Ministerstwo Cyfryzacji opublikowało projekt nowelizacji ustawy z 18 listopada 2020 r. o doręczeniach elektronicznych, który ma usprawnić funkcjonowania systemu e-doręczeń w Polsce oraz doprecyzować wątpliwości, jakie pojawiły się w ciągu pierwszych miesięcy stosowania nowych przepisów. Projekt ustawy uwzględnia postulaty zgłaszane przez podmioty publiczne, w szczególności przez jednostki samorządu terytorialnego, oraz inne podmioty objęte obowiązkiem stosowania przepisów o doręczeniach elektronicznych, dotyczące:
- zasad obliczania terminów doręczenia korespondencji przez podmioty publiczne (w szczególności w zakresie tzw. „fikcji doręczenia”);
- doprecyzowania obowiązków operatora wyznaczonego w zakresie realizowanych usług PURDE i PUH;
- nadzoru nad usługami PURDE i PUH;
- zwolnienia podmiotów publicznych z opłat za przekazywanie korespondencji do syndyka w postępowaniach upadłościowych.
Adres także dla podmiotów niepublicznych
Projekt przewiduje rozszerzenie zakresu podmiotowego. Nowela będzie nakładała obowiązek posiadania adresu do doręczeń elektronicznych (ADE) przez podmioty niepubliczne realizujące zadania publiczne.
Podmioty te zostaną objęte obowiązkiem posiadania adresu do doręczeń elektronicznych (ADE) i będą musiały prowadzić korespondencję z podmiotami publicznymi z wykorzystaniem publicznej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego (PURDE) lub kwalifikowanej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego. Wprowadzono również zasadę tzw. fikcji doręczenia w przypadku korespondencji między podmiotami niepublicznymi.
Powstanie Katalog Podmiotów Publicznych
Projekt przewiduje też utworzenie systemu, w którym będzie prowadzony Katalog Podmiotów Publicznych (KPP). System ma na celu m.in. wyeliminowanie zauważonych problemów związanych z kwalifikowaniem wybranych podmiotów jako publicznych, których dotyczą przepisy UoDE, możliwości zmiany tych danych, oraz zasad wymiany informacji między KPP a bazą adresów elektronicznych (BAE), ePUAP, KRS i REGON – w których są dane dotyczące również podmiotów publicznych, ale żaden z tych rejestrów nie posiada kompletnych danych o podmiotach publicznych.
Dodanie tych przepisów ma również na celu zebranie w jednym systemie najważniejszych informacji o podmiotach publicznych oraz podmiotach realizujących zadania publiczne oraz ujednolicenia tych informacji.
Doprecyzowanie definicji PUH i PURDE
Projektodawca doprecyzuje też definicje PUH i PURDE wskazując m.in., że PUH dotyczy wyłącznie obrotu krajowego oraz, że PURDE jest kwalifikowaną usługą doręczenia elektronicznego, o której mowa w art. 3 pkt 37 rozporządzenia z 23 lipca 2014 r. w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym oraz uchylającego dyrektywę 1999/93/WE (Dz. Urz. UE L 257 z 28.08.2014, str. 73), zwanego dalej „rozporządzeniem 910/2014”.
Nowela ma też doprecyzować przepisy w zakresie wyłączenia stosowania UoDE w zakresie korespondencji zawierającej informacje niejawne oraz określenie wyjątków od korzystania z usług PURDE i PUH w przypadku dokumentów sporządzonych pierwotnie w formie papierowej. Wprowadza również obowiązek integracji stosowanych przez podmioty publiczne rozwiązań organizacyjno-technicznych innych niż ADE z systemem teleinformatycznym, o których mowa w art. 58 ust. 3 UoDE.
Przeczytaj także: E-doręczenia z problemami - potrzebna kolejna nowelizacja
Odrębne adresy elektroniczne
Projekt przewiduje też doprecyzowanie przepisów w celu jednoznacznego wskazania, że w przypadku osoby fizycznej wykonującej zawód zaufania publicznego lub prowadzącej jednoosobową działalność gospodarczą tworzone są odrębne ADE dla danego zawodu oraz jednoosobowej działalności gospodarczej, jak również rozszerzenie zakresu danych wymaganych we wniosku o utworzenie ADE składanych przez osoby wykonujące zawody zaufania publicznego, danych przetwarzanych w BAE dotyczących tych osób, oraz dodanie możliwości weryfikacji tych danych w systemach prowadzonych przez samorządy zawodowe – w szczególności w zakresie prawa do wykonywania zawodu.
Ministerstwo proponuje też wprowadzenie jako zasady sposoby wymiany korespondencji (nie tylko obowiązku jej odbierania od podmiotu publicznego) z podmiotami publicznymi z wykorzystaniem PURDE albo kwalifikowanej usługi rejestrowanego doręczenia elektronicznego, przez podmioty, o których mowa w art. 9 ust. 1 UoDE.
W nowych przepisach doprecyzowane zostaną też zasady postępowania z wnioskami o utworzenie ADE, w sytuacji, gdy wniosek zawiera braki formalne.
Inne zmiany proponowane w e-doręczeniach
- Wprowadzenie podstawy prawnej do automatycznego przekazania do BAE informacji z KRS o ogłoszeniu upadłości, o zakończeniu lub umorzeniu postępowania upadłościowego oraz o danych syndyka oraz dodanie przepisu o gromadzeniu w BAE informacji o powołaniu i zaprzestaniu pełnienia funkcji przez zarządcę sukcesyjnego oraz wygaśnięciu zarządu sukcesyjnego oraz o przekazywaniu do BAE tych informacji za pośrednictwem Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
- Zobowiązanie Prezesa Głównego Urzędy Statystycznego do udostępnienia Ministrowi Cyfryzacji w drodze teletransmisji danych zawartych w rejestrze REGON, na potrzeby prowadzenia BAE i Katalogu Podmiotów Publicznych poprzez wskazania wyraźnej podstawy prawnej do automatycznej wymiany danych pomiędzy systemami w celu usprawnienia funkcjonowania BAE i katalogu.
- Dodanie możliwości nadawania przez Ministra Cyfryzacji dodatkowego ADE również na wniosek podmiotu niepublicznego, gdy jest to uzasadnione strukturą organizacyjną tego podmiotu.
- Doprecyzowanie, że wykreślenie ADE powiązanego z PURDE z BAE wywołuje skutki prawne z dniem, w którym decyzja administracyjna o wykreśleniu tego adresu podlega natychmiastowemu wykonaniu i pozostaje bez wpływu na doręczenie korespondencji na skrzynkę do doręczeń powiązaną z wykreślonym tego adresu do końca tego dnia.
- Wprowadzenie regulacji prawnej w zakresie skrócenia czasu ponownego wpisu do BAE z 60 do 7 dni.
- Doprecyzowanie zasad obliczania terminów doręczenia korespondencji przez podmioty publiczne (w szczególności w zakresie tzw. „fikcji doręczenia” – w celu wyeliminowania wątpliwości wynikających z interpretacji zawartych w ustawie przepisów (art. 42).
- Wprowadzenie obowiązku weryfikacji podpisu lub pieczęci elektronicznej przez operatora wyznaczonego (OW) w przypadku przesyłek PUH, oraz wprowadzenie obowiązku zamieszczenia na wydruku dokumentu elektronicznego fotokodu, w tym kodu QR, lub komunikatu nadawanego przez system teleinformatyczny OW, a także wskazanie, że weryfikacja przesyłki PUH będzie również możliwa za pomocą usługi udostępnionej przez OW.
- Wprowadzenie obowiązku udostępniania raportów Prezesowi Urzędu Komunikacji Elektronicznej o zrealizowanych usługach oraz zwiększenie nadzoru nad usługami eDoręczeń.
- Wprowadzenie zwolnienia podmiotów publicznych z opłat za przekazywanie korespondencji do syndyka w postępowaniach upadłościowych.
- Wprowadzenie zmiany mającej na celu usprawnienie wyszukiwania ADE w BAE.
- Umożliwienie udostępniania danych osób fizycznych, których ADE są wpisane do BAE, podmiotom niepublicznym – na podstawie ich zgody. Proponowane rozwiązanie będzie dobrowolne i będzie wyłącznie na potrzeby wyszukania ADE w BAE przed podmioty niepubliczne. Zgoda będzie mogła zostać wycofana przez osobę fizyczną w dowolnym czasie.
- Umożliwienie dostępu przez podmioty niepubliczne do danych osób fizycznych wykonujących zawód zaufania publicznego zgromadzonych w BAE. Proponowane rozwiązanie wynika z konieczności udostępniania danych osób wykonujących zawód zaufania na potrzeby wyszukania ich ADE w BAE przez podmioty inne niż publiczne.
- Wskazano nowy termin wymiany korespondencji między podmiotami publicznymi za pośrednictwem platformy ePUAP – 1 stycznia 2028 r. (w zakresie usługi PURDE i PUH) oraz wprowadzono wcześniejszy obowiązek stosowania usługi PUH i PURDE przez podmioty, których mowa w art. 155 ust. 6 i 7 UoDE (również 1 stycznia 2028 r.).
- Dodano przepis w celu wyeliminowania wątpliwości co do skuteczności wnoszenia pism na ADE podmiotu publicznego – gdy z przepisów odrębnych jednocześnie wynika możliwość wnoszenia pisma na skrzynkę podawczą tego podmiotu.
Zmiany w KPA
Projekt wprowadza też zmiany w Kodeksie postępowania administracyjnego wprowadzając wymóg, aby pierwsze pismo w sprawie złożone do organu administracji zawierało numer PESEL osoby, od której pochodzi, lub niepowtarzalny identyfikator nadany przez państwo członkowskie UE, dla jednoznacznej identyfikacji podmiotu.
Nowe przepisy wprowadzają również zmiany w ustawach dotyczących adwokatury, radców prawnych, notariatu, rzeczników patentowych i doradców restrukturyzacyjnych. Mają one na celu zapewnienie ministrowi właściwemu do spraw informatyzacji automatycznego dostępu do list i rejestrów prowadzonych przez samorządy zawodowe, co usprawni weryfikację danych przy tworzeniu ADE dla tych osób i zapewni aktualność danych w BAE.








