Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach stanowi, że gmina może, ale nie musi, objąć gminnym systemem gospodarki odpadami nieruchomości niezamieszkałe, na których powstają odpady komunalne. Domki letniskowe są specyficznym rodzajem nieruchomości niezamieszkałych, dla których opłata za gospodarowanie odpadami ma charakter rocznego ryczałtu.

Oznacza to, że właściciel nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno- wypoczynkowe ma obowiązek ponoszenia opłaty ryczałtowej rocznej, bez względu na to, ile produkuje odpadów, i ile miesięcy w roku korzysta z takiej nieruchomości.

Sprawdź w LEX: Kiedy budowa domku letniskowego wymaga pozwolenia na budowę? >

Jeśli gmina włączy, płacić trzeba

Magdalena Sobczak, ekspert w dziedzinie gospodarki odpadami komunalnymi, posiadająca wieloletnie doświadczenie w zarządzaniu systemem gospodarki odpadami w samorządzie, mówi, że jeżeli gmina w formie aktu prawa miejscowego ustali, że włącza takie nieruchomości do systemu, to ich właściciele nie mają wyboru - muszą ponosić roczną ryczałtową  opłatę, a gmina ma obowiązek odbierać i zagospodarować odpady komunalne zgodnie z podjętymi przez radę gminy uchwałami.

Sprawdź w LEX: Na jakiej podstawie należy pobierać opłatę za odpady komunalne od gospodarstw agroturystycznych?  >

Obowiązek złożenia deklaracji i ponoszenia opłaty przez właściciela domku letniskowego powstaje z mocy prawa miejscowego. Jeżeli zobowiązany właściciel nieruchomości nie składa deklaracji, wójt (burmistrz, prezydent) jako organ podatkowy wzywa go do złożenia deklaracji. Na podstawie znowelizowanej w lipcu 2019 r.  ustawy za nieskładanie deklaracji pomimo takiego obowiązku grozi kara grzywny.

Czytaj w LEX: Gospodarowanie odpadami w czasie epidemii >

Gminy aktualizują deklaracje

Teren całej gminy Wilga objęty jest systemem zbiórki odpadów komunalnych, w jego ramach istnieje podział na mieszkańców przebywających stale, którzy płacą od osoby oraz mieszkańców wykorzystujących działki w sposób rekreacyjny. Gmina wysyła właśnie wezwania do złożenia deklaracji przez letników i proponuje im roczną opłatę ryczałtową w wysokości 169 zł od domku. Opłata została wprowadzona w gminie od 1 kwietnia 2020 roku.

Czytaj w LEX: Błędy w uchwałach śmieciowych >

Jak nam mówi Monika Paśnik, sekretarz gminy, obecnie trwa weryfikacja osób posiadających działki rekreacyjne na terenie gminy. - Wysłano już wezwania do osób, które wpisane były do systemu opłat za odpady komunalne, natomiast teraz wysyłane są wezwania do tych osób, które nigdy nie uiszczały opłat za odbiór i zagospodarowanie odpadów - wyjaśnia.

Czytaj też: Odbiór odpadów powinien być dopasowany do potrzeb mieszkańców gminy

Jak nie, wójt nałoży opłatę decyzją

Gminy mają problem z opłatami od domków letniskowych. Niewiele mogą zrobić, po poinformowaniu właścicieli o zbieraniu deklaracji, dopiero w dalszym etapie, jeśli okaże się, że ktoś nie zadeklaruje opłaty, będą wszczynane dalsze procedury.

Sprawdź w LEX: Jak poprowadzić postępowanie w przypadku właścicieli nieruchomości, którzy zadeklarowali brak segregacji?  >

Jak tłumaczy Magdalena Sobczak, grzywna za nieskładanie deklaracji w terminie to nowość. Co do zasady, jeśli wezwanie jest nieskuteczne, to wójt (burmistrz, prezydent miasta) wydaje decyzję o określającą opłaty w takiej wysokości, w jakiej określiła to rada gminy uchwałą w sprawie rocznej ryczałtowej wysokości opłaty dla nieruchomości letniskowych.

Czytaj w LEX: Praktyczne problemy przy ustalaniu i wnoszeniu opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi >

Zdaniem sekretarz gminy Wilga ryczałt to niewielka opłata w stosunku do płaconej przez mieszkańców wynoszącej 22 zł miesięcznie od osoby, a jeśli posiadają kompostownik, to 20 złotych. – Opłata jest stosunkowo niska, ale powoduje duże oburzenie wśród osób korzystających z działek w sposób rekreacyjny. Letnicy uważają, że opłata jest za wysoka i nie powinna być uiszczana za rok, tylko za miesiące, w których przebywają na działkach. Dodatkowo letnicy tłumaczą się, że nie produkują śmieci lub wywożą je do miejsca zamieszkania – mówi Monika Paśnik.

Czytaj w LEX: Uchwała w przedmiocie objęcia gminnym systemem gospodarowania odpadami nieruchomości niezamieszkałych >

Obecnie ustawa nie przewiduje możliwości zadeklarowania braku segregacji odpadów. Jeśli firma odbierająca zauważy, że śmieci nie są posegregowane, zawiadamia o tym gminę, która w formie decyzji określa wyższą opłatę dla niewywiązującego się z selektywnej zbiórki. Stawki opłaty podwyższonej dla danej gminy określa rada tej gminy, zgodnie z ustawą, w wysokości nie niższej niż dwukrotna wysokość i nie wyższej niż czterokrotna wysokość opłaty podstawowej.

Sprawdź w LEX: Czy firma odbierająca odpady komunalne z posesji zamieszkałych podczas zbiórek odpadów wielkogabarytowych oraz zbiórek elektroodpadów ma obowiązek odbierania niekompletnego sprzętu elektrycznego i elektronicznego? >