Sądy powszechne mają problem z przepisami, które powstały w lipcu 2017 r. i są związane z orzekaniem sędziego powołanego na stanowisko sędziego sądu wyższego rzędu bez aktu delegacji.

W orzecznictwie powstała rozbieżność w interpretacji art. 47 b) par. 4 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych. Przepis stanowi, że zmiana miejsca służbowego sędziego lub delegowanie do innego sądu oraz zakończenie delegowania nie stanowi przeszkody do podejmowania czynności w sprawach przydzielonych w dotychczasowym miejscu służbowym albo miejscu pełnienia służby, aż do ich zakończenia.

Sprawdź też:

I AGa 73/20, Zmiana miejsca służbowego na skutek awansu sędziego do sądu wyższej instancji w kontekście art. 47b par. 4 p.u.s.p. >>>

V KK 257/18, Skutki delegacji sędziego do czynności w sądzie wyższego rzędu. - Postanowienie Sądu Najwyższego >>>

 

Groźba nieważności

Przepis ten obowiązuje od 28 lipca 2017 roku. Sprawa jest o tyle istotna, że orzekanie z naruszeniem tego przepisu stanowi bezwzględną przyczynę odwoławczą w postępowaniu karnym. I podlega kontroli w toku postępowania odwoławczego, kasacyjnego i wznowieniowego.

Czytaj więcej na Prawo.pl: Sądy na wzór prokuratury? >

Uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z  23 marca 2023 r. brzmi:  ​Sformułowanie „zmiana miejsca służbowego sędziego” (art. 47b § 4 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych, t.j. Dz. U. z 2020 r., poz. 2072 ze zm.) odnosi się wyłącznie do zmiany miejsca służbowego niepowiązanej ze zmianą stanowiska sędziego (art. 75 tej ustawy);

Wykładnia dokonana w uchwale wiąże od chwili jej podjęcia, z tym że nie ma zastosowania do spraw, w których rozpoczęto przewód sądowy.

Uchwała podjęta przez Izbę Karną Sądu Najwyższego 23 marca br. ma znaczenie dla pewności obrotu prawnego, gdyż ma moc zasady prawnej. Zwłaszcza dla orzeczeń wydanych przez sędziów, którzy po awansie orzekali w sprawach uprzednio przydzielonych  w dotychczasowym miejscu służbowym, co wpływa na sytuację stron postępowania.

 

 

Dwa różne stanowiska

Na tym tle wyłoniły się dwa stanowiska:

  1. Awans sędziego nie przesądza o konieczności wstrzymania wykonania prawomocnego wyroku. W sprawie rozpoznawanej przez SN 27 lipca 2022 r. -  sędzia orzekał w  sądzie już po dniu jego powołania na stanowisko Sędziego Sądu Okręgowego w S. i bez delegacji, o której mowa w art. 77 par. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. - Prawo o ustroju sądów powszechnych. Został powołany na stanowisko Sędziego Sądu Okręgowego w S.  10 czerwca 2019 r., a zatem jeszcze przed przystąpieniem do rozpoznania niniejszej sprawy (także przed otwarciem przewodu sądowego). Prawidłowość obsady tego sądu w kontekście art. 439 par 1 pkt 2 k.p.k. będzie przedmiotem oceny w trakcie posiedzenia wyznaczonego w tym celu.
  2. Skoro powołanie na stanowisko w sądzie wyższego rzędu wiąże się z wyznaczeniem nowego miejsca służbowego, to ma zastosowanie art. 47b) par. 4 usp.
     

Sygnatura akt I KZP 15/22, uchwała siedmiorga sedziów SN z 23 marca 2023 r.

 

Czytaj też w LEX: Losowy przydział spraw cywilnych w sądzie drugiej instancji >>>