów wycofanych z eksploatacji, jeżeli pojazdy te zostały przekazane do przedsiębiorcy prowadzącego stację demontażu lub przedsiębiorcy prowadzącego punkt zbierania pojazdów, a także osób fizycznych i jednostek organizacyjnych niebędących przedsiębiorcami, które wykorzystują odpady na potrzeby własne, zgodnie z art. 27 ust. 8 u.o. oraz podmiotów, o których mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1 u.o., czyli prowadzących tzw. nieprofesjonalną działalność w zakresie zbierania odpadów. Z powyższego przepisu nie wynika natomiast zwolnienie z obowiązku prowadzenia ewidencji odpadów podmiotów, które wytwarzają inne niż ww. odpady i zbierają je w miejscu wytworzenia.

Artykuł 236 ust. 1 u.o. stanowi, że do dnia 31 grudnia 2014 r. do ewidencji odpadów stosuje się przepisy dotychczasowe, a zatem przepisy ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm.) - dalej u.o. z 2001 r. i aktów wykonawczych. Tymczasem w myśl art. 37 ust. 1 i 3 u.o. z 2001 r., posiadacz odpadów prowadzący ewidencję odpadów jest obowiązany sporządzić na formularzu zbiorcze zestawienie danych o rodzajach i ilości odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urządzeniach służących do odzysku i unieszkodliwiania tych odpadów i przekazać je marszałkowi województwa właściwemu ze względu na miejsce wytwarzania, odbierania odpadów komunalnych, zbierania, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w terminie do dnia 15 marca za poprzedni rok kalendarzowy. Mając na uwadze powyższe, aby jednoznacznie określić rzeczywisty zakres obowiązków i wymagań związanych z gospodarką odpadami, proponowałabym jeszcze raz szczegółowo przeanalizować treść przywołanych przepisów. Z treści pytania w mojej ocenie nie wynika bowiem, że podmiot, który najprawdopodobniej jest wytwórcą odpadów i „zbiera tylko i wyłącznie odpady, które wytwarza na własnym terenie” jest zwolniony z obowiązku wypełniania kart przekazania odpadu, prowadzenia ewidencji odpadów, a także przesyłania właściwym organom sprawozdań w tym zakresie. Należy podkreślić, że zwolnienie z obowiązku uzyskania pozwolenia na wytwarzanie odpadów, czy zezwolenia na zbieranie odpadów nie zwalnia jednocześnie z obowiązku prowadzenia ewidencji.