Czy wymiar kary dla osób znanych publicznie z dorobkiem artystycznym, osób znanych ze świata sportu, mediów powinien być łagodniejszy niż zwykłego zjadacza chleba?

 

Rażąco niskie kary podkopują zaufanie do wymiaru sprawiedliwości

Tutaj pojawia się problem odbioru wśród społeczeństwa wyroków zbyt pobłażliwych, wydanych w zawieszeniu z uzasadnieniem takim, że osoba winna przestępstwa ma znaczący wpływ na kulturę, ma dorobek artystyczny. Często stawiane jest pytanie, dlaczego osoby znane mają być faworyzowane przy wymiarze kary przez sąd. Czy takie uzasadnienia sądu przedostające się do przestrzeni medialnej, że dorobek artysty wpłynął łagodząco na wymiar kary nie powoduje utraty zaufania do wymiaru sprawiedliwości? Czy sympatia do celebryty powinna rzutować na wymiar kary?

Niestety odbiór społeczeństwa jest zupełnie inny niż chciałby wydający taki, rażąco niski wymiar kary. Nie da się już ukryć, że rodzi to wiele kontrowersji wśród ludzi dających upust w komentarzach na portalach społecznościowych, powstają liczne memy, tym samym podważając i tak słabe zaufanie do wymiaru sprawiedliwości.

Czy można zaryzykować stwierdzenie, że osoby cieszące się sławą, będące na pierwszych stron gazet, czerpią profity z tego, że są medialne? Czy nie powinny być traktowane dokładnie tak samo przez Temidę? Czy opaska na oczach Temidy straciła już swoją funkcję?

Czytaj także: Cele wychowawcze kary wrócą do kodeksu

 

Podanie wyroku do publicznej wiadomości

Ustawodawca w kodeksie karnym przewidział możliwość podania wyroku do publicznej wiadomości, jeżeli sąd uzna to za celowe, w szczególności ze względu na społeczne oddziaływanie skazania. Również przepisy wyraźnie wskazują, że przy wymiarze kary jej celem jest zakres społecznego oddziaływania. To społeczne oddziaływanie ma ogromne znaczenie, szczególnie na liczne rzesze fanów znanej osoby. Gdy wyrok jest zbyt łagodny daje poczucie bezkarności. Należy wprost zacytować tezę wyroku Sądu Apelacyjnego w Katowicach (II AKa 190/07):

Podanie wyroku do publicznej wiadomości powinno mieć miejsce przede wszystkim w takich przypadkach, które wzbudziły szczególne zainteresowanie społeczne, wywołały powszechne oburzenie czy też niepokój. Celowe jest również sięganie do tego środka w przypadku przestępstw nagminnie popełnianych na danym terenie lub w określonym środowisku. (…)”.

Dla porównania powinniśmy podać przykład z USA, tzw. casus Justina Timberlake’a. Jego przyjazd na koncert do Krakowa w 2024 r. został zagrożony i przy tej okazji dowiedzieliśmy się jakie konsekwencje prawne poniósł artysta za jazdę w stanie nietrzeźwości. W tym konkretnym przypadku procedura nie miała ustępstw a wszak jest to światowej sławy artysta i wielomilionowy koncert na innym kontynencie stanął pod znakiem zapytania. Z mediów wiemy, że oprócz kary pieniężnej i czasowego zatrzymania prawa jazdy artysta został zobowiązany do wykonania 25 godzin prac społecznych i publicznego złożenia oświadczenia o niebezpieczeństwach związanych z prowadzeniem pojazdu pod wpływem alkoholu.

Czytaj w LEX: Komercyjne wykorzystanie wizerunku > >

 

Cena promocyjna: 94.06 zł

|

Cena regularna: 99 zł

|

Najniższa cena w ostatnich 30 dniach: 74.26 zł


Sława i dorobek artystyczny to nie okoliczności łagodzące

Wprost trzeba wskazać, że przepisy prawa karnego przewidują okoliczności łagodzące, ale nie zaliczają się do nich takie jak sława i dorobek artystyczny. Ustawodawca wręcz wskazał na cechy kary, uwydatniając jej funkcję wychowawczą. Nie dla każdego wysoka kara pieniężna będzie surowym wyrokiem. Nie chodzi też o wysokie kary dla osób publicznych, ale też nie można mówić o pobłażliwości za ich rozpoznawalność medialną. Osoby publiczne powinny odpowiadać przed wymiarem sprawiedliwości tak samo jak wszyscy bez zbędnej pobłażliwości, a kara dla nich powinna zawierać także element oddziaływania społecznego. Wszak poruszają się w tej przestrzeni i z tego czerpią profity.

Łagodzenie wyroków osób publicznych nie jest wychowawcze dla społeczeństwa i daje przykład pobłażliwości wymiaru sprawiedliwości.

Należy też wspomnieć, że te osoby z powodzeniem nadal poruszają się w strefie publicznej często zostają zapraszani jako tzw. eksperci do programów telewizyjnych, audycji radiowych, drukowane są z nimi wywiady. Nie chodzi też o to, aby całkowicie zdyskwalifikować z życia publicznego natomiast ich udział w tego rodzaju aktywnościach publicznych dla społeczeństwa stanowi odbiór jako dodatkowe premiowanie za występki. Rodzi się więc pytanie, czy osoba znana publicznie, która dopuściła się przestępstwa karnego i posiadając wyrok karny prawomocny, dodatkowo poza swoją aktywnością zawodową, powinna być nadal promowana w mediach poprzez zapraszanie do udziału w programach będąc nawet ich twarzą. Oczywiście co innego, gdyby jej udział związany był z funkcją edukacyjną w zakresie niebezpieczeństwa związanego z łamaniem prawa i przestrzeganiem przed tym.

Katarzyna Wysokińska, adwokat (Kancelaria Adwokacka Adwokat Katarzyna Wysokińska)

Sprawdź w LEX: Strasburg: życie prywatne celebrytów nie do końca prywatne. Axel Springer AG przeciwko Niemcom oraz Von Hannover przeciwko Niemcom - wyrok ETPC z dnia 7 lutego 2012 r., skargi nr 39954/08, 40660/08 i 60641/08 > >