Zarząd Związku Gmin Wiejskich RP w apelu do Pełnomocnika Rządu do spraw Współpracy z Samorządem Terytorialnym, wiceministra spraw wewnętrznych i administracji Pawła Szafernakera podkreśla, że samorząd jest w znacznie trudniejszej sytuacji niż rząd przy działaniach związanych z walką z pandemią.

Samorząd działa na podstawie szczegółowych regulacji i delegacji

ZGW RP zauważa, że samorząd działa wyłącznie na podstawie szczegółowych regulacji i delegacji określonych w ustawach i rozporządzeniach i nie funkcjonuje w jego przypadku klauzula generalna czyli domniemanie kompetencji, która byłaby obecnie bardzo potrzebna.

Według korporacji obowiązujące regulacje „wybiórczo odnoszą się do niektórych aspektów funkcjonowania państwa, bez wzajemnych korelacji”. Przykładem jest zakaz zgromadzeń i wezwanie do pozostania w domach, ale jednocześnie brak cofnięcia niektórych obowiązków w zakresie prac  organów stanowiących JST, powinności wynikających z ustaw samorządowych jak zebrania, konsultacje, udział obywateli.

 


Samorząd nie ma środków na zwalczanie epidemii

Związek podkreśla, że samorząd w przeciwieństwie do rządu, nie dysponuje środkami przeznaczonymi specjalnie na finansowanie skutków epidemii. Tworzone rezerwy budżetowe na wypadek klęsk żywiołowych są małe, brak dostępu samorządów do środków dezynfekcyjnych i środków ochrony osobistej.

Zarząd ZGW RP liczy, że pełnomocnik rządu ds. samorządów będzie zabiegał o pilne specjalne regulacje prawne.

Zdaniem ZGW RP to przede wszystkim rozstrzygnięcia wspierające samorządy w funkcjonowaniu  urzędów i ich jednostek organizacyjnych oraz regulacje dotyczące terminów i sposobu załatwiania spraw wynikających z kodeksu postępowania administracyjnego i ordynacji podatkowej.

Czytaj też: Gmina upadnie, miastu grozi zapaść - jak powetować zmiany granic?

Finanse samorządów jeszcze bardziej zagrożone

ZGW RP podkreśla w apelu, że kondycja finansów jednostek samorządu terytorialnego została osłabiona wcześniejszymi regulacjami związanymi np. z oświatą oraz ulgami w podatkach dochodowych, a nowa sytuacja związana z zapaścią wielu branż płacących opłaty i podatki lokalne spowoduje dalsze zmniejszenie wpływów z PIT i CIT. Tzw. pakiet osłonowy powinien więc obejmować także same JST oraz ich jednostki organizacyjne zapewniające codzienną obsługę ludności w ramach usług publicznych.

Ponownie powinien też być rozpatrzony wniosek ZGWRP o rekompensatach dla jednostek samorządu terytorialnego dochodów utraconych z tytułu przyznanych ulg i zwolnień w następstwie klęsk żywiołowych i innych katastrof.

Regulacje granic gmin

Korporacja gmin wiejskich uważa też, że we względu na ograniczone możliwości konsultacji,  negocjacji oraz nastroje społeczne, a także uwzględniając skutki finansowe, Rada Ministrów powinna zawiesić rozpatrywanie wniosków w sprawie regulacji granic gmin. Wyjątkiem sę te, które akceptowane są przez wszystkie strony objęte wnioskami oraz spraw związanych ze zmianą nazewnictwa i statusu miejscowości.

Rada Ministrów winna zawiesić w bieżącym okresie rozpatrywanie wniosków w sprawie regulacji granic gmin, za wyjątkiem tych, które akceptowane są przez wszystkie strony objęte wnioskami oraz spraw związanych ze zmianą nazewnictwa i statusu miejscowości.

Więcej w apelu opublikowanym na stronie ZGW RP