Rada Gminy Jabłonka podjęła w styczniu 2006 r. uchwałę w sprawie statutu sołectwa. Prokurator wniósł o stwierdzenie jej nieważności w części dotyczącej statutu Sołectwa Jabłonka. Wskazywał, że narusza on przepisy ustawy o samorządzie gminnym (usg), ponieważ nie został poddany konsultacjom z mieszkańcami. W odpowiedzi na skargę, jednostka samorządu terytorialnego wniosła o jej oddalenie. Podnosiła, że z uwagi na upływ czasu nie można było jednoznacznie stwierdzić przeprowadzenia konsultacji. 

Czytaj także: Kworum nie jest wymogiem przy wyborze zarządu osiedla >>>

Nie przeprowadzono konsultacji 

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, który uznał, że skarga była zasadna. Rada gminy nie wykazała bowiem, że zgodnie z art. 5a ust. 2 usg podjęła uchwałę o przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami, a były one wymagane przez art. 35 ust. 1 usg. WSA podkreślił, że wskazane wyżej przepisy nie pozostawiają wątpliwości, że zaskarżona uchwała powinna była zostać podjęta dopiero po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami jednostki pomocniczej. Dla spełnienia tego wymogu konieczne było zatem ich uprzednie przeprowadzenie z mieszkańcami sołectwa, któremu miał być nadany statut. Konsultacje powinny być rozumiane jako rzeczywiste omówienie z mieszkańcami proponowanych regulacji i umożliwienie im wyrażenia o opinii.  

Sprawdź w LEX: Rozpatrywanie skarg, wniosków i petycji przez radę jst (komisja skarg, wniosków i petycji) >

 


Zapewnienia to za mało 

Rady Gminy Jabłonka zapewniała, że konsultacje z mieszkańcami w sprawie projektowanych statutów sołectw faktycznie były przeprowadzane, ale nie zachowały się dokumenty, które by to potwierdziły. WSA uznał, że zgodnie z art. 5a ust. 2 usg, każdorazowo zasady i tryb przeprowadzania konsultacji z mieszkańcami powinna określać uchwała rady gminy. Wskazany wyżej przepis jasno wskazuje, że najpierw wymagane jest podjęcie uchwały w sprawie konsultacji, a następnie ich faktyczne przeprowadzenie. Sąd podkreślił przy tym, że orzecznictwie sądów administracyjnych zauważa się, że jeśli informacje na temat planowanej uchwały w sprawie zniesienia i utworzenia jednostek pomocniczych gminy zostały uprzednio podane do wiadomości mieszkańców za pomocą strony internetowej jednego z radnych, to nie można uznać tego za wystarczające do spełnienia ustawowego wymogu poprzedzenia podjęcia uchwały konsultacjami z mieszkańcami (np. WSA w Krakowie z 11 października 2012 r., sygn. akt III SA/Kr 885/12). 

Sprawdź w LEX: Czy gmina musi przeprowadzać konsultacje z mieszkańcami w sprawie projektu uchwały określającej tryb i szczegółowe kryteria oceny wniosków o realizację zadań publicznych w ramach inicjatywy lokalnej? >

Okazyjne informowanie to nie konsultacje 

Sąd podkreślił, że niewystarczające należy także uznać przeprowadzenie konsultacji społecznych rozumianych jako ogólne informowanie mieszkańców o planach stworzenia nowych jednostek pomocniczych przy okazji zebrań wiejskich zwoływanych w innej sprawie.

Sprawdź w LEX: Budżet obywatelski jst - uchwała w sprawie wymagań, jakie powinien spełniać projekt budżetu obywatelskiego >

Zgodnie z przepisami, wynik konsultacji w sprawie statutu nie jest wiążący dla rady gminy, ale ich brak należało ocenić jako istotne naruszenie prawa. Mając powyższe na uwadze Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdził nieważność zaskarżonej uchwały w części dotyczącej statutu Sołectwa Jabłonka.

Wyrok WSA w Krakowie z 15 lutego 2019 r., sygn. akt III SA/Kr 1319/18