Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo energetyczne oraz niektórych innych ustaw został wpisany do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów pod numerem UC84. Ma zostać przyjęty w drugim kwartale br. Za jego przygotowanie odpowiada Miłosz Motyka, podsekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska.

Prawo energetyczne uwzględni regulacje UE 

Projektodawca tłumaczy, że propozycje zmian przepisów wynikają z konieczności dostosowania polskiego porządku prawnego do unijnych regulacji, zmierzających do poprawy struktury unijnego rynku energii elektrycznej oraz ochrony przed manipulacjami na hurtowym rynku energii. Chodzi o dyrektywę 2024/1711 oraz rozporządzenia 2024/1747 i 2024/1106.

Jak czytamy w założeniach, w projekcie proponuje się następujące mechanizmy:

  1. Rozwiązania zwiększające elastyczność sieci. Projektodawca planuje wprowadzić niegwarantowane elastyczne umowy przyłączeniowe, co ma na celu poszerzenie praw podmiotów ubiegających się o przyłączenie do sieci na obszarach, na których możliwości przyłączania nowych podmiotów są ograniczone.
  2. Rozwiązania zobowiązujące dostawców energii elektrycznej do oferowania odbiorcom umów sprzedaży energii na czas określony ze stałą ceną. Ma to zwiększy ochronę odbiorców energii przed uzależnieniem rachunków od krótkoterminowych zmian.
  3. Zmiany w zakresie ustalania taryf dla usług dystrybucji i przesyłania energii elektrycznej. Operatorzy systemów przesyłowych i dystrybucyjnych elektroenergetycznych mają być zachęceniu „do korzystania z usług w zakresie elastyczności, w szczególności odpowiedzi odbioru lub magazynowania energii oraz zachęcających tych operatorów do integracji energii ze źródeł odnawialnych po jak najniższych kosztach dla systemu elektroenergetycznego”.
  4. Rozwiązania optymalizujące wykorzystanie istniejącej infrastruktury sieciowej
  5. Obowiązki informacyjne oraz obowiązek współpracy operatorów systemu przesyłowego i dystrybucyjnego w zakresie procesu przyłączania do sieci.
    - operator systemu dystrybucyjnego będzie publikować i aktualizować informacje o mocy przyłączeniowej dostępnej dla nowych przyłączeń oraz o kryteriach stosowanych do jej obliczania
    - operator systemu dystrybucyjnego będzie również przekazywać użytkownikom informacje na temat statusu i sposobu rozpatrywania ich wniosków o przyłączenie
    - operator systemu przesyłowego zostanie zobowiązany do publikacji informacji o mocy przyłączeniowej dostępnej dla nowych przyłączeń, w tym o kryteriach stosowanych do jej obliczenia, a także do przekazywania informacji na temat statusu i sposobu rozpatrywania wniosków o przyłączenie (w terminie trzech miesięcy od złożenia wniosku), a w przypadku nierozpatrzenia wniosku - aktualizacji informacji o statusie wniosku raz na kwartał;
    - operatorzy systemów dystrybucyjnych oraz operator systemu przesyłowego zostaną zobligowani do współpracy przy publikowaniu informacji dotyczących mocy przyłączeniowych dostępnych na potrzeby nowych przyłączeń dla projektów inwestycyjnych.
  6. Ułatwienia i zwiększenie transparentności oraz przejrzystości procesu przyłączenia do sieci elektroenergetycznych obejmujących system przesyłowy i dystrybucyjny,
  7. Rozwiązania uproszczające proces przyłączeniowy i zwiększające liczbę obiektów możliwych do przyłączenia. Według zapowiedzi, wnioski o przyłączenie będzie można składać w sposób w pełni elektroniczny.
  8. Urealnienie i optymalizacja procesu planowania rozwoju sieci elektroenergetycznej i realizacji warunków przyłączenia,
  9. Rozwiązania umożliwiające tworzenie specjalnych obszarów dla rozwoju infrastruktury sieciowej i magazynowania energii.

Ponadto – w związku z rozporządzeniem 2024/1106 rozszerzony ma zostać zakres kompetencji prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Zaktualizowany zostanie również katalog naruszeń, za które organ ten może wymierzyć pieniężną karę administracyjną, a uczestnicy rynku powinni spodziewać się rozszerzenia obowiązków „w zakresie tworzonych i utrzymywanych mechanizmów oraz procedur.”

Jak zapowiada MKiŚ, zmiany wpisują się również w zapisaną w Krajowym Planie Odbudowy (KPO) reformą G1.2.2 „Usuwanie barier dla integracji odnawialnych źródeł energii z sieciami z sieciami elektroenergetycznymi”, a także związany z nią kamień milowy G14G dotyczący wprowadzenia dodatkowych obowiązków informacyjnych, ułatwień i zwiększenia transparentności oraz przejrzystości procesu przyłączenia do sieci elektroenergetycznych obejmujących system przesyłowy i dystrybucyjny.

Czytaj także: Nowelizacja specustawy jądrowej skierowana do uzgodnień

Centralny System Informacji Rynku Energii

MKiŚ zapowiada jeszcze jedne projekt ustawy dotyczący ryku energii elektrycznej (UD188). Jego celem jest doprecyzowanie terminów rozpoczęcia realizacji zadań przez uczestników rynku za pośrednictwem centralnego systemu informacji rynku energii (CSIRE), tak aby zapewnić sprawną i niezakłóconą obsługę uczestników detalicznego rynku energii.

- W projekcie ustawy proponuje się etapowanie przystąpienia poszczególnych grup uczestników rynku energii do realizacji zadań za pośrednictwem CSIRE – czytamy w założeniach.

Przystępowanie to ma się odbywać od lipca 2025 r. do października 2026 r. (w zależności od wielkości operatora systemu dystrybucyjnego). Jednocześnie zachowany ma być ustawowy termin dla technicznego uruchomienia CSIRE przez Operatora Informacji Rynku Energii od 1 lipca 2025 r. - W projekcie uregulowano także związaną z wprowadzeniem CSIRE kwestię przejścia na korzystniejszy model sprzedaży rezerwowej, który zacznie obowiązywać 1 lipca 2025 r. W okresie od 2 lipca 2025 r. do 19 października 2026 r. prosument wirtualny będzie funkcjonował bez potrzeby wykorzystania CSIRE na obszarze tego samego OSD. Ograniczenie to zostanie zdjęte od 20 października 2026 r. – zapowiada MKiŚ.

Projekt nowelizacji niektórych ustaw w związku z wprowadzaniem Centralnego Systemu Informacji Rynku Energii ma zostać przyjęty już w I kwartale br.