Komisja opublikowała w środę wytyczne dotyczące stosowania tzw. mechanizmu warunkowości uzależniającego korzystanie z finansowania z budżetu UE od poszanowania zasad praworządności. Jak podkreślono, nają one zapewnić jasność i przewidywalność co do tego, w jaki sposób Komisja będzie stosować rozporządzenie.

Mechanim ma chronić budżet i unijne zasady

Chodzi o przyjęty w grudniu 2020 roku przez liderów krajów UE porozumienia w sprawie wieloletniego budżetu Wspólnoty, funduszu odbudowy (RRF) oraz mechanizmu warunkowości, nazywanego zasadą "pieniądze za praworządność". Ma on być wykorzystywany do ochrony budżetu Unii w przypadku naruszenia praworządności w państwach członkowskich. Skargi na ten mechanizm złożyły w marcu Polska i Węgry. 

Czytaj też: UE: Mechanizm praworządności zostaje, ale osłabiony>>

 

Traktat o Unii Europejskiej. Traktat o funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Karta praw podstawowych Unii Europejskiej. Przepisy

Sprawdź  

Trybunał Sprawiedliwości UE ogłoszonym w 16 lutego br. wyroku postanowił oddalić skargi Polski i Węgier. - Mechanizm ten został przyjęty na właściwej podstawie prawnej, zachowuje spójność z procedurą ustanowioną w art. 7 TUE i nie przekracza granic kompetencji przyznanych Unii, a także szanuje zasadę pewności prawa - stwierdził Trybunał.

Więcej: TSUE: Mechanizm "fundusze za praworządność" zgodny z prawem UE>>

Każdy przypadek zostanie zbadany

Komisja w sowich wytycznych stwierdza, że rozpocznie procedurę na podstawie rozporządzenia dotyczącego warunkowości, jeżeli "będzie miała uzasadnione podstawy", by uznać, że spełnione zostały następujące warunki: w państwie członkowskim naruszono co najmniej jedną z zasad państwa prawnego, o których mowa w rozporządzeniu dotyczącym warunkowości (zasadę legalności, zasadę pewności prawa, zakaz arbitralności w działaniu władz wykonawczych, zasadę skutecznej ochrony sądowej, zasadę podziału władzy oraz niedyskryminację i równość wobec prawa); naruszenie dotyczy sytuacji lub działań organów publicznych; naruszenie wpływa lub stwarza poważne ryzyko wpływu na należyte zarządzanie finansami w ramach budżetu UE lub ochronę interesów finansowych UE, obejmujących zarówno dochody, jak i wydatki budżetu.

KE podkreś, że musi istnieć "wystarczająco bezpośredni" związek między naruszeniem a jego skutkami. KE przeprowadzi taką ocenę indywidualnie w odniesieniu do każdego przypadku. Komisja zastrzegła jednocześnie, że nie uruchomi tej procedury jeśli uzna, że istnieją inne procedury przewidziane w przepisach Unii, które umożliwiłyby jej bardziej skuteczną ochronę unijnego budżetu.