Fundacja Batorego, która w ubiegłym roku przeprowadziła ogólnopolską akcję obserwacji wyborów samorządowych, zwraca się z apelem do władz samorządowych, o takie przygotowanie lokali wyborczych, aby w nadchodzących wyborach europejskich obywatele mogli sprawnie oddać głos, a członkowie obwodowych komisji pracować w komfortowych warunkach.
- Wyniki obserwacji wyborów samorządowych wskazują, że członkowie obwodowych komisji wyborczych pracowali z zaangażowaniem i dobrą wolą, które jednak nie zawsze były w stanie zapobiec niezadowoleniu wyborców z warunków, w jakich przyszło im głosować – mówi Marzena Płudowska z forumIdei Fundacji im. Stefana Batorego.
Jak podkreśla, w wielu miejscach na lokale wyborcze przeznaczono zbyt małe pomieszczenia. Niedostateczna liczba miejsc do wypełniania kart do głosowania podczas wyborów w 2018 roku były powszechne, dotknęły w całej Polsce e ponad 3/4, a w miastach nawet 5/6 obserwowanych lokali. To z kolei prowadziło do chaosu, braku możliwości tajnego głosowania, a nawet wynoszenia kart poza teren lokali wyborczych.
- Tymczasem ponad połowa lokali wyborczych - a w miastach, gdzie problemy z tłokiem były największe, ponad 2/3 - mieści się w placówkach oświatowych, czyli w budynkach, w których do dyspozycji są duże pomieszczenia – dodaje.
Kodeks wyborczy powierza odpowiedzialność samorządom
Zgodnie z Kodeksem wyborczym to władze samorządowe zobowiązane są do zapewnienia obwodowym komisjom wyborczym lokali o odpowiednim standardzie, dostosowanych do potrzeb wyborców niepełnosprawnych.
Do zadań gmin należy również wyposażenie lokali wyborczych oraz zapewnienie odpowiedniej liczby łatwo dostępnych miejsc umożliwiających wyborcy zapoznanie się z kartą do głosowania oraz jej wypełnienie w sposób pozwalający na dochowanie tajności.
Z badań CBOS przeprowadzonych dla Biura Rzecznika Praw Obywatelskich pod koniec 2018 roku wynika, że co piąta osoba z niepełnosprawnością zrezygnowała z oddania głosu właśnie ze względu na swoją niepełnosprawność. - Doświadczenia z poprzednich wyborów - brak podjazdów, niewłaściwe oznaczenie schodów czy szklanych drzwi, brak odpowiedniego oświetlenia w miejscu wypełniania karty wyborczej działają zniechęcająco również na osoby starsze, mające kłopoty ze wzrokiem czy posiadające inną dysfunkcję układu ruchu – wskazuje Joanna Załuska, dyrektorka programu Masz Głos, Masz Wybór Fundacji im. Stefana Batorego.
Fundacja im. Stefana Batorego przypomina, że samorządy powinny przestrzegać przed 26 maja następujących zasad:
- lokale wyborcze powinny być zorganizowane w przestronnych pomieszczeniach, odpowiednio do liczby uprawnionych do głosowania w danym obwodzie, aby nie dochodziło w nich do nadmiernego zatłoczenia i zbyt długiego oczekiwania na możliwość oddania głosu
- dwie obwodowe komisje wyborcze nie mogą pracować w jednym pomieszczeniu, np. w szkolnym korytarzu (mimo iż jest to niezgodne z przepisami - takie przypadki zdarzały się podczas wyborów samorządowych)
- lokale wyborcze warto organizować na parterze budynku, tak aby ułatwić wejście osobom starszym
- w lokalu wyborczym powinna znajdować się odpowiednia, dostosowana do liczby osób uprawnionych do głosowania w danym obwodzie, liczba miejsc zapewniających tajność głosowania (kabin z zasłonami lub stolików z wysokimi osłonami). Powinny one być również odpowiednio doświetlone oraz przestronne
- informacje o sposobie głosowania powinny być umieszczone w dobrze widocznym miejscu przy wejściu do lokalu wyborczego
- komisje obwodowe muszą zostać zaopatrzone w materiały, które ułatwią segregowanie i pakowanie kart do głosowania m.in. pudła, worki, naklejki – to usprawni proces liczenia głosów i będzie pomocne przy rozstrzyganiu ew. protestów wyborczych
- członkom komisji należy zapewnić odpowiedni komfort pracy. Jak pokazały wyniki obserwacji wyborów samorządowych, czasem chodzi o podstawowe sprawy, takie jak dostarczenie wody, herbaty, czy umożliwienie dostępu do toalety.
- Wszelkie nieprawidłowości dotyczące głosowania, które zauważymy w lokalu wyborczym, warto zgłosić od razu członkom komisji. Jeśli dojdzie do zakłócenia ciszy wyborczej – zawiadamiamy policję. Natomiast uchybienia dotyczące standardu lokalu wyborczego zgłaszamy w urzędzie gminy lub miasta – dodaje Joanna Załuska.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
