Odpowiedź

Lekarz kierujący pacjenta na badanie laboratoryjne ma prawo do wglądu do wyników zleconych przez siebie badań, jeżeli jest to niezbędne w celu dalszego udzielania świadczeń zdrowotnych.

Zgodnie z treścią przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jedn.: Dz. U. z 2011 r. Nr 277, poz. 1634 z późn. zm.), wykonywanie zawodu lekarza polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń zdrowotnych, w szczególności: badaniu stanu zdrowia, rozpoznawaniu chorób i zapobieganiu im, leczeniu i rehabilitacji chorych, udzielaniu porad lekarskich, a także wydawaniu opinii i orzeczeń lekarskich. Wobec tego, niezbędnym do wykonywania zawodu lekarza jest zapoznawanie się z wynikami badań przez siebie zleconych, celem prowadzenia dalszego leczenia pacjenta. Dopóki pacjent wyraźnie nie oświadczy, iż nie wyraża zgody na to, żeby konkretnie wskazany lekarz - dotychczas udzielający mu świadczeń zdrowotnych - miał wgląd w jego dokumentację medyczną, lekarz ten może zapoznać się z wynikami jego badań.

Uzasadnienie

Wyniki badań diagnostycznych czy laboratoryjnych odgrywają niezmiernie istotną rolę zarówno dla pacjenta, jak i podmiotu leczniczego. Obieg wyników badań odnosi się przede wszystkim do kwestii ustalenia podmiotu, który jest ich właścicielem. Z uwagi na fakt, iż wyniki należą do dokumentacji indywidualnej zewnętrznej przeznaczonej na potrzeby pacjenta, można by przypuszczać, że należą one do pacjenta. Ustawodawca wprowadził jednak uregulowanie odmienne.
Z dyspozycji § 9 ust. 3 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 grudnia 2010 r. w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania (Dz. U. Nr 252, poz. 1697 z późn. zm.) wynika wprost, że podmiot przeprowadzający badanie lub konsultację przekazuje podmiotowi, który wystawił skierowanie, wyniki tych badań lub konsultacji. Przepis ten zobowiązuje podmiot leczniczy, który wykonuje badania, do przekazania ich wyników bezpośrednio podmiotowi zlecającemu, a więc lekarz zlecający wykonanie badań, zgodnie z przepisami, powinien otrzymać wyniki badań swojego pacjenta, co oznacza, że pacjent nie otrzymuje oryginałów wyników badań, albowiem nie są one jego własnością. Natomiast w praktyce bardzo często zdarza się, że placówka wykonująca badania diagnostyczne przekazuje pacjentowi oryginał wyników badań, nie przesyłając ich do placówki, która wystawiła skierowanie.

Uwagi

Należy oczywiście podkreślić, że fakt, iż wyniki badań nie są własnością pacjenta, nie oznacza, iż nie ma on prawa do zapoznania się z wynikami. Do wyników badań stosuje się bowiem zasady ogólne dotyczące udostępniania dokumentacji medycznej pacjentom zawarte w art. 27 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (tekst jedn.: Dz. U. z 2012 r. poz. 159 z późn. zm.), zgodnie z którym dokumentacja medyczna jest udostępniana:

1) do wglądu, w tym także do baz danych w zakresie ochrony zdrowia, w siedzibie podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych;
2) poprzez sporządzenie jej wyciągów, odpisów lub kopii;
3) poprzez wydanie oryginału za pokwitowaniem odbioru i z zastrzeżeniem zwrotu po wykorzystaniu, jeżeli uprawniony organ lub podmiot żąda udostępnienia oryginałów tej dokumentacji.
Wybór formy udostępnienia wyników badań należy do pacjenta. W przypadku gdy będzie on chciał uzyskać wyciąg, odpis bądź kopię, podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych na podstawie art. 28 ust. 1 u.p.p. może (ale nie musi) pobrać opłatę. Wydaje się, iż najlepszym rozwiązaniem byłoby wydanie pacjentowi nieodpłatnie kserokopii wyników badań. Wówczas respektowane będą prawa pacjenta, jak i zasady rozporządzenia w sprawie rodzajów i zakresu dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania, nakazujące przekazanie oryginałów wyników do podmiotu, który zlecił dane badania.

Pytanie pochodzi z Serwisu Prawo i Zdrowie