Powód pozwał spółkę akcyjną o ochronę dóbr osobistych. Powód domagał się zobowiązania pozwanej do złożenia oświadczenia, z którego wynika, iż nie było podstaw do nieudzielenia mu absolutorium, gdy pełnił funkcję prezesa zarządu. Żądał, aby takie oświadczenie zostało złożone w terminie 14 dni od uprawomocnienia się wyroku i opublikowania go na wskazanej w pozwie stronie internetowej. Dodatkowo powód żądał, aby pozwana zapłaciła na rzecz wskazanej w pozwie fundacji 30.000 zł. Pozwana domagała się oddalenia powództwa.
Pełnienie funkcji prezesa zarządu w spółce
Sąd okręgowy uznał żądanie pozwu za zasadne. W związku z tym zobowiązał pozwaną do złożenia oświadczenia o braku podstaw do nieudzielenia powodowi absolutorium z wykonania obowiązków prezesa zarządu. Pozwana została też zobowiązana do zapłaty świadczenia na rzecz wskazanej w wyroku fundacji. Gdy pozwana wniosła apelację, sąd apelacyjny uznał ją za niezasadną.
Z ustaleń sądów obu instancji wynikało w szczególności, że powód – profesjonalny manager z bogatym doświadczeniem zawodowym – został powołany w skład zarządu spółki. Powierzono mu funkcję prezesa zarządu. Ministerstwo, które nadzorowało spółkę, nie zgłaszało zastrzeżeń do pracy powoda. Po pewnym czasie powód zrezygnował z pełnionej funkcji. Walne Zgromadzenie pozwanej spółki podjęło uchwałę o nieudzieleniu prezesowi zarządu absolutorium. Powód wniósł o podanie przyczyn głosowania Skarbu Państwa za nieudzieleniem mu absolutorium. Uzyskał wówczas odpowiedź, iż uchwała nie wymaga uzasadnienia. Kwestia braku udzielenia mu absolutorium było tematem rozmów z osobami, z którymi powód współpracował. Udzielenie absolutorium dla managera ma bowiem znaczny wpływ na rozwój jego kariery zawodowej.
Czytaj także: SN: Umowa o pracę nieważna, jeśli prezes spółki był skazany za fałszerstwo dokumentu>>
Nieudzielenie absolutorium
W orzecznictwie wskazuje się, że uchwała w przedmiocie udzielenia absolutorium może godzić w dobra osobiste, takie jak cześć, dobre imię czy dobra sława. Takie zapatrywanie wyraził w szczególności Sąd Apelacyjny w Warszawie w wyroku z dnia 29.12.2016 r. w sprawie VI ACa 1012/15 (LEX nr 2274108) oraz Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 15.12.2005 r. w sprawie II CSK 19/05 (LEX nr 371799).
Decyzja o braku udzielenia absolutorium powinna zawierać uzasadnienie i być związana z wystąpieniem określonych okoliczności. Nieudzielenie absolutorium to negatywna ocena pracy innej osoby – może rzutować na możliwość podejmowania przez nią zatrudnienia w przyszłości, np. w spółkach lub na uczelniach. Sąd odwoławczy podkreślił, że gdy dokonuje się negatywnej oceny innej osoby, konieczne jest podanie przyczyn takiej decyzji.
Nawet uchwała wydana zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych może być uznana za bezprawną z punktu widzenia ochrony dóbr osobistych. Dla oceny zasadności powództwa kluczowe było to, czy istniały podstawy do wydania spornej uchwały. Pozwana nie udowodniła, że takie podstawy istniały – wskazały sądy. Sądy zwróciły uwagę, że w toku postępowania nie udało się ustalić, z jakich przyczyn absolutorium nie zostało powodowi udzielone. Pełnomocnik pozwanego wskazywał, że nie wie jaka była tego przyczyna, a decyzja wynikała z głosowania Skarbu Państwa. W szczególności nie było podstaw do ustalenia, iż przyczyną nieudzielenia absolutorium było niezasadne pobranie premii.
Uchwała o nieudzieleniu absolutorium nie wymaga uzasadnienia. Jednak gdy żąda tego osoba zainteresowana, powinna ona uzyskać stosowne wyjaśnienia. Pozwana powinna więc wskazać podstawy swojej decyzji. Tak jednak się nie stało. Należało więc uznać, że nieudzielenie absolutorium było nieuzasadnione – oceniły sądy. Stan ten skutkował naruszeniem dóbr osobistych powoda – jego dobrego imienia. Doszło bowiem do nadużycia praw podmiotowych, a stan ten był bezprawny.
Wyrok SA w Warszawie z 14.10.2020 r., V ACa 301/20, LEX nr 3101809.
xxx