Ministerstwo Sprawiedliwości uzasadnia zmiany m.in. tym, że z danych za 2024 rok wynika, że znaczącą część wpływu do sądów okręgowych w pierwszej instancji stanowią sprawy cywilne o wysokim stopniu złożoności i znacznej wartości przedmiotu sporu. W szczególności są to sprawy, w których wartość przedmiotu sporu mieści się w przedziale powyżej 75 tys. do 150 tys. zł (26 689 spraw), powyżej 150 tys. do 200 tys. zł (18 964 spraw), powyżej 200 tys. do 500 tys. zł (62 649 spraw), powyżej 500 tys. do 1 mln zł (21 094 spraw). Dodano, że sprawy te często obejmują spory gospodarcze między przedsiębiorcami, spory inwestycyjne, roszczenia wynikające z umów o roboty budowlane oraz kontrakty o wysokim stopniu złożoności technicznej i prawnej. Cechuje je nie tylko wysoka wartość ekonomiczna, lecz także istotna złożoność zarówno pod względem materialnoprawnym, jak i dowodowym.

Czytaj też w LEX: Mediacja po reformie KPC >

Czytaj: Wyższe wynagrodzenie dla mediatorów w sprawach cywilnych - do 8000 zł>>

Często obejmują one wieloletnie relacje kontraktowe, skomplikowane świadczenia wzajemne, spory dotyczące zakresu wykonanych robót lub usług, jak również kwestie rozliczeń finansowych wymagające przeprowadzenia analiz technicznych, kosztorysowych bądź eksperckich. W wielu przypadkach niezbędne jest uwzględnienie specyficznych zagadnień branżowych, takich jak procedury budowlane, normy wykonawcze, terminy realizacji zobowiązań czy też zasady odpowiedzialności za wady i opóźnienia. Taki stan rzeczy przekłada się na konieczność posiadania przez mediatorów odpowiedniego przygotowania specjalistycznego, zarówno w zakresie wiedzy merytorycznej, jak i umiejętności organizacyjnych.

Czytaj też w LEX: Rozliczanie należności mediatora w postępowaniu mediacyjnym wszczętym na podstawie postanowienia sądu – wczoraj i dziś >

 

Od 300 zł do 8 tys. zł

MS rozbudowało wcześniejszy projekt m.in. doprecyzowując stawki za sprawy o przedmiocie sporu do 200 tys. zł i powyżej 200 tys. zł. I tak w sprawach o prawa majątkowe, o wartości przedmiotu sporu do 200 000 złotych, wynagrodzenie mediatora ma wynosić 2 proc. wartości przedmiotu sporu, jednak nie mniej niż 300 złotych i nie więcej niż 4000 złotych za całość postępowania mediacyjnego. Z kolei w sprawach o prawa majątkowe, o wartości przedmiotu sporu powyżej 200 000 złotych, wynagrodzenie mediatora wynosi 4000 złotych oraz 1 proc. od nadwyżki ponad 200 000 złotych, nie więcej jednak niż 8000 złotych za całość postępowania mediacyjnego. Zapisano również, że wynagrodzenie zaokrągla się w górę do pełnego złotego.

Natomiast w sprawach o prawa majątkowe, w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić, oraz w sprawach o prawa niemajątkowe, wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego wynosi za pierwsze posiedzenie 300 złotych (w pierwszym projekcie było 310 zł), a za każde kolejne – 200 złotych (wcześniej było 210 zł), łącznie nie więcej niż 900 złotych za całość postępowania mediacyjnego.
Wskazano również, że w tych ostatnich sprawach (w których wartości przedmiotu sporu nie da się ustalić) wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego bez posiedzenia mediacyjnego wynosi 900 złotych za całość postępowania mediacyjnego.

Czytaj też w LEX: Najważniejsze zmiany w KPC wynikające z nowelizacji z 5 sierpnia 2025 r. >

 

110 zł - jak strony się nie stawią

Projekt reguluje też, że zwrotowi podlegają udokumentowane i niezbędne wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji na pokrycie kosztów:

  • przejazdów – w wysokości i na warunkach określonych w przepisach dotyczących wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej;
  • najmu pomieszczenia niezbędnego do przeprowadzenia posiedzenia mediacyjnego, w wysokości nieprzekraczającej 110 złotych za jedno posiedzenie;
  • korespondencji, w wysokości nieprzekraczającej 50 złotych.

Tak samo jak we wstępnym projekcie, w razie nieprzystąpienia stron do mediacji mediatorowi przysługuje zwrot poniesionych wydatków w wysokości nieprzekraczającej 110 złotych.

Czytaj też w LEX: Dobrowolny charakter mediacji w sprawach cywilnych – rozważania w przedmiocie nieskuteczności polskich regulacji na tle rozwiązań włoskich i greckich >

Zapisano również, że wynagrodzenie mediatora będącego podatnikiem zobowiązanym do rozliczenia podatku od towarów i usług, określone w par. 2, podwyższa się o kwotę podatku od towarów i usług obliczoną zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług. W sprawach, w których sąd skierował strony do mediacji przed dniem wejścia niniejszego rozporządzenia, będą stosowane przepisy dotychczasowe.

Więcej materiałów związanych z tym tematem znajdziesz w LEX:

 

 

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Linki w tekście artykułu mogą odsyłać bezpośrednio do odpowiednich dokumentów w programie LEX. Aby móc przeglądać te dokumenty, konieczne jest zalogowanie się do programu. Dostęp do treści dokumentów w programie LEX jest zależny od posiadanych licencji.