Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej pracuje od stycznia nad projektem nowelizacji rozporządzenia Rady Ministrów z 25 października 2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych, które ma zagwarantować wzrost minimalnego miesięcznego wynagrodzenia zasadniczego tej grupy zawodowej. Projekt zakłada podwyższenie maksymalnych kwot wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego dla pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru (m.in. wójtów, burmistrzów, prezydentów, starostów, marszałków województw) w zakresie od 4,98 do 5,20 proc. O około 5 proc. mają wzrosnąć również stawki dla pracowników zatrudnionych na podstawie powołania. Z kolei minimalne stawki wynagrodzenia zasadniczego dla pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę mają wzrosnąć od 5 do 16 proc.
W projekcie zaproponowano, by minimalna kwota wynagrodzenia zasadniczego w pierwszej kategorii zaszeregowania wynosiła 4666 zł – tyle samo, ile od 1 stycznia 2025 r. wynosi ustawowa płaca minimalna. To wzrost o 666 zł, czyli o 16,65 proc. Projekt zakładał, że zmiany wejdą w życie z mocą od 1 stycznia 2025 r.
Jednak nowa wersja projektu, datowana na 13 marca, przesuwa termin wejścia zmian w życie na 1 marca 2025 r. Oznacza to, że pracownicy samorządowi otrzymają wyrównania pomniejszone o dwa miesiące. Jednocześnie w projekcie wprowadzono zmiany dotyczące marszałków, wicemarszałków, członków zarządów oraz skarbników województw o liczbie mieszkańców przekraczającej 3 miliony. Dotychczas projekt rozróżniał jedynie dwie kategorie – poniżej i powyżej 2 mln mieszkańców. W nowej wersji wyodrębniono nową grupę województw powyżej 3 mln mieszkańców i podwyższono dla niej maksymalne stawki z 4,96 do 5,5 proc. Więcej o projekcie przeczytasz w: Podwyżki w samorządach - niewielkie i z wyrównaniem dopiero od 1 marca.
czytaj komentarz praktyczny w LEX: Piszko Agata, Zasady wynagradzania pracowników samorządowych - zagadnienia ogólne>
Samorządowcy się niecierpliwią
Pracownicy objęci planowanymi podwyżkami z coraz większym zniecierpliwieniem obserwują przedłużający się proces legislacyjny.
– Rzeczywiście rośnie presja płacowa ze strony pracowników, szczególnie tych, których wynagrodzenia zbliżają się do minimalnych widełek – przyznaje Grzegorz Cichy, burmistrz Proszowic i prezes Unii Miasteczek Polskich. Przypomina, że w tym roku przypada 35-lecie samorządności lokalnej. Pracownicy coraz częściej wyrażają oczekiwania względem władz lokalnych, licząc na różne gratyfikacje i bonusy.
Przedłużający się proces legislacyjny, jeśli utrzymane zostanie założenie wejścia zmian od 1 marca, oznacza, że samorządy będą musiały wypłacić jednorazowe wyższe wyrównanie.
– Projekt rozporządzenia Rady Ministrów zmieniającego zasady wynagradzania pracowników samorządowych zostanie wkrótce przekazany do dalszych prac legislacyjnych – poinformowało MRPiPS.
Projekt negatywnie oceniła Komisja Wspólna Rządu i Samorządu Terytorialnego. Strona samorządowa wyraziła zastrzeżenia zarówno co do wysokości stawek, jak i konieczności finansowania podwyżek z własnych środków.
Czytaj także komentarz w LEX: Lewandowski Tomasz, Podwyżka wynagrodzeń pracowników samorządowych z wyboru oraz diet radnych>
Wójt jak wicemarszałek? Krytyka jednolitych stawek
Związek Województw RP postuluje wprowadzenie jednolitej stawki maksymalnego wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego dla każdego typu stanowiska z wyboru i powołania – jednej dla wszystkich marszałków, innej dla prezydentów, burmistrzów i wójtów.
Czytaj także w LEX: Karciarz Mateusz, Lewandowski Tomasz, Wynagrodzenie wójta>
- Nie widzimy uzasadnienia dla wprowadzonych dwóch lub trzech stawek wynagrodzeń na każdym stanowisku osób zatrudnionych na podstawie wyboru lub powołania w zależności od wielkości miasta, powiatu czy województwa. Wielkość jednostki administracyjnej danego rodzaju np. województwa nie ma wpływu na ilość realizowanych zadań – uzasadnia stanowisko związku Karol Simonow z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Związek wskazuje, że resort błędnie interpretuje art. 37 ust. 2 pkt 3 ustawy o pracownikach samorządowych. Przepis ten zobowiązuje Radę Ministrów do powiązania wynagrodzeń z wielkością jednostki, ale nie precyzuje, że różnicowanie powinno dotyczyć tej samej kategorii jednostki np. województw. Może to prowadzić do sytuacji, w której niewielki spadek liczby mieszkańców województwa, przy niezmienionym zakresie obowiązków, skutkuje koniecznością obniżenia wynagrodzeń marszałka województwa, wicemarszałków i członków zarządu, a także skarbnika województwa, mimo niezmienionego zakresu obowiązków.
Związek ma również zastrzeżenia do obecnego zróżnicowania maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w zależności od rodzaju jednostki terytorialnej. Obecnie stawki dla marszałków województw do 2 mln mieszkańców są niemal identyczne jak dla starostów w powiatach powyżej 120 tys. mieszkańców, burmistrzów i wójtów w gminach powyżej 100 tys. czy prezydentów miast. Z kolei zastępcy wójtów czy burmistrzów mają takie same stawki jak wicemarszałkowie województw do 2 mln mieszkańców.
– Uważamy, że z uwagi na ilość i różnorodność realizowanych zadań maksymalne kwoty wynagrodzenia osób zatrudnionych na podstawie wyboru i powołania w województwie powinny być wyższe niż osób zatrudnionych w gminie – dodaje Simonow.
Czytaj również artykuł w LEX: Czerw Jarosław, Wynagrodzenie pracowników samorządowych zatrudnionych na kierowniczych stanowiskach urzędniczych - wnioski de lege lata>
Stawki, które nie regulują
Związek Powiatów Polskich apeluje o podwyższenie stawek minimalnych w poszczególnych kategoriach zaszeregowania.
– Zaprezentowane w projekcie stawki są dalekie od oczekiwań pracowników i oderwane od realiów rynkowych Od lat wskazujemy, że płace w samorządach nie nadążają ani za wynagrodzeniem minimalnym, ani za średnimi zarobkami w kraju – ocenia Patrycja Grebla-Tarasek, radca prawna i ekspertka ZPP.
Ponadto projektowana nowela kolejny raz spłaszcza wysokości minimalnego wynagrodzenia pomiędzy pracownikami o najwyższych i najniższych kwalifikacjach. Różnica między I a II kategorią zaszeregowania to tylko 14 zł brutto, a między II a X – po 20 zł.
– W praktyce prowadzi to do zrównania wynagrodzeń urzędników z pracownikami pomocniczymi – zauważa Grebla-Tarasek. Jej zdaniem rozporządzenie przestało pełnić funkcję regulacyjną, a nowelizacja tylko zwiększy frustrację wśród pracowników o wyższych kwalifikacjach.
– Już dziś mamy problem z pozyskaniem wykwalifikowanej kadry. Ludzie, widząc lepsze warunki, odchodzą z urzędów. A to jest niepokojąca sytuacja – wtóruje Sławomir Jastrzębski, przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP i wójt gminy Długosiodło.
Przeczytaj o innych propozycjach zmian wynagrodzenia: Za dużo kategorii, za mało różnic – wynagrodzenia w samorządach do poprawy
Zobacz także szkolenie w LEX: Tomaszewska Barbara, Wynagrodzenia pracowników samorządowych - problemy i wątpliwości>
Szkolenie online Status: aktualne
Zamiast stawek – waloryzacja bazowa
Związek Powiatów Polskich proponuje odejście od sztywnych stawek kwotowych na rzecz systemu opartego na waloryzowanej stawce bazowej. Jak podkreśla, art. 37 ust. 1 ustawy o pracownikach samorządowych nie nakazuje ustalania kwot w sposób bezpośredni.
– Takie rozwiązanie pozwoliłoby uniknąć corocznych nowelizacji rozporządzenia i zapewnić automatyczną waloryzację – argumentuje ZPP.
Związek proponuje, aby wynagrodzenia pracowników samorządowych we wszystkich kategoriach kształtowało się według następujących założeń:
- wynagrodzenie w I kategorii zaszeregowania równe jest minimalnemu wynagrodzeniu za pracę,
- wynagrodzenie w kolejnych kategoriach było ilorazem stawki z I kategorii zaszeregowania i przyjętego wskaźnika,
- różnica pomiędzy wynagrodzeniami I - VII kategorii wynosiła 20 proc., od kategorii VII zaczynają się stanowiska urzędnicze, więc urzędnik powinien zarabiać więcej niż osoba pracująca na stanowisku pomocniczym i obsługi, nawet przy uwzględnieniu 20 proc. dodatku stażowego za pracę,
- wyraźny wzrost poziomu wynagradzania dla stanowisk kierowniczych, w szczególności dla wyższych stanowisk kierowniczych od kategorii XV,
- najwyższa kategoria zaszeregowania XX, to 200 proc., kategorii I, przy czym nadal jest niższa od najniższego wynagrodzenia pracowników z wyboru wraz maksymalnym dodatkiem funkcyjnym (z tabeli 2 rozporządzenia).
Ze szczegółową tabelą zaproponowaną przez ZPP można zapoznać się: tutaj
Czytaj komentarz praktyczny w LEX: Ostapowicz Ewa, Wynagrodzenia w sferze budżetowej>
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
