Burmistrz miasta Wolbrom orzekł o wymeldowaniu Antoniego O. z pobytu stałego. W uzasadnieniu tej decyzji burmistrz podał, że w prowadzonym postępowaniu ustalono, że Antoni O. nie mieszka pod wskazanym adresem.
Dobrowolne opuszczenie lokalu?
Burmistrz dodał, że postanowieniem Sądu Rejonowego w Olkuszu I Wydział Cywilny z 11 lutego 2019 r. orzeczono o zobowiązaniu mężczyzny, jako sprawcy przemocy w rodzinie, do opuszczenia mieszkania, które zajmował on wspólnie z siostrą - członkiem rodziny dotkniętym przemocą.
Czytaj artykuł w LEX: Wlaźlak Katarzyna, Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie w orzecznictwie sądów administracyjnych>
Burmistrz ustalił, iż Antoni O. aktualnie przebywa w areszcie śledczym w Krakowie, gdzie odbywa karę pozbawienia wolności. W związku ze wskazanymi okolicznościami organ I instancji podkreślił, że w sytuacji, gdy osoba została pozbawiona wolności w związku z orzeczeniem sądu, to należało uznać, że opuszczenie stałego miejsca zamieszkania było dobrowolne.
W następstwie odwołania Antoniego O. wojewoda małopolski 27 września 2021 r. uchylił zaskarżoną decyzję w całości i orzekł o odmowie wymeldowania z pobytu stałego.
Na skutek skargi, wniesionej od tej decyzji do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, sąd ten 30 czerwca 2022 r. uchylił decyzję.
W motywach rozstrzygnięcia WSA w Krakowie wskazał m.in., że przed osadzeniem w zakładzie karnym mieszkał w lokalu, jednak nie posiada on żadnego tytułu prawnego do tego lokalu. Wskazano, że w wyniku przeprowadzonej 5 sierpnia 2019 r. eksmisji rzeczy Antoniego O. zostały usunięte z lokalu. Sam zainteresowany zadeklarował, że po zakończeniu odbywania kary pozbawienia wolności chce powrócić do spornego lokalu.
Sąd uznał, że w tych okolicznościach opuszczenie przez Antoniego O. nieruchomości miało charakter dobrowolny i trwały. Zdaniem sądu wolę opuszczenia miejsca zameldowania zastąpiło jego osadzenie w zakładzie karnym, gdzie wciąż przebywa. W zakresie zaś oceny trwałości opuszczenia lokalu będącego miejscem zameldowania, za decydujące uznano brak obiektywnej możliwości powrotu.
Sąd nie podzielił stanowiska wojewody małopolskiego zawartego w decyzji organu II instancji, że nie doszło do trwałego opuszczenia przez Antoniego O. lokalu.
W ocenie sądu wynik postępowania cywilnego pozostaje bez znaczenia dla utrzymywania zameldowania.
Sąd zalecił organowi II instancji, aby przy ponownym rozpoznaniu sprawy dokonał wykładni art. 35 ustawy o ewidencji ludności zgodnie ze wskazaniami sądu.
Czytaj artykuł w LEX: Żelasko-Makowska Ewelina, Obowiązek meldunkowy w świetle nowej ustawy o ewidencji ludności>
NSA: Można wymeldować osadzonego
Wyrokiem z 24 kwietnia 2024 r., sygn. akt II OSK 606/23, Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną mężczyzny.
Naczelny Sąd Administracyjny wskazał m.in., że w przypadku zmiany miejsca pobytu spowodowanej pobytem w zakładzie karnym nie wymaga się dobrowolności opuszczenia miejsca zamieszkania, co jest zrozumiałe, gdyż zmianie tej nie towarzyszy dobrowolność. W tej sytuacji brak dobrowolności opuszczenia miejsca pobytu stałego nie oznacza przeszkody do wymeldowania, gdyż opuszczenie lokalu jest zdarzeniem spowodowanym i zawinionym przez osobę pozbawioną wolności.
Na skutek ponownego rozpoznania sprawy, powołaną na wstępie decyzją z 8 stycznia 2025 r., wojewoda małopolski uchylił decyzję burmistrza miasta i gminy Wolbrom z 4 stycznia 2021 r., orzekającą o wymeldowaniu Antoniego O. z pobytu stałego z budynku mieszkalnego położonego i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji.
Organ odwoławczy stwierdził, że konieczne jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego polegającego na ustaleniu aktualnego stanu faktycznego i prawnego sprawy. W związku z tym organ odwoławczy wskazał organ I instancji, który prowadząc ponownie przedmiotową sprawę, powinien zbadać m.in.:
- na jakim etapie znajduje się postępowanie o wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Olkuszu, Wydział I Cywilny o zobowiązanie sprawcy przemocy do opuszczenia mieszkania zajmowanego wspólnie z innym członkiem rodziny dotkniętym przemocą;
- czy Antoni O. nadal przebywa w zakładzie karnym, a jeżeli tak, to ustalić datę zakończenia odbywania przez niego kary pozbawienia wolności;
- czy opuszczenie przez mężczyznę miejsca stałego pobytu ma charakter trwały;
- czy istnieje realna szansa jego powrotu do miejsca stałego zameldowania.
Od tej decyzji skarżąca wniosła sprzeciw do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie. W sprzeciwie zarzuciła błędne przyjęcie, że przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego jest konieczne. Chodziło o to, że stan faktyczny ani prawny nie uległ zmianie od daty wydania decyzji.
Czytaj także w LEX: Jakimi przesłankami powinien kierować się organ prowadząc postępowanie w sprawie wymeldowania?>
Ponowne wyjaśnienie nic nie da
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uznał, że sprzeciw, wniesiony od decyzji wojewody małopolskiego z 8 stycznia 2025 r. w sprawie wymeldowania, zasługuje na uwzględnienie. W ocenie sądu bowiem nie wystąpiły przesłanki wymienione w art. 138 par. 2 k.p.a., dające podstawę do wydania decyzji kasatoryjnej. W dotychczasowych wyrokach WSA i NSA, zapadłych na gruncie sprawy o wymeldowanie Antoniego O., jednoznacznie wskazano, że w przypadku opuszczenia miejsca pobytu spowodowanej pobytem w zakładzie karnym, brak dobrowolności opuszczenia miejsca pobytu stałego nie oznacza przeszkody do wymeldowania, gdyż opuszczenie lokalu jest zdarzeniem spowodowanym i zawinionym przez osobę pozbawioną wolności.
Jak wskazał NSA, nie sposób uznać w rozpoznawanej sprawie, aby opuszczenie lokalu nie miało także charakteru trwałego. Świadczy o tym osadzenie skarżącego w zakładzie karnym, a także przeprowadzony uprzednio nakaz eksmisji z zajmowanego lokalu.
WSA stwierdził, że ustalenia faktyczne niewątpliwie wymagają aktualizacji w niezbędnym zakresie, jednakże nie ma przeszkód, aby organ dokonał tego w ramach uzupełniającego postępowania dowodowego na podstawie art. 136 par. 1 k.p.a. albo zlecił przeprowadzenie tego elementu postępowania organowi I instancji.
Czytaj artykuł w LEX: Góra Tomasz, Postępowanie administracyjne o wymeldowanie - pozbawienie właściciela lokalu mieszkalnego statusu strony postępowania>
WSA orzekł, że organ odwoławczy powinien zaktualizować decyzję w odniesieniu do stanowiska wyrażonego w zapadłych w sprawie wyrokach WSA i NSA.
Sąd stwierdził, że organ dopuścił się naruszenia art. 138 par. 2 k.p.a. Czyli, że uchylenie decyzji następuje, gdy konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. A tu istotnego wpływu nie było.
Cena promocyjna: 67.2 zł
Cena regularna: 84 zł
Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 63 zł 
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
