Projekt o zmianie ustawy Prawo wodne przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej jest obecnie konsultowany, zajmował się nim już Komitet Stały Rady Ministrów. Nowelizacja ma m.in. rozwiązać problemy, w przypadkach gdy pozwolenia wodnoprawne wydane na podstawie przepisów ustawy Prawo wodne z 18 lipca 2001 r. nie określały maksymalnej ilości pobieranej wody oraz wprowadzanych ścieków w metrach sześć. na sekundę. Ustawa nie zawierała takiego wymogu, a składową wzoru służącego wyliczeniu opłaty stałej za pobór wód, odprowadzanie wód do wód oraz wprowadzanie ścieków jest maksymalna ilość wody lub ścieków wyrażona właśnie w m3 na sekundę.
Przeczytaj w LEX: Pobory wód i rodzaje opłat za tą usługę wodną >
Zgodnie z propozycją resortu, w takich sytuacjach ustalenia wysokości opłaty stałej za usługi wodne dokonywałoby się w oparciu o maksymalną ilość wód możliwych do pobrania w ciągu godziny. Według samorządowców może to jednak spowodować drastyczny wzrost opłat za korzystanie ze środowiska, w tym za pobór wody i odprowadzanie ścieków do środowiska.
Sprawdź w LEX: System opłat za korzystanie z usług wodnych >
Brakuje oceny skutków regulacji
Jak podkreślają samorządowcy, Ministerstwo Gospodarki Morskiej i Żeglugi Śródlądowej nie wyliczyło skutków finansowych projektowanej nowelizacji. Gminy wiejskie obawiają się, że zmiana może spowodować drastyczny wzrost opłat - mieszkańcy i użytkownicy wód i ścieków będą w myśl zapisów projektu ustawy ponosić większe koszty korzystania ze środowiska, czyli cen za wodę i odprowadzanie ścieków.
– Nie możemy się z tym zgodzić, bo jeśli byśmy chcieli pobierać wody według maksymalnego dobowego poziomu, to nie możemy takiej ilości pobrać, tylko według średniej ilości w ciągu roku – podkreśla Edward Trojanowski, zastępca sekretarza generalnego Związku Gmin Wiejskich. Natomiast, jak dodaje, opłata ma być wnoszona od maksymalnego dobowego poboru i zrzutu ścieków.
Przeczytaj w LEX: Wprowadzanie ścieków i wody do wód lub do ziemi oraz opłaty za te usługi wodne >
Gminy wiejskie apelują o rezygnację z proponowanego sposobu ustalania kosztów pobierania wód i odprowadzania ścieków. - Taryfy zostały ustalone na 3 lata i musielibyśmy z tego powodu zmieniać je po wejściu w życie ustawy – mówi Edward Trojanowski.
Opłaty stałe za usługi wodne – za pobór wód są ustalane w oparciu o dane zawarte w pozwoleniu wodno-prawnym. Ustawa Prawo wodne określając sposób ustalenia opłat, wskazuje obecnie na jednostkę „metr sześcienny wody pobieranej na sekundę”. W pozwoleniach funkcjonuje natomiast poziom maksymalnego poboru wody w odniesieniu do doby, miesiąca lub roku.
Jak ograniczyć opłatę stałą?
Małgorzata Bogucka-Szymalska, zastępca dyrektora Departamentu Gospodarki Wodnej i Żeglugi Śródlądowej w resorcie gospodarki morskiej wyjaśnia, że propozycja w projekcie zmian w Prawie wodnym zmierza do ujednolicenia i likwidacji wątpliwości interpretacyjnych, w jaki sposób naliczać opłaty.
Według niej samorządy powinny dokonać przeglądu pozwoleń wodno-prawnych, aby ograniczyć podwyższenie opłaty stałej. Obecnie Prawo wodne daje taką możliwość do końca bieżącego roku. – Jest możliwość, aby przyjrzeć się swoim pozwoleniom wodno-prawnym, które były wydawane wielokrotnie na zawyżane parametry – mówi. Cel projektu jest jej zdaniem taki, aby pozwolenia urealnić. - Chodzi o dotarcie do punktu, w którym zasoby wodne, na które wydane są pozwolenia, zgadzały się ze stanem zasobów wodnych faktycznych – wyjaśnia.
Sprawdź w LEX:
Czy Wody Polskie mogą naliczyć opłatę stałą za pobór wód ze studni, która nie była użytkowana? >
Obecnie zdarzają się bowiem przypadki, że pozwolenia wodno-prawne przekraczają ilość dostępnych zasobów. Było to widoczne np. przy problemach z dostępem do zasobów wodnych podczas suszy w 2018 roku.
Czytaj też: Może być problem z wyliczaniem opłat za usługi wodne>>
Nie można przewidzieć zjawisk atmosferycznych
Według Edwarda Trojanowskiego nie można przewidzieć zjawisk atmosferycznych w ciągu roku. Anomalia mogą spowodować, że będzie trzeba dostarczyć dużo więcej wody w ciągu krótkiego czasu. – Wtedy ponosimy olbrzymie kary za pobranie ponadnormatywnych ilości wody – mówi. Samorządy nie uwzględniały do tej pory opłaty stałej w takim wymiarze.
Zdaniem samorządowców trzeba poinformować społeczeństwo, że nastąpią podwyżki opłat za pobór wody ze środowiska i odprowadzanie ścieków, bo wójtowie i burmistrzowie oraz zakłady gospodarki komunalnej zaopatrujące w wodę będą postrzegani jako odpowiedzialni za wzrosty cen.
Według władz Rybnika obowiązujące i planowane jednostki ustalania wysokości opłat za usługi wodne są paradoksalne i wygórowane. Te opłaty są wyższe w stosunku do ponoszonych np. w 2017 roku. Jak podkreślają, wysokie opłaty będą skutkować wstrzymaniem realizacji inwestycji regulujących gospodarkę wodno-ściekową w miastach.
Ministerstwo: zmiana nie doprowadzi do wzrostów opłat
Małgorzata Bogucka-Szymalska zaznacza, że wartość wskazana w pozwoleniu wodnoprawnym decyduje o naliczaniu opłaty. Znaczna część podmiotów już przystąpiła do weryfikacji i aktualizacji pozwoleń. – Moim zdaniem nie doprowadzi to do drastycznych wzrostów opłat w tym zakresie – mówi. Jak podkreśla resort, nowe przepisy mają uregulować kwestie ewentualnych zmian pozwoleń wodno-prawnych oraz od jakiego momentu Wody Polskie zmienią informacje o naliczaniu opłaty stałej.
Projektowany art. 271 ust. 5a ustawy Prawo wodne stanowi, że w przypadku gdy pozwolenie wodno-prawe albo pozwolenie zintegrowane nie określa zakresu korzystania z wód w m3 na sekundę, ustalenia wysokości opłaty stałej za usługi wodne, dokonywałoby się w oparciu o maksymalną ilość wód możliwych do pobrania w ciągu godziny. Według Mateusza Farona, prawnika z kancelarii Jerzmanowski i Wspólnicy, skutkować to będzie wyższym obciążeniem podmiotów zobowiązanych do uiszczania opłat za usługi wodne.
W ramach opłat za korzystanie ze środowiska wyróżnia się opłatę stałą i opłatę zmienną. Opłata zmienna ponoszona jest za faktyczne zużycie wody czy odprowadzenie ścieków. - Opłata stała traktowana jest jako rezerwacja zasobów wód, która umożliwia korzystanie z nich w dowolnym momencie w maksymalnej ilości. To, ile ścieków odprowadzamy, będzie związane z opłatą zmienną – wyjaśnia Małgorzata Bogucka-Szymalska.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
