W sprawie Łomżyńskiej 44 na Pradze Północ, 28 sierpnia 2018 r. komisja pod przewodnictwem wiceministra sprawiedliwości Patryka Jakiego orzekła uchylenie w całości decyzji prezydenta m.st. Warszawy z listopada 2012 r. i przekazała sprawę do ponownego rozpatrzenia prezydentowi miasta. Powód? Decyzja ratusza o reprywatyzacji była skierowana do osoby nie żyjącej od 1952 roku. Ustalono, że w sprawie nie zachodzą nieodwracalne skutki prawne w rozumieniu art. 2 pkt. 4 ustawy o Komisji.
Czytaj: Legalność reprywatyzacji gruntów warszawskich dotyczy interesu zbiorowego
Zarzuty skargi do WSA
Skargę złożył pełnomocnik Barbary Z. i Marka M. oraz miasta stołecznego Warszawy.
Do rozprawy zostało dopuszczone Stowarzyszenie "Wolne Miasto Warszawa" jako uczestnika postępowania. Stowarzyszenie podniosło dwie kwestie:
- czy organ administracyjny, jak prezydent miasta musiał sprawdzać warunki posiadania spornych nieruchomości w celu ustanowienia użytkowania wieczystego (według Jana Śpiewaka ratusz tego nie sprawdzał, choć dekret Bieruta nakazywał udowodnienie tej kwestii oraz posiadanie środków na odbudowę)
- decyzje nacjonalizacyjne unieważniać, bo decyzja była kierowana do osoby zmarłej
Uzasadnienie uchylenia decyzji Komisji
Jak stwierdził w uzasadnieniu sędzia sprawozdawca Dariusz Pirogowicz, skargi należało uwzględnić, gdyż naruszono przepisy o nieodwracalnych skutkach prawnych decyzji.
- Definicja zawarta w art. 2 pkt. 4 ustawy o Komisji w przypadku nieważności, w ocenie sądu nie ma zastosowania - podkreślił sędzia Pirogowicz. - W sytuacji, gdy zachodzi negatywna przesłanka nieodwracalnych skutków prawnych, stwierdzić nieważności decyzji nie można. A podstawą do wydania takiej decyzji jest art. 156 par. 2 kpa, w związku z art. 38 ust. 1 ustawy o Komisji.
Według przepisu kodeksu nie stwierdza się nieważności decyzji z takich przyczyn jak:
- wydanie decyzji z naruszeniem przepisów o właściwości;
- dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną albo sprawy, którą załatwiono milcząco;
- została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie;
- decyzja zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa,
jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.
W efekcie sąd I instancji orzekł, że nieodwracalne skutki prawne w wypadku wad decyzji dekretowej muszą być rozpatrywane na gruncie art. 156 par. 2 kpa a nie art. 2 pkt 4. ustawy o Komisji. Kontrolowana decyzja nie była rażącym naruszeniem prawa - ocenił WSA. Dlatego, że w dacie wydania decyzji miasto nie mogło kwestionować umocowania kuratora osoby b. właściciela, a w istocie osoby zmarłej.
Czytaj: Ustawa podpisana - komisja weryfikacyjna jak prokuratura
WSA orzekł, że jednym z atrybutów prawa własności jest posiadanie. Z dokumentów zgromadzonych przez Komisję Weryfikacyjną wynika wprost, że współwłaściciele posiadali sporną nieruchomość. Zatem nie było podstaw do uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej z uwagi na nieustalenie posiadania nieruchomości,
Ponadto decyzja reprywatyzacyjna nie dotyczyła budynku a wyłącznie gruntu - dodał WSA. Budynek bowiem stanowił własność właścicieli dekretowych jeszcze przed wydaniem decyzji reprywatyzacyjnej, co oznacza, że decyzja reprywatyzacyjna nie miała wpływu na sytuację lokatorów. Zatem nie było podstaw do uchylenia decyzji reprywatyzacyjnej także z tej przyczyny.
MS komentuje
Wiceprzewodniczący Komisji weryfikacyjnej, Sebastian Kaleta zapowiedział złożenie skargi kasacyjnej w sprawie wyroków WSA dotyczących kamienic przy ul. Otwockiej 10 i ul. Łomżyńskiej 44.
- Odczytujemy dzisiejszy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego jako próbę odwracania rzeczywistych faktów w sprawie afery reprywatyzacyjnej, ponieważ jeśli Marek M. uzyskał nieruchomość niezgodnie z prawem, to wolą ustawodawcy, wolą państwa polskiego wyrażoną w ustawie o komisji weryfikacyjnej jest to, by taka osoba z tej nieruchomości nie korzystała. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego nie może pomijać obowiązującego prawa" - podkreślił Kaleta.
Sygnatura akt I SA/Wa 1999/18, nieprawomocny wyrok z 2 kwietnia 2019 r.
