17 sierpnia br. Sejm uchwalił zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii. Projekt nowelizacji został przyjęty z 49 poprawkami Senatu, dotyczącymi cable pooling. W Dzienniku Ustaw opublikowano ją 31 sierpnia.
Poza wspomnianymi regulacjami, dotyczącymi cable pooling, ustawa zawiera nowe rozwiązania m.in. dla klastrów energii. Po wejściu w życie nowelizacji tryb zakładania klastrów energii stanie się bardziej sformalizowany.
Kto musi uczestniczyć w klastrze energii
Nowe przepisy zmieniają definicję klastra energii, w którego skład będzie musiała wchodzić przynajmniej jedna jednostka samorządu terytorialnego lub spółka kapitałowa, utworzona na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy o gospodarce komunalnej lub spółka kapitałowa, której udział w kapitale zakładowym spółki jednostki samorządu terytorialnego jest większy niż 50proc. lub przekracza 50 proc. liczby udziałów lub akcji.
Sprawdź w LEX: Czy możliwe jest przystąpienie gminy do kolejnego tworzącego się klastra energii? >
Wprowadzenie obowiązkowego udziału jednostki samorządu terytorialnego w klastrze energii stanowi istotne ograniczenie zakresu działalności klastrów energii. Dotychczas obowiązujące przepisy nie przewidywały bowiem obowiązkowego udziału jednostek samorządu terytorialnego w klastrach energii.
Czytaj w LEX: Energetyka a współczesna rzeczywistość gospodarcza, społeczna, geopolityczna >>
Czytaj też: Rewolucja w funkcjonowaniu klastrów energii – tym razem (raczej) pozytywna >>
Nowe warunki formalne i możliwość wsparcia klastra
Ustawodawca zdecydował się również na uregulowanie kwestii formalnych związanych z powstawaniem klastrów energii.
Zastrzeżono formę pisemną jako obligatoryjną formę dla porozumienia podmiotów zamierzających utworzyć klaster energii. Nowelizacja wprowadza przy tym konieczne elementy, które powinno zawierać porozumienie podmiotów zamierzających utworzyć klaster, tj.:
- prawa i obowiązki stron porozumienia;
- zakres przedmiotowy współpracy w ramach klastra energii;
- wskazanie koordynatora klastra energii oraz jego prawa i obowiązki;
- obszar działalności w ramach klastra energii, ze wskazaniem punktów poboru energii i punktów jej wprowadzania do sieci przez członków klastra energii.
Czytaj w LEX: Wyzwania regulacyjne w zakresie wykorzystania gazów odnawialnych >>
Pozytywnie należy również ocenić wprowadzenie rejestru klastrów energii. Rejestr ten prowadzony będzie przez Prezesa URE w wersji elektronicznej.
Wpis klastra do rejestru klastrów stanowi jeden z warunków umożliwiających skorzystanie przez klaster z systemu wsparcia. W ramach systemu wsparcia przewidziano zwolnienie z opłaty OZE, opłaty kogeneracyjnej oraz obowiązków związanych ze świadectwami pochodzenia energii elektrycznej.
Mechanizm wsparcia będzie funkcjonował do dnia 31 grudnia 2029 r. w dwóch etapach.
W ramach pierwszego etapu, który potrwa do 31 grudnia 2026 r., do skorzystania ze wsparcia będą uprawnione podmioty, u których co najmniej 30 proc. energii wytwarzanej i wprowadzanej do sieci przez strony porozumienia klastra energii będą pochodzić z odnawialnych źródeł energii, a łączna moc instalacji zainstalowanych w klastrze energii nie przekracza 150 MW i umożliwia pokrycie w ciągu roku nie mniej niż 40 proc. łącznego rocznego zapotrzebowania członków klastra energii w zakresie energii elektrycznej.
W ramach drugiego etapu, trwającego od 1 stycznia 2027 r. wsparcie będzie przysługiwać klastrom energii, które wykażą, że co najmniej 50 proc. energii wytwarzanej i wprowadzanej do sieci pochodzi z odnawialnych źródeł energii, a jednocześnie łączna moc zainstalowanych instalacji w klastrze nie przekracza 150 MW i umożliwia pokrycie w ciągu każdej godziny nie mniej niż 50 proc. łącznych dostaw do członków tego klastra energii.
Czytaj w LEX: Promowanie energii ze źródeł odnawialnych jako przykład potrzeby współdziałania prawa i innowacyjnych technologii >
Obowiązki koordynatora klastra
Nowe przepisy nałożyły na koordynatora klastra obowiązek sporządzania rocznych sprawozdań zawierających m.in. informacje dotyczące ilości energii wytworzonej łącznie przez członków klastra, w tym ilości energii wytworzonej z odnawialnych źródeł energii, łącznej mocy zainstalowanych instalacji odnawialnego źródła energii. Koordynator Klastra zobowiązany będzie do składania sprawozdań w terminie do dnia 30 czerwca roku następnego po roku, którego dotyczy sprawozdanie.
Rozszerzenie zakresu dopuszczalnej działalności
Nowelizacja rozszerza zakres przedmiotowej działalności klastra, wprowadzając możliwość magazynowania energii. Ta zmiana zasługuje na pozytywną ocenę. Umożliwi podmiotom tworzącym klaster energii zoptymalizowanie procesów rozliczania wyprodukowanej energii.
Czytaj też w LEX: Klastry energii w Polsce – w kierunku poprawy bezpieczeństwa energetycznego. Koncepcje i uwarunkowania >
Sytuacja dotychczas powstałych klastrów
W stosunku do dotychczasowych członków klastrów energii oraz koordynatorów klastrów przyjęto, że mogą oni wykonywać działalność określoną w cywilnoprawnym porozumieniu stanowiącym podstawę funkcjonowania klastra energii według dotychczasowych przepisów, na zasadach określonych w tym porozumieniu. Jeżeli jednak dotychczas funkcjonujący klaster będzie chcieć skorzystać z opisanego wyżej systemu wsparcia, powinien uzyskać wpis do prowadzonego rejestru.
Sprawdź w LEX: Czy możliwe jest wydanie decyzji o warunkach zabudowy na budowę instalacji fotowoltaicznej na gruntach rolnych klasy II? >
Podsumowanie
Nowo przyjęte przepisy uznać należy za rewolucję w funkcjonowaniu klastrów energii. Pozytywnie można ocenić rozszerzenie zakresu przedmiotowego działania klastrów energii o magazynowanie energii oraz wprowadzenie rejestru klastrów energii. Wątpliwości może budzić wymóg udziału jednostki samorządu terytorialnego w klastrze energii, który spowodować może spadek zainteresowania klastrami energii.
Mateusz Ćwiertniewski, adwokat, Szef Działu Korporacyjnego w kancelarii WN Legal Wątrobiński Nartowski
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
