Obaj adwokaci wystąpili do sądów okręgowych i rejonowych w całym kraju z prośbą o dane dotyczące wniosków o zwalnianie adwokatów z tajemnicy adwokackiej. Nie wszystkie informacje, które uzyskali są pełne, jeden sąd odmówił odpowiedzi. Kilka sądów m.in. Sąd Rejonowy Wrocław- Śródmieście przekazało dane zbiorcze dotyczące i adwokatów i radców prawnych.
W każdym razie z uzyskanych przez adwokatów informacji wynika, że w 2018 r., w całym kraju złożono w sumie 261 wniosków o zwolnienie głównie adwokatów (we Wrocławiu i radców prawnych) z tajemnicy zawodowej. 147 zostało uwzględnionych. Dla porównaniu w 2017 r. takich prób było 412 a w 140 przypadkach sądy je uwzględniły. W 2016 r. wniosków złożono 217, uwzględniono - 109.
Czytaj: Prokuratorzy wciąż chętnie sięgają po tajemnice adwokacką i radcowską>>
Przepis zobowiązują to zachowania tajemnicy
Artykuł 6 Prawa o adwokaturze stanowi, że adwokat musi zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej. Obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie jest ograniczony w czasie, a adwokata nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę - wskazują w krótkim podsumowaniu zebranych danych.
Adwokaci przypominają, że jest kilka rodzajów informacji, których obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej m.in:
- udostępnianych na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- przekazywanych na podstawie przepisów rozdziału 11a działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2019 r. poz. 900, 924 i 1018) - w zakresie określonym tymi przepisami
- Przepis kodeksu postępowania karnego – art. 180 § 2 – przewiduje, że adwokat (a także inne osoby wymienione w tym przepisie, których dotyczy tajemnica związana z ich zawodem, np. lekarz, notariusz, dziennikarz itp.) może być przesłuchany co do faktów objętych tajemnicą zawodową, jeżeli jest to niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości, a okoliczność nie może być ustalona na podstawie innego dowodu. O zezwoleniu na przesłuchanie decyduje sąd. Na postanowienie sądu przysługuje zażalenie - dodają.
Czytaj w LEX: Wymogi RODO kierowane do radców prawnych i adwokatów - przegląd obowiązków i wyłączeń >
Skala skłania do pesymistycznych refleksji
W ich ocenie skala wniosków i decyzji o zezwolenie na przesłuchanie osób obowiązanych w interesie klientów do zachowania tajemnicy adwokackiej (zawodowej) skłania do pesymistycznych refleksji.
Czytaj w LEX: Tajemnica zawodowa adwokatów i radców prawnych >
- Można przyjąć, że zgody na przesłuchania adwokatów były niezbędne dla dobra wymiaru sprawiedliwości - wygodna droga na skróty: zamiast poszukiwać dowodów, wystarczy zapytać adwokata, ale też można twierdzić, że dwuetapowość decyzji stanowi minimum gwarancji zachowania prawa do rzetelnego procesu, prawa do prywatności i ochrony innych konstytucyjnych wolności oraz praw. Inaczej wygląda to jednak w praktyce, gdzie jest dowolność, uznaniowość, a często też bezrefleksyjność - stwierdzają adwokaci.
I dodają, że wobec takiej powszechnej praktyki tajemnica adwokacka jest jak sejf z tektury. - Można dobrać się do niego za pomocą nożyka do papieru - podsumowują.
Czytaj w LEX:
Weryfikacja informacji objętych tzw. bezwzględną tajemnicą >
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.
