Chodzi o ustawę z 7 września 2007 r. o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego (tekst jedn. Dz. U. z 2024 r. poz. 1383). Nowelizacja ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r. – to istotne ze względu na procedury związane m.in. z rozpoczęciem wtedy likwidacji kopalni Bobrek spółki Węglokoks Kraj, a także zaplanowane przez Polską Grupę Górniczą (PGG) łączenie ruchów Bielszowice i Halemba kopalni Ruda. Zgodnie z nowymi przepisami spółki górnicze będą mogły samodzielnie likwidować kopalnie.

 

Sprawdź również książkę: Meritum. Postępowania restrukturyzacyjne. Postępowanie upadłościowe >>


Dla kogo odprawy i w jakiej wysokości

Nowelizacja określa m.in. warunki uprawnień do urlopów górniczych i urlopów dla części innych pracowników (z 80 proc. wynagrodzenia obliczanego jak za urlop wypoczynkowy, bez obowiązku wykonywania pracy) oraz do jednorazowych odpraw w kwocie 170 tysięcy złotych netto, bez konieczności płacenia podatku.

Odprawami będą objęci nie tylko pracownicy górniczych spółek akcyjnych PGG, Południowego Koncernu Węglowego, Węglokoksu Kraj, ale też Jastrzębskiej Spółki Węglowej i - w przyszłości - Bogdanki. Jak podkreśla Ministerstwo Energii (ME), objęcie systemem wsparcia JSW poprzez umożliwienie finansowania świadczeń osłonowych nie wiąże się z wyznaczeniem jednostek produkcyjnych tej spółki do likwidacji. -Należy podkreślić, że spółce tej nie będzie udzielane wsparcie w postaci dopłat do redukcji zdolności produkcyjnych, czy na likwidację kopalń – podkreśla ME. LW „Bogdanka” S.A. zostanie objęta systemem wsparcia analogicznym do JSW, tj. w zakresie finansowania świadczeń osłonowych dla pracowników, jeśli zapadnie decyzja o włączeniu tej spółki do tego systemu.

Nowela rozszerza osłony na wszystkich pracowników przedsiębiorstw górniczych (w tym zatrudnionych w centralach spółek), a nie tylko na pracowników kopalń - jak było w pierwotnej wersji projektu. Da to możliwość skorzystania z osłon pracownikom administracji czy działających w obrębie spółek wyspecjalizowanych zakładów np. remontowych czy inwestycyjnych.

Rząd szacuje, że koszt likwidacji kopalń węgla kamiennego w ciągu najbliższej dekady wyniesie ponad 11 mld zł. Wskazano, że spośród 76 tysięcy pracowników firm objętych ustawą z urlopów górniczych skorzysta 6,5 tysiąca osób, a z urlopu dla pracowników zakładów przeróbki mechanicznej węgla 353 osoby.

-Regulacje zapewniają kompleksowe wsparcie pracowników, wzmacniają stabilność spółek górniczych oraz ułatwiają rozwój regionów pogórniczych. Ustawa dostosowuje przepisy do aktualnego modelu transformacji oraz realizuje zobowiązania wynikające z Umowy Społecznej. To ważny krok, który zapewnia stabilizację sektorowi i wyznacza kierunki dalszych działań w ramach transformacji – podkreśla Marian Zmarzły wiceminister energii. Zdaniem resortu, nowela ma zapewnić kontrolowany, stopniowy i akceptowalny społecznie proces odchodzenia od wydobycia węgla energetycznego, w szczególności z poszanowaniem potrzeb społecznych i bezpieczeństwa energetycznego państwa.

 

Dotacje na bezpieczeństwo starych kopalń

Rząd przyjął też projekt nowelizacji ustawy z 30 sierpnia 2013 r. o dotacji przeznaczonej dla niektórych podmiotów (tekst jedn. Dz. U. z 2025 r. poz. 74). Zwiększa on limity finansowania dla kopalń i instytucji, które wykonują prace zabezpieczające i odwadniające w obiektach górniczych. Chodzi o zapewnienie środków na działania niezbędne dla bezpieczeństwa ludzi, infrastruktury i obszarów przemysłowych związanych z wydobyciem. Podwyższenie limitów pozwoli na kontynuację prac, takich jak likwidacja starych wyrobisk, zabezpieczanie terenu czy odpompowywanie wód podziemnych. Nowelizacja obejmie m.in.: kopalnie soli w Wieliczce i Bochni, Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu, Kopalnię Siarki „Machów” w likwidacji oraz Spółkę Restrukturyzacji Kopalń (Pompownia Bolko). Limit na 2026 r. wzrośnie ze 125,7 do 135,5 miliona złotych (w 2027 r. odpowiednio z 122,8 do 161,6 miliona złotych).

Pozwoli to kontynuować likwidację starych wyrobisk, zabezpieczanie terenów czy odpompowywanie wód podziemnych, minimalizując ryzyko zalania, zapadlisk i destabilizacji górotworu. Chodzi też np. o ochronę dziedzictwa narodowego - dodatkowe środki umożliwią konserwację unikatowych obiektów kopalnianych, w tym zabytków wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.