Rada Gminy Zawonia w 2015 roku powołała radę społeczną przy Zespole Publicznych Zakładów Opieki Zdrowotnej w Zawoni w składzie 15 osób na kadencję w latach 2015 – 2019. Do jej składu powołała wójta gminy, jako przewodniczącego oraz 15 członków rady gminy. Po rezygnacji jednego z członków rada społeczna skurczyła się do 14 osób.
W marcu 2018 roku rada gminy, na wniosek kierownika i głównego księgowego ZOZ, ograniczyła liczbę członków rady. Powołała radę społeczną w składzie przewodniczący oraz 7 członków na kadencję 2015 – 2019. Jednocześnie odwołała ze składu rady społecznej 7 przedstawicieli Rady Gminy Zawonia.
Troje z odwołanych radnych zaskarżyło uchwałę do sądu. Wskazali, że zgodnie ze statutem ZP ZOZ kadencja rady społecznej trwa 4 lata (do 2019 r.). Statut nie przewiduje odwołania członków rady społecznej przed upływem kadencji. Doszło więc do niedopuszczalnego trybu odwołania członków rady na wniosek kierownictwa ZP ZOZ.
Czytaj też: NSA: Nadanie statutu szpitalowi to akt prawa miejscowego
Rada: to uprawienie ustawowe
Rada Gminy domagała się oddalenia skargi. Wyjaśniła, że miała prawo dokonać zmiany uprzednio podjętej uchwały i określić liczbę członków rady społecznej na kadencję 2015 – 2019 w ilości 7 osób w miejsce pierwotnej liczby - 15 osób. Bez znaczenia jest kwestia, czy statut ośrodka przewiduje w tej sytuacji możliwość odwołania członków rady społecznej przed upływem kadencji, skoro uprawnienie do określenia liczby członków rady wynika bezpośrednio z art. 48 ust. 6 pkt 2 lit. b tiret drugie ustawy o działalności leczniczej. Z przepisu tego wynika, że ostateczna decyzja, co do ilości przedstawicieli rady gminy należy do organu jednostki samorządu terytorialnego, który powinien ją określić w uchwale w liczbie nieprzekraczającej 15 osób. Odwołanie 7 członków rady społecznej było więc konsekwencją realizacji uprawnienia ustawowego przyznanego radzie gminy.
Zabrakło obowiązkowego elementu statutu
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu uznał, że skarga jest zasadna. Sąd wskazał, że zgodnie z art. 42 ust. 2 pkt 4 ustawy o działalności leczniczej, w statucie podmiotu leczniczego określa się m. in. zadania, czas trwania kadencji i okoliczności odwołania członków rady społecznej przed upływem kadencji.
Jeżeli rada społeczna jest organem kadencyjnym, to jej członkowie mają prawo uczestniczyć w pracach rady przez całą kadencję. Przesłanki, warunki, przyczyny, czy zdarzenia uzasadniające odwołanie obowiązkowo muszą znaleźć się w statucie. Okoliczności te winny zostać wskazane w sposób konkretny, niebudzący wątpliwości, aby nie stwarzały możliwości swobodnego decydowania o odwołaniu członka rady. Tym bardziej, że odwołanie przed upływem końca kadencji jest odstępstwem i powinno mieć miejsce tylko w wyjątkowych okolicznościach.
WSA podniósł, że w obowiązującym od 2008 roku statucie ZP ZOZ wskazano, że kadencja rady trwa 4 lata. Rada gminy zaniechała jednak określenia okoliczności uzasadniających odwołanie członków rady społecznej przed upływem kadencji. Nieuwzględnienie obligatoryjnych regulacji statutu jest niedopełnieniem przez podmiot tworzący kompetencji określonej w art. 42 ust. 2 pkt 4 ustawy o działalności leczniczej, co stanowi istotne naruszenie prawa.
Najpierw trzeba było uzupełnić statut
Sąd wskazał, że jeżeli rada gminy uznała, że należy dokonać zmian w składzie rady społecznej przed upływem kadencji, powinna w pierwszej kolejności podjąć działania celem uzupełnienia zapisów statutu ZOZ i określić okoliczności odwołania członków rady społecznej przed zakończeniem kadencji. Skoro zapisy statutu nie zostały uzupełnione o wskazane okoliczności, nie było podstaw prawnych do odwołania członków rady społecznej przed upływem kadencji rady.
Odwołania członków rady społecznej nie usprawiedliwia również ograniczenie w trakcie trwania kadencji rady liczby jej członków. Takie działanie nie znajduje oparcia w zapisach statutu i art. 42 ust 2 pkt 4 ustawy o działalności leczniczej. Nadto w żaden sposób nie uzasadniono, dlaczego odwołani zostali akurat wymienieni w zaskarżonej uchwale członkowie rady społecznej spośród 14 innych.
Wyrok WSA we Wrocławiu z 4 października 2018, sygn. akt IV SA/Wr 308/18
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
