Kampania #StayTrueToTheAct, mająca zwrócić uwagę na prawa sektorów kultury i kreatywnych w europejskich regulacjach dotyczących AI, jest prowadzona przez Międzynarodową Federację Przemysłu Fonograficznego (IFPI). ZPAV, jako członek tej organizacji, aktywnie ją promuje.
KE i dokumenty o sztucznej inteligencji
Jak wynika z komunikatu ZPAV, niepokój środowisk twórczych budzi przyjęcie przez Komisję Europejską rozwiązań wykonawczych do rozporządzenia o sztucznej inteligencji (AI Act). Chodzi o przyjęte przez KE:
- Kodeks praktyk (GPAI Code of Practice);
- Wytyczne (GPAI Guidelines);
- Formularz przejrzystości (Template for Disclosure of a Sufficiently Detailed Summary of Training Data).
Jak oceniają członkowie IFPI, dokumenty te „ignorują kluczowe postulaty środowisk twórczych” oraz stanowią „poważne naruszenie ducha AI Act, który miał zapewnić zrównoważony rozwój innowacji przy jednoczesnym poszanowaniu praw autorskich”. Zwracają uwagę, że art. 53 rozporządzenia AI Act, który miał chronić posiadaczy praw autorskich przed nieuprawnionym wykorzystaniem ich dzieł przez modele GenAI (generatywnej sztucznej inteligencji), został znacząco ograniczony, a jego potencjalni beneficjenci zostali pominięci w ostatecznym kształcie przepisów wykonawczych.
Czytaj także: Czy na ławie oskarżonych zasiądzie kiedyś sztuczna inteligencja?
„Masowe naruszanie praw autorskich”
W komunikacie ZPAV czytamy nawet, że „obecna forma przepisów de facto legalizuje masowe naruszenia praw autorskich, spychając cały ten sektor na margines na rzecz interesów firm rozwijających GenAI”.
– Oczekujemy, że rozwój technologii będzie przebiegał z poszanowaniem praw właścicieli do twórczości wykorzystywanej do trenowania modeli AI. Przyszłość kultury zależy od tego, czy ludzką twórczość będziemy chronić, wspierać i wynagradzać również w erze dynamicznego rozwoju technologicznego i AI – mówi cytowany w komunikacie Bogusław Pluta, dyrektor zarządzający ZPAV. Organizacje sygnujące stanowisko IFPI wzywają Komisję Europejską do przeglądu pakietu wdrożeniowego oraz do skutecznego egzekwowania zapisów AI Act. Apelują też o interwencje do Parlamentu Europejskiego i państw członkowskich. Jak wskazują, nienaruszalne powinny być trzy zasady:
- ochrona: korzystanie z twórczości musi wiązać się ze zgodą właścicieli praw do niej, tj. twórców, artystów i producentów, na jej wykorzystanie, a także z uczciwym wynagrodzeniem za takie użycie;
- transparentność: systemy AI powinny jasno informować o źródłach danych użytych do trenowania modeli i postępować w zgodzie z zasadami ochrony praw autorskich i pokrewnych;
- wspólny rozwój: UE musi stworzyć warunki do obopólnego rozwoju rynku muzycznego i AI.
