Według statystyk, rocznie prawie 250 tys. osób w Polsce może być zagrożonych stosowaniem przemocy domowej, przy czym są to jedynie przypadki ujawnione. Często ofiary tak bardzo boją się swoich oprawców, z którymi mieszkają, że nie zgłaszają swojej sytuacji do odpowiednich organów. Ponadto, mimo interwencji policji sprawca często dalej ma możliwość do stosowania przemocy i zastraszania członków rodziny.
Nowa "ustawa antyprzemocowa"
W maju tego roku prezydent podpisał tzw. ustawę antyprzemocową, a dokładniej ustawę z 30 kwietnia 2020 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw, przepisy wejdą w życie w ciągu sześciu miesięcy od momentu ogłoszenia ustawy. Ustawa ma na celu zapewnienie większej ochrony dla ofiar przemocy domowej. O zmianę przepisów od lat apelowały organizacje zajmujące się walką z przemocą domową i opieką nad ofiarami takiej przemocy. Dzięki nowym przepisom Polska ma szansę do dołączenia do krajów, w których pomoc dla ofiar przemocy domowej będzie rzeczywiście skuteczna.
Czytaj: Natychmiastowa izolacja sprawcy przemocy - prezydent podpisał nowelizację>>
Natychmiastowe odizolowanie sprawcy przemocy domowej
Jednym z najważniejszych uregulowań ustawy jest możliwość natychmiastowego izolowania sprawców przemocy domowej od ofiar. Przepis ten należy uznać za słuszny z uwagi na możliwe szybkie podjęcie działania, jednakże niektóre środowiska dopatrują tu możliwości nadużyć i fałszywych oskarżeń, które umożliwią „pozbycie” się z domu małżonka lub małżonki. Podkreślenia jednak wymaga, że takie fałszywe oskarżenia nie są zgodne z prawem, a za składanie fałszywych zeznań grozi do 8 lat pozbawienia wolności, a sam projekt ustawy nie rozróżnia płci jeśli chodzi o sprawców - odizolować można zarówno kobietę, jak i mężczyznę, który stosuje przemoc domową.
Zgodnie z przepisami „ustawy antyprzemocowej” policjant będzie posiadał uprawnienie wydania wobec osoby stosującej przemoc w rodzinie w rozumieniu przepisów ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, stwarzającej zagrożenie dla życia lub zdrowia osoby dotkniętej tą przemocą, nakaz natychmiastowego opuszczenie wspólnie zajmowanego mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia lub zakaz zbliżania się do mieszkania i jego bezpośredniego otoczenia. Ten nakaz lub zakaz policjant będzie wydawał w związku z powzięciem informacji o stosowaniu przemocy w rodzinie lub podczas interwencji podjętej we wspólnie zajmowanym mieszkaniu lub jego bezpośrednim otoczeniu. Nakaz policyjny będzie trwał 14 dni, a o jego przedłużeniu będzie decydował sąd.
Przebieg natychmiastowego odizolowania sprawcy przemocy domowej
Policja i Żandarmeria Wojskowa wydaje nakaz i wręcza go osobie podejrzanej o przemoc domową, bądź - w sytuacji, gdy nie ma jej w domu - umieszcza nakaz na drzwiach do mieszkania. Każde zgłoszenie możliwości stosowania przemocy poprzedza przesłuchanie ofiary i ewentualnych świadków. Osoba, wobec której wydano nakaz lub zakaz będzie miała prawo do zabrania swoich rzeczy osobistych oraz potrzebnych do wykonywania pracy. Ponadto, taka osoba będzie miała obowiązek pozostawić klucze do wspólnie zajmowanego mieszkania. Osoba taka obowiązana będzie wskazać Policji adres swojego pobytu oraz numer telefonu. O nakazie powiadomiona będzie właściwa miejscowo prokuratura. Ponadto, nakaz będzie egzekwowany- łącznie z możliwością środków przymusu, nawet wtedy, gdy sprawca przemocy będzie twierdzić, iż nie ma dokąd się udać.
Czytaj: Sokołowska: Natychmiastowa izolacja sprawcy zmienia podejście do ofiar przemocy>>
Możliwa lepsza ochrona ofiar przemocy
Nowe przepisy trzeba uznać za pozytywne zmiany, gdyż ich celem jest jak najlepsza ochrona ofiary przemocy domowej. Trzeba bowiem uznać, iż dotychczasowe przepisy nie dawały takiej pełnej ochrony, a ofiary przemocy- często słabsze fizycznie i psychicznie - zmuszone były uciekać przed swoim oprawcą z mieszkania. Teraz to sprawca przemocy będzie zmuszony do opuszczenia lokalu. Można jedynie obawiać się, że w niektórych sytuacjach decyzja o nakazie lub zakazie może być wydana pochopnie, bez sprawdzenia przez policję wszystkich okoliczności sprawy. Jednak to sąd będzie mógł udzielić zabezpieczenia również przez przedłużenie obowiązywania nakazu lub zakazu wydanego przez policję, więc będzie i nad tym aspektem sprawowana kontrola.
Autorka: adwokat Agata Koschel-Sturzbecher, kancelaria adwokacka adwokat Agata Koschel-Sturzbecher
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
