Na stronach Rządowego Centrum Legislacji jest dostępny projekt ustawy o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw.
W uzasadnieniu minister klimatu podkreśla, że nowelizacja wynika przede wszystkim z konieczności wsparcia jednostek samorządu terytorialnego oraz poprawy sytuacji na krajowym rynku gospodarki odpadami komunalnymi. Wymienia m.in. zagwarantowanie osiągnięcia ustawowo nałożonych na gminy poziomów recyklingu oraz przygotowania do ponownego użycia odpadów komunalnych, obniżenie kosztów funkcjonowania i usprawnienia gminnych systemów gospodarowania odpadami komunalnymi oraz ułatwienia dostępu do instalacji przetwarzających odpady komunalne.
Projekt zmienia ustawy: o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, o odpadach, o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw, o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw oraz o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19.
Umożliwienie osiągnięcia przez gminy wymaganych poziomów recyklingu
Projekt zawiera zapis, że gminy będą obowiązane osiągnąć za 2020 r. poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia czterech frakcji odpadów komunalnych: papieru, metali, tworzyw sztucznych i szkła w wysokości co najmniej 50 proc. wagowo.
W uzasadnieniu wskazano, że obecnie obowiązujące przepisy, zgodnie z którymi przy obliczaniu poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia uwzględnia się całkowitą masę odpadów komunalnych, stanowią nadregulację prawa krajowego względem prawa wspólnotowego. A brak zmiany sposobu liczenia poziomu za 2020 r. w konsekwencji może doprowadzić do strat budżetów gminnych z tytułu nakładanych przez Inspekcję Ochrony Środowiska kar szacowanych w skali całego kraju na ok. 900 mln zł.
W projekcie uszczegółowiono, że 55 proc. poziomu recyklingu i przygotowania do ponownego użycia w odniesieniu do wszystkich wytworzonych odpadów, gminy będą musiały osiągnąć dopiero w 2025 oraz odpowiednio 60 proc. i 65 proc. za rok 2030 oraz 2035. Wskazano również, że sposób obliczania ww. poziomu oraz cele cząstkowe zostaną wskazane w rozporządzeniu ministra klimatu.
Frakcja nadsitowa
W ustawie o odpadach uchylono przepisy, które mają rozwiązać problem z zagospodarowaniem odpadów komunalnych spowodowany brakiem możliwości składowania frakcji nadsitowej. W uzasadnieniu wskazano, że wiele samorządów postuluje wprowadzenie rozwiązań umożliwiających budowę niewielkich lokalnych spalarni odpadów, które jednocześnie będą pełnić rolę lokalnych ciepłowni.
Z uwagi na duży nacisk na selektywne zbieranie odpadów komunalnych u źródła, cele dotyczące uzyskiwania poziomów przygotowanie do ponownego użycie i recyklingu odpadów komunalnych oraz zmniejszanie się strumienia zmieszanych odpadów komunalnych, proponuje się odejście od obecnych restrykcyjnych rozwiązań związanych z przekroczeniem limitu 30 proc. termicznego przekształcania odpadów komunalnych oraz odpadów pochodzących z przetwarzania odpadów komunalnych. Obecnie aby termiczne przekształcanie odpadów nie stało w sprzeczności z Gospodarką o Obiegu Zamkniętym i nie hamowało recyklingu odpadów, jego udział w przetwarzaniu odpadów komunalnych nie może przekroczyć 30 proc. w stosunku do wytworzonych odpadów komunalnych.
Dalsze ewentualne działania związane z kierowaniem strumienia odpadów komunalnych do termicznego przekształcania odpadów będą uzależnione od wzrostu osiągania przez gminy poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu, ale przede wszystkim od kształtowania się poziomu przekazywanej masy odpadów komunalnych do termicznego przekształcania.
Czytaj też: Resort klimatu chce zaostrzenia kar za porzucanie śmieci>>
Coraz wyższe poziomy przygotowania do ponownego użycia
Resort przypomina, że gminy będą obowiązane do osiągania coraz wyższych poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych (w 2035 r. poziom ten wyniesie 65 proc.). Jest to zgodne z wdrażaną w kraju gospodarką o obiegu zamkniętym, gdzie termiczne przekształcanie może być wyłącznie uzupełnieniem systemu kompleksowego zagospodarowania odpadów komunalnych.
Jednocześnie toczą się prace nad przepisami dotyczącymi rozszerzonej odpowiedzialności producenta (ROP), w wyniku, których zwiększy się masa odpadów przekazywanych do recyklingu, co z kolei wpłynie na zmniejszenie się masy odpadów, które mogą zostać przetworzone w wyniku termicznego przekształcania.
Przesunięcie terminu w BDO
Projekt przewiduje też przesunięcie uruchomienia tzw. modułu potwierdzeń w ramach Bazy danych o produktach i opakowaniach oraz o gospodarce odpadami z 1 stycznia 2021 r. na 1 stycznia 2022 r.
Moduł ten służyć będzie do elektronicznego składania wniosków o wystawianie oraz do generowania dokumentów takich jak:
- dokumenty potwierdzające recykling (DPR) i dokumenty potwierdzające inny niż recykling proces odzysku (DPO) odpadów opakowaniowych;
- dokumenty potwierdzające eksport albo wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych w celu poddania ich recyklingowi (EDPR);
- dokumenty potwierdzające eksport albo wewnątrzwspólnotową dostawę odpadów opakowaniowych w celu poddania ich innemu niż recykling procesowi odzysku (EDPO);
- dokumenty potwierdzające recykling i dokumenty potwierdzające inny niż recykling procesy odzysku odpadów powstałych z produktów;
- zaświadczenie o zebranych zużytych bateriach przenośnych lub zużytych akumulatorach przenośnych;
- zaświadczenie o przetworzonych zużytych bateriach lub zużytych akumulatorach;
- zaświadczenie o zużytym sprzęcie.
Przesunięcie terminu uruchomienia ww. modułu potwierdzeń wynika z prowadzonych obecnie równoległych prac nad projektem ustawy dotyczącym ROP, który również zakłada wprowadzenie zmian m.in. w zakresie potwierdzeń uzyskania poziomów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów objętych ROP, czyli dotyczy kwestii związanych z ww. dokumentami i zaświadczeniami. Przepisy te nie zostały jednak jeszcze uchwalone. W związku z tym prowadzone w bieżącym roku prace nad modułem potwierdzeń, funkcjonującym w ramach BDO, który zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami miałby zostać uruchomiony od 1 stycznia 2021 r., nie uwzględniałyby kolejnych zmian wynikających z ustawy ROP.
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
