Problem powstał w 2020 roku po tym, jak spółka komunalna ustaliła nową taryfę za dostarczanie wody i odprowadzanie ścieków, podwyższając ponad dwukrotnie ceny za te usługi dla odbiorców jednej z gmin wiejskich.
Spór o taryfy i unieważnienie umowy
Ustalona taryfa została uchylona przez prezesa spółki Wody Polskie, który uznał, że jest sprzeczna z prawem, wraz z całą umową. Spółka, która dostarczała wodę, nie uzyskała pozwolenia na dalsze prowadzenie działalności wodno-kanalizacyjnej. W związku z tym próbowała rozwiązać umowy z odbiorcami usług w tej gminie. Jeden z odbiorców, po wypowiedzeniu umowy o odbiór ścieków, skierował wniosek o nakazanie spółce – jako przedsiębiorcy wodno-kanalizacyjnemu – zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków z jego posesji.
W tej sytuacji dyrektor regionalnego zarządu gospodarki wodnej (RZGW), nakazał spółce podpisać umowę o odprowadzanie ścieków z nieruchomości położonej w jednej z miejscowości w województwie lubuskim.
Jednak spółka nie miała zamiaru wykonać tej decyzji, więc wystąpiła do sądu, pozywając Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie. Sąd Okręgowy, jako sąd ochrony konkurencji i konsumentów. uwzględnił skargę i uchylił sporną decyzję.
Dyrektor RZGW złożył apelację, ale rozpoznający ją Sąd Apelacyjny w Warszawie przy rozpoznawaniu sporu 5 października 2022 r., powziął poważną wątpliwość, którą przedstawił Sądowi Najwyższemu.
Oto treść tych pytań:
- Czy posiadanie zezwolenia na prowadzenie zbiorowego zaopatrzenia w wodę lub odprowadzania ścieków jest wymogiem formalnym dla uzyskania statusu przedsiębiorcy wodociągowo-kanalizacyjnego czy też elementem ładu organizacyjno-prawnego tego przedsiębiorcy?
- Czy niezbędnym wymogiem do nakazania zawarcia umowy o odprowadzanie ścieków, jest legitymowanie się przez podmiot zobowiązany zezwoleniem na prowadzenie zbiorowego odprowadzania ścieków, także w przypadku, gdy podmiot ten stanowi spółkę z o.o. utworzoną przez gminę lub do której przystąpiła gmina (spółkę komunalną) i którą gmina ta wyposażyła w infrastrukturę potrzebną do wykonywania zbiorowego odprowadzania ścieków oraz który spełnia pozostałe przesłanki do nakazania zawarcia umowy?
Można nakazać podpisanie umowy
Sąd Najwyższy w Izbie Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych 13 września 2023 r. podjął w składzie trzech sędziów uchwałę, zgodnie z którą w sytuacji, w której nie jest możliwe przypisanie statusu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego gminie, dopuszczalne jest nakazanie zawarcia umowy o odprowadzenie ścieków podmiotowi stanowiącemu spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością utworzoną przez gminę lub spółkę, do której przystąpiła kolejna gmina (spółkę komunalną) i którą gmina wyposażyła w infrastrukturę potrzebną do wykonywania zbiorowego odprowadzania ścieków. A ponadto - która spełnia pozostałe przesłanki do nakazania zawarcia umowy, pomimo że spółka ta nie posiada zezwolenia.
Rozstrzygnięcie w sprawie spornej dotyczącej odmowy zawarcia umowy o odprowadzania ścieków, powinno zawierać istotne elementy umowy określone w art. 6 ust. 3 tej ustawy.
SN postanowił odmówić podjęcia uchwały w pozostałym zakresie.
Uchwała trzech sędziów Izby Kontroli Nadzwyczajnej i Spraw Publicznych SN, sygnatura akt NZP 3/22.
Sprawdź też w LEX:
