Cyberataki, dezinformacja i wybory prezydenckie 2025

Wybory prezydenckie 2025 roku nie były tylko starciem kandydatów, ale i walką służb. Do administratorów platform internetowych zgłoszono ponad 16 tys. kont powiązanych z operacjami wywierania wpływu na Facebooku, X i TikToku. W działania związane z wyborami zaangażowały się rosyjskie służby specjalne.

Ministerstwo Cyfryzacji przyznaje, że przebieg wyborów prezydenckich w 2025 r. był szczególnie wymagający, naznaczony rosnącą skalą cyberataków, intensywnością operacji informacyjnych i polaryzacją społeczną, a także jawną wrogością wobec Polski ze strony podmiotów wspieranych przez państwa, takie jak Rosja i Białoruś. W działania te zaangażowane były zaawansowane grupy APT (np. APT28, APT29) oraz grupy haktywistycznych (np. NoName057(16)).

Ministerstwo Cyfryzacji wspólnie CSIRT GOV (ABW), Centralnym Ośrodkiem Informatyki, Naukową i Akademicką Siecią Komputerową – Państwowy Instytut Badawczy (NASK-PIB), Służbą Kontrwywiadu Wojskowego i MSZ uruchomiło program „Parasol wyborczy” który objął trzy kluczowe obszary:

ochronę przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni,
przeciwdziałanie dezinformacji
edukację i współpracę międzyinstytucjonalną

Główne zidentyfikowane zagrożenia

Od 1 lutego do 1 czerwca 2025 r. zespół CSIRT GOV (ABW) zarejestrował łącznie 6744 zgłoszeń potencjalnych incydentach teleinformatycznych. 1544 zostało zakwalifikowanych jako faktyczne incydenty bezpieczeństwa, z czego 27 incydentów związanych było z oddziaływaniem na podmioty związane z procesem wyborczym.

Zespół CSIRT NASK sprawdził 591 domen i 16 998 subdomen identyfikując 3 256 podatności wynikające z błędnych konfiguracji, w tym 121 o wysokim ryzyku.

CSIRT NASK zarejestrował:

144 zgłoszenia dot. fałszywych SMSów powiązanych z I turą wyborów,
115 zgłoszeń dotyczących łamania ciszy wyborczej,
3 zgłoszenia dotyczące nieprawidłowościach w komisjach.

Przed II turą wyborów odnotowano:

15 zgłoszeń dot. fałszywych SMSów,
67 zgłoszeń dotyczących łamania ciszy wyborczej
110 zgłoszeń dotyczących domeny testnr.org (Ruch Kontroli Wyborów), które przekazane zostały do organów ścigania.

System wczesnego ostrzegania odnotował 2 236 535 alarmów o zagrożeniach na styku sieci wewnętrznej z Internetem. Spośród nich około 57% stanowiło alarmy o podwyższonym priorytecie reakcji.

Od stycznia do 2 czerwca 2025 r. Zespół Szybkiego Reagowania i Wykrywania Dezinformacji obsłużył ok. 27,5 tys. zgłoszeń potencjalnych incydentów (dotyczących różnych kwestii dezinformacyjnych, wyborczych lub profili/kont). Spośród nich ok. 23,7 tys. uznano za zasadne i przekazane do dalszej obsługi.

Tak grano emocjami

Między styczniem a majem 2025 r. do administratorów platform internetowych zgłoszono ponad 16 tys. kont powiązanych z operacjami wywierania wpływu na Facebooku, X i platformie TikTok. Wśród nich były m.in.

Operacja A - dezinformacja o zamachach,
Operacja B -działania rosyjskiej grupy Social Design Agency,
Operacja C - wymierzona w kandydata i organizacje ukraińskie,
Operacja D – treści generowane przez AI,
Operacja E - "Spotted" z edytowanymi postami,
Operacja F - fałszywe artykuły,
Operacja G - płatne reklamy i rekrutacja influencerów,
Operacja H - działania międzynarodowej organizacji.

Ośrodek Analizy Dezinformacji NASK zidentyfikował również profile podszywające się pod kandydatów na prezydenta i rozpowszechniające treści pochodzące z innych kont. Do końca kwietnia udało się zablokować 169 takich kont (96 proc.).

NASK-PIB stwierdził, że kampanie fałszywych SMS-ów wykorzystywały podobne szablony i nadpisy, jak te powiązane z grupą UNC1151/GhostWriter w 2023 r. Reagowano także na ataki DDoS przeprowadzone przez prorosyjską grupę NoName057(16) na strony partii politycznych w dniach 16 i 18 maja 2025 r.

System ARAKIS-GOV Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego zarejestrował ponad 2,2 mln alarmów o zagrożeniach teleinformatycznych. Potwierdzono niezmieniony modus operandi rosyjskiej agresji informacyjnej, skupionej na polaryzacji społecznej poprzez tematy ukraińskiej społeczności, wojny w Ukrainie i migracji.

Służba Kontrwywiadu Wojskowego zidentyfikowała siatkę kilkuset nieautentycznych kont w serwisie X w marcu i kwietniu 2025 r.

W ochronę wyborów zaangażowane było Ministerstwo Spraw Zagranicznych, które koordynowało zespołu ds. przeciwdziałania zagranicznym operacjom informacyjnym wymierzonym w proces wyborczy. Powołano Radę Konsultacyjną do spraw Odporności na Dezinformację Międzynarodową ("Rada Odporności") jako platformę współpracy administracji, uczelni, samorządów, organizacji społecznych i biznesu. MSZ współpracowało też z Europejską Służbą Działań Zewnętrznych w ramach Rapid Alert System w celu wymiany informacji o zagranicznej ingerencji i manipulacji informacją (FIMI).

Konieczne zmiany w prawie

Z raportu wynika, że wciąż istnieją fundamentalne ograniczenia wynikające z obecnie funkcjonującego systemu prawnego i specyfiki cyberprzestrzeni.

Konieczne jest też zmiana ram legislacyjnych, w tym dostosowanie przepisów Kodeksu Wyborczego dotyczących agitacji wyborczej, która obecnie, mimo że niezgodna z prawem, nie jest zagrożona sankcjami karnymi. Stawarza to ryzyko wykorzystywania luk przez podmioty wrogie Polsce.

Raport wskazuje również na ograniczenia automatyzacji w wykrywaniu dezinformacji z uwagi na jej kontekstowy charakter, ironię i sarkazm, które są nierozpoznawalne dla systemów AI. Dlatego budowa narodowej odporności cyfrowej poprzez systematyczne podnoszenie świadomości społeczeństwa na temat zagrożeń informacyjnych i rozwijanie kompetencji cyfrowych jest kluczowym elementem długoterminowej strategii.

Konieczne jest również zapewnienie należytego stosowania unijnego Aktu o usługach cyfrowych (DSA), co umożliwi szybsze i skuteczniejsze reagowanie na zagrożenia informacyjne.

Nowość