Nowelizację rozporządzenia Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej uzasadnia podwyższeniem od 1 lipca płacy minimalnej do 4300 zł brutto. Wskazuje, że mimo samodzielnego kształtowania wynagrodzeń w regulaminach wynagradzania przez pracodawców samorządowych, pracownicy samorządowi zgłaszają potrzebę poprawienia ich sytuacji płacowej i podwyższenia kwot we wszystkich kategoriach zaszeregowania, bo obowiązujące stawki są mało atrakcyjne dla pracowników poszukujących pracy i nie są konkurencyjne w porównaniu w innymi jednostkami spoza sfery samorządowej.
Czytaj w LEX: Składniki wynagradzania pracowników samorządowych >
W sześciu kategoriach podwyżka mniejsza niż minimum
Z projektu nowelizacji rozporządzenia wynika, że największe podwyżki ponad 20 proc. obejmą pracowników objętych I-V kategorią zaszeregowania. Przedstawiają się one następująco:
- I kategoria zaszeregowania propozycja 4000 zł (jest 3300 zł) wzrost o 21,2 proc.,
- II - 4050 zł (3350 zł) wzrost o 20,9 proc.,
- III - 4100 zł (3400 zł) wzrost o 20,6 proc.,
- IV – 4150 zł (3450 zł) wzrost o 20,3 proc.,
- V – 4200 zł (3500 zł) wzrost o 20 proc.,
- VI – 4250 zł (3550 zł) wzrost o 19,7 proc.,
- VII – 4300 zł (3600 zł) wzrost 19,4 proc.,
- VIII – 4350 zł (3650 zł) wzrost o 19,2 proc.,
- IX – 4400 zł (3700 zł) wzrost o 18,9 proc.,
- X – 4500 zł (3800 zł) wzrost o 18,4 proc.,
- XI – 4600 zł (3900 zł) – wzrost o 17,9 proc.,
- XII – 4700 zł (4000 zł) wzrost o 17,5 proc.,
- XIII – 4800 zł (4100 zł) wzrost o 17,1 proc.,
- XIV – 4900 zł (4200 zł) wzrost i 16,7 proc.,
- XV – 5000 zł (4300 zł) wzrost o 16,3 proc.,
- XVI - 5200 zł (4400 zł) wzrost o 18,2 proc.,
- XVII – 5200 zł (4600 zł) wzrost o 17,4 proc.,
- XVIII – 5600 zł (4800 zł) wzrost o 16,7 proc,.
- XIX – 5900 zł (5000 zł) wzrost o 18 proc.,
- XX - 6200 zł (5200 zł) wzrost o 19,2 proc.
Resort przyznaje, że stawki w kategorii I-VI są niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego od 1 lipca 2024 r. czyli 4300 zł. Ale wskazuje jednocześnie, że minimalne wynagrodzenie za pracę, poza wynagrodzeniem zasadniczym, obejmuje również inne składniki wynagrodzenia i świadczenia pracownicze, w tym m.in. dodatek funkcyjny, premie, nagrody oraz dodatki do wynagrodzenia z wyjątkami określonymi w ustawie.
- Należy zauważyć, że wynagrodzenie pracownika samorządowego nie może być ustalone poniżej kwoty określonej dla przypisanej mu kategorii zaszeregowania, co może oznaczać obligatoryjne podwyżki. Zatem ustalenie poziomu minimalnego wynagrodzenia zasadniczego w I kat. zaszeregowania dla pracowników samorządowych na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę tj. w wysokości 4300 zł oznaczałoby 30 proc. podwyżkę (1000 zł). W sytuacji, gdy podwyżki dla pracowników państwowej sfery budżetowej określone są na poziomie 20 proc. – uzasadniało w toku prac legislacyjnych ministerstwo.
Czytaj w LEX: II OSK 372/20, Kompetencja do określania zasad wynagradzania pracowników samorządowych. - Wyrok NSA >
Rozporządzenie coraz bardziej demotywuje
Samorządowcy wskazują, że rozporządzenie kolejny raz pogłębia spłaszczenie wysokości wynagradzania pomiędzy pracownikami o najniższych i najwyższych kwalifikacjach, a co za tym idzie zakresu odpowiedzialności. Zaproponowane stawki oddziałują demotywująco na pracowników o wyższych kwalifikacjach. Patrycja Grebla-Tarasek, radca prawny, ekspert Związku Powiatów Polskich, wskazuje, że stawki nie są stawkami rynkowymi, szczególnie w przypadku wyższych kategorii zaszeregowania. Rozporządzenie w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych od kilku lat w zasadzie nie pełni funkcji regulacji zasad wynagradzania tychże pracowników, a wręcz przeciwnie – szkodzi w prowadzeniu sensownej polityki kadrowej. Zwraca uwagę, że zaproponowane stawki, są mało atrakcyjne dla poszukujących pracy oraz zupełnie niekonkurencyjne w porównaniu z prywatnym biznesem. A to powoduje, że brak jest chętnych do podjęcia pracy w samorządach, a także odpływ wykwalifikowanych pracowników samorządowych. Podkreśla, że na przestrzeni lat poziom wynagrodzeń pracowników samorządowych nie nadąża ani za płacą minimalną, ani za przeciętnymi wynagrodzeniami.
Czytaj w LEX: Uprawnienia pracowników samorządowych zależne od stażu pracy - okresy wliczane do stażu pracy >
Dodatek stażowy premiuje najniższe stanowiska
Marek Wójcik, ekspert ds. legislacji ZMP, sekretarz strony samorządowej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, zwraca uwagę, że ostatnie lata przyniosły nieprawdopodobne spłaszczenie struktury płac w samorządach.
- A fakt, że do wynagrodzenia minimalnego nie wlicza się wynagrodzenia stażowego, powoduje ogromne perturbacje. Przykładowo mamy problem polegający na tym, że zatrudniamy fachowca z wyższym wykształceniem i równocześnie zatrudniamy panią, która sprząta z 20-letnim stażem. I ta pani ma "na dzień dobry" 900 zł czy 1000 zł więcej niż człowiek po studiach, jeżeli mają takie samo wynagrodzenie zasadnicze – przytacza Marek Wójcik.
Grzegorz Kubalski, zastępca dyrektora Związku Powiatów Polskich, przypomina, że dodatek stażowy został wprowadzony po to, żeby osoby, które mają większe doświadczenie, pozostawały w administracji z tego względu, że wraz z upływem lat, w których się nabywa doświadczenie, pewne rzeczy są w stanie zrobić lepiej.
- Tymczasem ze względu na zmianę przepisów dotyczących wynagrodzenia minimalnego i sposobu jego kalkulacji, uzyskaliśmy sytuację taką, że automatycznie w sektorze publicznym osoby na stanowiskach pomocniczych potrafią zarabiać więcej tylko i wyłącznie dlatego, że dostatecznie długo na tych stanowiskach pomocniczych pracowały. Zatem to jest odrębny wątek, o którym trzeba dyskutować - mianowicie struktura wynagrodzeń i jej racjonalność w ramach systemu publicznego – uważa Grzegorz Kubalski.
Niektórzy pracownicy trafią do wyższych grup
Projekt nowelizacji rozporządzenia przewiduje też korekty w katalogu stanowisk i zmiany w kategorii zaszeregowania. Stanowisko geodety powiatowego i geodety województwa ma być usytuowane na poziomie kierownika ośrodka dokumentacji geodezyjnej i kartograficznej - XVI kategorii zaszeregowania (dotychczas XV). Z kolei stanowisko młodszy inspektor w straży miejskiej podwyższono do XII kategorii zaszeregowania (dotychczas XI), tj. tak jak obowiązuje dla stanowiska starszy specjalista. W przypadku jednostek organizacyjnych pomocy społecznej, centrów integracji społecznej, jednostek organizacyjnych wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej oraz centra usług społecznych zaproponowano podwyższenie kategorii zaszeregowania o jedną dla stanowisk:
- starszy opiekun medyczny z kategorii XI na XII i z X na XI,
- opiekun medyczny z kategorii X na XI i IX na X,
- opiekun w ośrodku pomocy społecznej z kategorii V na VI,
- młodszy opiekun w ośrodku pomocy społecznej z kategorii IV na V.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
