Rada Gminy Korzenna podjęła w kwietniu 2010 r. uchwałę w sprawie nadania statutów jednostkom pomocniczym. Do WSA w Krakowie wpłynęła skarga Prokuratora Okręgowego w Nowym Sączu, w której zarzucił uchwale istotne naruszenie art. 35 ust. 1 w zw. z art. 5a ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym (usg). W jego ocenie, działanie to polegało na niepoddaniu projektów statutów sołectw społecznym konsultacjom z mieszkańcami w sposób, który powinien zostać uprzednio określony w uchwale regulującej zasady i tryb ich przeprowadzania. Prokurator wskazywał także na naruszenie art. 35 ust. 3 pkt 2 w zw. z art. 36 ust. 1 i 2 usg, poprzez nadanie organowi uchwałodawczemu, jakim jest zebranie wiejskie, kompetencji do odwołania sołtysa oraz do powoływania oraz odwoływania poszczególnych członków rady sołeckiej. Uchwała miała też naruszać prawo w przepisach, które zakładały, że prawo zgłaszania kandydatów posiada wyłącznie stały mieszkaniec uprawniony do głosowania, a kandydat musi być mieszkańcem sołectwa. 

Czytaj także: Sołectwa rządzą się coraz bardziej >>>

Należało przeprowadzić konsultacje 

Sprawą zajął się Wojewódzki Sąd Administracyjny, który uznał, że skarga zasługuje na uwzględnienie, ponieważ dla spełnienia wymogu z art. 35 ust. 1 usg konieczne jest przeprowadzenie konsultacji. Przepis ten nie pozostawia bowiem wątpliwości, że zaskarżona uchwała powinna zostać podjęta dopiero po ich przeprowadzeniu z mieszkańcami sołectwa. Sąd wskazał, że wymóg ten powinien być rozumiany jako rzeczywiste omówienie proponowanych regulacji i umożliwienie mieszkańcom, aby wyrazili swoją opinię na ten temat. 

 


Nie można się zasłaniać zmianą sekretarza 

WSA zauważył, że gmina nie odwołała się do treści regulacji ustalającej zasady przeprowadzania konsultacji i nie wskazała, że taka procedura została wprowadzona. Brak było też o tym jakiejkolwiek wzmianki w protokole posiedzenia, na którym podjęto zaskarżoną uchwałę. Ponadto ze złożonej odpowiedzi na skargę wynika, że nie istnieje inna dokumentacja, która mogłaby potwierdzić przeprowadzenie konsultacji. Organ próbował to wyjaśnić faktem, że w okresie po 2010 r. stanowisko sekretarza piastowały trzy osoby. Nie przekonało to WSA, który zwrócił uwagę, że rada gminy ma obowiązek posiadania dokumentacji wskazującej na legalność jej działania i nie może się ona skutecznie zasłaniać tym, że nastąpiła zmiana na stanowisku sekretarza. Sąd uznał, że statuty nie zostały poddane konsultacjom, ponieważ nie ma na to dowodów. Tymczasem ich projekt nie tylko należy podać do publicznej wiadomości, ale trzeba też przekazać mieszkańcom wyjaśnienia oraz stworzyć realne możliwości, aby mogli oni sformułować swoje uwagi lub propozycje.

Wynik konsultacji nie jest wiążący 

Zaskarżona uchwała nie spełniała wymogów, jakie stawiają przed nimi przepisy prawa. Wynik konsultacji nie jest wprawdzie wiążący dla rady gminy, ale ich brak należy ocenić jako istotne naruszenie prawa, które powinno skutkować stwierdzeniem nieważności uchwały w sprawie określenia statutów sołectw. Dlatego tak też orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie. Natomiast przedwczesne byłoby rozpatrywanie pozostałych zarzutów skargi, które dotyczą treści podjętego aktu prawa miejscowego. Ponieważ wskazane wyżej naruszenia przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwały, powodują jej nieważność w całości, bez względu na zwartą w niej treść. 

Wyrok WSA w Krakowie z dnia 11 września 2018 r. III SA/Kr 385/18